Boğazların tanker yükü arttı
Çanakkale Gemi Trafik Hizmetleri (VTS) Müdürü Rıdvan Gezgin, boğazlardan her gün ham petrol taşıyan 150 ile 200 arasında tanker geçtiğini belirterek, bunların hem İstanbul hem de Çanakkale için büyük tehlike arz ettiğini söyledi.
Gezgin, Çanakkale Denizcilik Müsteşarlığı, Kıyı Emniyeti Genel Müdürlüğü ile Deniz Ticaret Odası'nın denizcilik acentelerine yönelik düzenlenen seminerde, yıl içinde İstanbul ve Çanakkale boğazlarından geçen ham petrol ve doğal gaz tankerlerinin büyük tehlike arz ettiğini belirterek, boğazların yükünün, tehlikeli yük taşıyan tankerlerle arttığını bildirdi.
Cezayir ve Nijerya'dan ithal edilen doğal gazı taşıyan tankerlerin kışın haftada 3-4 kez boğazlardan geçtiğini, bu gemilerle ilgili geçiş sırasında neler yapılacağı ve ne gibi önlemler alınacağı yönünde uygulama talimatlarının bulunduğunu ifade eden Gezgin, 2009 istatistiklerine göre toplam yük miktarının 401 milyon metrik ton olduğunu kaydetti.
Bunun yüzde 36'sının petrol ürünleri ve doğal gaz olduğuna işaret eden Gezgin, şöyle dedi:
''Yani bu da 152 milyon tondur. Artık boğazlarımız bu yükü kaldıramıyor. Türkiye Cumhuriyeti olarak petrol boru hatlarının yapılması için teşvik ediyoruz. Bakü-Ceyhan ve Samsun-Ceyhan boru hatları için Türkiye yoğun diplomatik enerji faaliyetleri yürütüyor. Zaten risk alıyoruz ve gerçekten, gerek 15 milyon insanın yaşadığı İstanbul, gerekse tarihi dokusuyla Çanakkale artık bu kadar yükü kaldıramıyor. Boğazlardan her gün ham petrol taşıyan ve sayısı 150-200 arasında değişen tanker geçiyor ve bunlar hem İstanbul hem de Çanakkale için büyük tehlike arz ediyor.''
Alınacak tedbirlerin başında geçiş yapan gemilerin kılavuz kaptan almasının geldiğini belirten Gezgin, 2008 yılından itibaren kruvaziyer gemi geçişlerinin arttığını söyledi.
Ulaştırma Bakanlığının talimatı ve Denizcilik Müsteşarlığının yaptığı düzenlemelerle yolcu gemilerinin geçişlerine öncelik tanıdıklarını ifade eden Gezgin, ''Bizim için önemli olan bu gemilerin kalkış ve varış limanlarının doğru olmasıdır. Eğer bir değişiklik varsa bunun zamanında bildirilmesi gerekmektedir. Biz de ona göre karşı istikametten gelen 200 metre üstü ve tehlikeli yük taşıyan gemileri bekletebiliriz. Aksi taktirde karşılıklı bir çatışma olduğu zaman son dakika büyük sıkıntılar yaşanıyor'' diye konuştu.
BOĞAZLARDAKİ ORKOZ AKINTILARINA DİKKAT
Rıdvan Gezgin, iklimsel özelliklerine göre boğazlarda orkoz (kuvvetli ters akıntı) akıntılarının olabileceğini belirterek, acente görevlilerinin gemi kaptanlarını, boğaz geçişi sırasında kılavuz kaptan almaları konusunda uyarmalarını istedi.
Gezgin, şunları bildirdi:
''Bir dönem Çanakkale'de bir hafta boyunca rüzgar lodos olarak esti. Kilitbahir önlerinde bir gemi arıza yapmıştı ve sürükleniyordu. Normalde bu geminin güneye doğru sürüklenmesi gerekirken, kuzeye doğru sürüklenmişti. Bu belki de 40-50 yılda bir rastlanacak bir olaydır. İşte o zaman biz de Çanakkale Boğazı'nda 'orkoz' oldu dedik. İstanbul Boğazı'nda meydana gelen orkoz akıntısı da çok önemlidir. Özellikle boyları küçük ve düşük performanslı, teknik yeterlilikleri olmayan gemilerin, orkoz akıntılarının girdaplarına kaptırarak yalıların bahçelerine ve hatta yatak odalarına kadar girdikleri oluyor. Bu nedenle gemilere, hem İstanbul hem de Çanakkale Boğazı için kılavuz kaptan almaları konusunda tavsiyede bulunulması gerekir. Orkoz akıntısı olduğu zaman gemiyi kumanda etmek buz üstünde arabayı kumanda etmek gibidir.''
Rıdvan Gezgin, görüş mesafesiyle ilgili olan sisli, yağmurlu durumlarda veya dar kanallarda yansımalar nedeniyle ''yalancı eko'lar''ın alınabileceğini belirterek, bunun Türk boğazlarından ilk defa geçiş yapan gemi kaptanları için paniğe neden olduğunu sözlerine ekledi.