Çin'den Tayvan'ı işgal tatbikatı! Ülke tamamen kuşatıldı
Çin ile Tayvan arasındaki gerilim askeri tatbikat boyutuna ulaştı. Tayvan lideri Lai Ching-te'nin Çin egemenliğini reddetmesinin ardından, Pekin cephesi ülkeye gözdağı vermek amacıyla oldukça geniş çaplı bir askeri tatbikat düzenledi. Tatbikatta ülkenin tamamı kuşatıldı, 34 donanma gemisi ve 125 uçak görüldü.
Çin, egemenlik ihtilafı içinde olduğu Tayvan çevresini kuşatan kapsamlı askeri tatbikatı gündem oldu. Çin Halk Kurutuluş Ordusu Doğu Cephesi Komutanlığı Sözcüsü Li Şi, kara, hava, deniz ve roket kuvvetlerinden birliklerin katıldığı "Müşterek Kılıç-2024B" adı verilen tatbikatın sonlandırıldığını duyurdu.
Komutanlığa bağlı tüm birliklerin her zaman teyakkuzda olduğunu ifaden eden Li, Tayvan'ın bağımsızlığına yönelik girişimleri engellemek üzere yoğun talim ve tatbikatları sürdüreceklerini ifade etti. Li, birliklerin gerçek muharebe kabiliyetlerini sınamayı amaçlayan tatbikatın Tayvan'ın bağımsızlığını savunan unsurlara karşı "güçlü caydırıcılık" mesajı vermeyi hedeflediğini vurguladı.
ÜLKE KUŞATILDI, ÇOK SAYIDA UÇAK VE GEMİ GÖRÜLDÜ
Tayvan'ı kuzey, güney ve doğudan çevreleyip kritik limanları bloke ederek Ada'yı adeta ablukaya alan tatbikat gece saatlerinde başladı. Çin'in Liaoning uçak gemisinin de katıldığı tatbikatta, savaş uçakları ve gemiler çoklu yönlerden Ada'ya müşterek saldırı talimleri icra etti. Tayvan Savunma Bakanlığı, yaptığı açıklamada, tatbikat süresince Çin ordusuna ait 125 savaş uçağı, 17 savaş gemisi ile 17 sahil güvenlik gemisinin Ada çevresinde görüldüğünü bildirdi.
Açıklamada, savaş uçaklarından 90'ının Tayvan Boğazı'nda, tarafların etki alanlarını sınırladığı varsayılan "orta çizgi"nin ötesine geçtiği ve Tayvan'ın "Hava Savunma Tanımlama Bölgesi (ADIZ)" ilan ettiği sahada uçtuğu belirtildi. Donanma ve sahil güvenlik gemilerinden hiçbirinin Ada'nın "bitişik bölgesi" olarak adlandırılan, karadan 24 deniz mili mesafedeki bölgeye girmediği belirtilen açıklamada, herhangi roket atışına rastlanmadığı kaydedildi.
ABD'DEN 'ENDİŞELİYİZ' MESAJI
ABD yönetimi, tatbikat nedeniyle endişelerini dile getirdiği bir açıklama yaptı. Dışişleri Bakanlığı Sözcüsü Matthew Miller, Çin ordusunun eylemlerinin "yersiz" olduğunu ve gerilimi yükseltme tehlikesi taşıdığını ifade etti. Sözcü Miller, Çin'e itidal tavsiye ederken Tayvan Boğazı ve daha geniş bölgedeki barış ve istikrarı bozacak hareketlerden kaçınma çağrısı yaptı.
Avrupa Birliği tatbikatın Tayvan Boğazı'nın iki yakası arasında yeni gerginlik unsuru oluşturduğuna dikkati çekerken, Japonya Başbakanı Şigeru İşiba ise "Tayvan bağlantılı her gelişmeye hazır olacaklarını" belirtti. Çin Dışişleri Bakanlığı Sözcüsü Mao Ning, Pekin'de düzenlenen olağan basın toplantısında, ayrılıkçıların provokasyonlarının er geç karşılık bulacağını ifade ederek, "Tayvan'ın bağımsızlığı ile Tayvan Boğazı'nda barış, birbiriyle uyumlu değildir" dedi.
GERİLİMİN ARKA PLANI: NE OLDU?
Tayvan'ın çevresinde abluka oluşturan tatbikat, Ada'daki hükümetin lideri Lai Ching-te'nin ilk "Ulusal Gün" konuşmasının ardından geldi. Lai, 1912'de Çin Cumhuriyeti'nin kurulmasına giden süreci başlatan 1911 Devrimi'nin başlangıç yıl dönümü olan ve Ada'da "Ulusal Gün" olarak kutlanan 10 Ekim'de yaptığı konuşmada, Pekin yönetiminin Tayvan'ı temsil etmeye hakkı olmadığını savunmuştu.
Tayvan'da hükümetin devamı olduğunu iddia ettiği Çin Cumhuriyeti ile Çin ana karasında hakim Çin Halk Cumhuriyeti'nin "birbirinin boyunduruğunda bulunmadığını", bu yüzden Çin'in Tayvan'ı temsil hakkı olmadığını dile getiren Lai, "ilhaka ve egemenlik gasbına karşı direnecekleri" mesajını vermişti.
TAYVAN LİDERİ İŞGALE KARŞI ÇIKTI
Pekin yönetimi Lai'nin sözlerine tepki göstermiş, Çin Dışişleri Bakanlığı Sözcüsü Mao, "Tayvan'ın egemenliğe sahip olduğu", "Çin ile Tayvan'ın birbirinin boyunduruğunda bulunmadığı" gibi yorumların aynı bağımsızlık anlatısının farklı versiyonları olduğunu, Lai'nin bu sözleriyle bir kez daha Tayvan'ın bağımsızlığı konusundaki inatçılığını ve kendi siyasi çıkarı uğruna Tayvan Boğazı'nda gerilimi yükseltme niyetini ortaya koyduğunu belirtmişti. Çin, Tayvan liderinin 20 Mayıs'ta yemin töreninde yaptığı konuşmaya da aynı kurguda bir askeri tatbikat düzenleyerek yanıt vermişti.
Lai, konuşmasında, "Çin Cumhuriyeti ve Çin Halk Cumhuriyeti birbirinin boyunduruğunda değildir." ifadelerini kullanmıştı. Çin ordusu, Lai'nin konuşmasından 3 gün sonra, "Müşterek Kılıç-2024A" adını verdiği askeri tatbikata başlamıştı. Ada çevresini kuşatan askeri tatbikat 2 gün sürmüştü. Çin'in topraklarının parçası olduğunu savunduğu Tayvan, 1949'dan bu yana fiili bağımsızlığa sahip bulunuyor. Çin ana karası ile Tayvan arasında iç savaşın ardından ortaya çıkan ayrılık ve egemenlik ihtilafı sürüyor. Son yıllarda Tayvan üzerindeki askeri baskıyı artıran Pekin yönetimi, Ada'nın ana kara ile yeniden birleşmesi için gerekirse güç kullanımını dışlamayacağını vurguluyor.