Yakıtlardaki sülfür limiti navlun maliyetlerini artıracak
Uluslararası Denizcilik Örgütü’nün (IMO) aldığı karar doğrultusunda 1 Ocak 2020 tarihinden itibaren yüzde 0.5’in üzerinde sülfür oksit emisyonları içeren gemi yakıtlarının kullanılamayacak olması, ihracatçıların navlun maliyetlerini yüzde 20 dolayında artırması bekleniyor.
Sektör temsilcilerinin uygulamanın ertelenmesi beklentisi şu ana kadar gerçekleşmedi. Halihazırda dünyada düşük sülfürlü yakıt üretiminin ihtiyacın çok altında olması ve scrubber olarak bilinen egzoz temizleme sistemlerine sahip gemi sayısının düşük olması maliyet artışlarının daha da artması endişesi doğuruyor.
İMEAK Deniz Ticaret Odası İzmir Şubesi kasım ayı meclis toplantısında bilgilendirme yapan Yönetim Kurulu Başkanı Yusuf Öztürk, “Dünyadaki iklim değişikliklerinin ana nedenlerinden biri fosil yakıtlar. Fakat bunun yüzde 95’i karasal kaynaklı kirlenme, ancak yüzde 5’i denizden kaynaklanıyor. Hatta bu oran bile tartışmalı. Ama bu kural koyuldu. Uzakdoğu’da scrubber üreten bazı Avrupalı şirketler bize de geldiler. Türk armatörlerin buna çok fazla ilgi göstermediğini söylediler. Bir görelim diyorlar, bekleme aşamasındalar. Şu an bu uygulama maliyetten başka bir şey değil gibi gözüküyor” diye konuştu.
Artan yakıt ve yatırım maliyetlerinin navlunları yukarı yönlü oynatacağını söyleyen Öztürk, “Ama büyük kiracılarla armatörler arasında birbirlerine destek olma yönünde çalışma yapıldığını duyuyoruz. Bu armatörleri de rahatlatacak bir anlaşma olabilir ama eninde sonunda son kullanıcıya yansıyacak bir artış söz konusu” dedi.
Alfa Masters Denizcilik Sahibi Tufan Süslüer ise ilk etapta navlunlarda yüzde 20 artış beklendiğine dikkat çekerek, “Armatörler scrubberleri kullanmaya başladılar. Ama tabi hemen düşük sülfürlü yakıta geçmek gibi bir durum yok. Yavaş yavaş geçilecek. Herkes kendi ayarlamasını yapacağı için şimdiden kullananlar var ve aradaki maliyet farkını navlunlara yansıtmaya çalışıyorlar. Düşük sülfürlü yakıt üretimi var ama daha dünya rafinerileri buna hazır değil. IMO 1 Ocak’tan itibaren kullanma kararını değiştirmedi. Herkeste uzatılması yönünde beklenti var ama şu an itibariyle kural bu. Burada en önemli nokta arz talep dengesi. Ama şu gerçek ki yakıt fiyatları artıyor. 384 dolardan aldığın fueloili 580 dolara alıyorsun. Belli bir süre sonra yakıt bollaştığında yine eski haline dönecektir” diye konuştu.
İhracatçılar bir ay sonra toplantılara başlarlar
Konteyner armatörlerinin ‘bekleyip görelim’ demediğini ve navlunları direkt artırdıklarını söyleyen GNV Lojistik Yetkilisi ve İMEAK DTO İzmir Şubesi Meclis Üyesi Taner İzmirlioğlu, “Yüzde 30-35’e kadar çıkan artışlar söz konusu. Konteyner armatörleri bunu uyguluyorlar, başlayacaklar.
Geri adım atmadılar. Çünkü bu regülasyon başlayacak. Konteyner taşımacılığı bizim ithalat ve ihracatımızda çok yüksek bir volüm oluşturduğu için şimdi hem rezervasyon almakta zorlanıyoruz, hem müşterilerimize navlunlarla ilgili bir şey söyleyemiyoruz. Armatörler arasındaki rekabetin nasıl olacağını ben de bilemiyorum. Ama uzak destinasyonlarda yüzde 30-35’lere yakın artışlar navlunlara yansıyacak. İhracatçılarımız bu duruma ne diyecek, bir ay sonra toplantı yapmaya başlayacaklardır” ifadesini kullandı.
Dünyada global anlamda operasyon yapan armatör sayısının son yıllarda 8’e düştüğünü dile getiren Catoni Grubu CEO'su ve İMEAK DTO İzmir Şubesi Meclis Üyesi Serdar Ayırtman, “Bunlar aylar önce kendilerini pozisyonlandırdılar. Düşük sülfür yakıtıyla ilgili pazarlıklarını bitirdiler. Maliyetlerini düşürdüler. Maliyetler yansıtıldığı kadar yüksek değil. Ama armatörler bu süreçte çok yüksek yatırımlar yaptılar. Kendilerini korumak adına böyle bir uygulamaya gittiler. Zamanla fiyatlar oturacaktır” diye konuştu.