Komşularla artan ticaret, İskenderun Limanı'nı patronların yeni gözdesi yaptı
Türkiye'nin komşu ülkelerle ilişkilerini geliştirmesi, satışa çıkarılan İskenderun Limanı'na ilgiyi artırdı. 2005'te gerçekleştirilen ve iptal edilen ihaleye 3 grup teklif verirken, yenilenen ihalede dev firmalar yarışmaya hazırlanıyor. İhaleye girecek patronlar arasında Hüsnü Özyeğin, Hamdi Akın, Can Çelebioğlu, Nihat Özdemir, A. Rıza Yıldırım ve İbrahim Çeçen dikkat çekiyor.
'Komşularla sıfır problem' politikası üzerine Türkiye'nin sadece sınır ülkelerle ihracatı Ocak-Nisan 2010'da yüzde 9,6 arttı ve 4,7 milyar dolara ulaştı. Bu gelişmeler, büyük şirketlerin dikkatini, yeniden ihaleye açılan İskenderun Limanı'na çevirdi. 2005'te gerçekleştirilen ve daha sonra iptal edilen ihalede üç grup yarışmıştı. Devlet Demir Yolları'na ait olan limanın yenilenen ihalesinde son teklif verme süresi uzatıldı. Özelleştirme İdaresi, 4 Ağustos olarak belirlenen son teklif verme tarihini, 16 Eylül olarak değiştirdi.
Yenilenen ihaleye dev firmalardan büyük ilgi var. İhaleyle ilgilenenlerin başında, Türkiye'nin en zengin işadamı olan Kumport Liman ve Lojistik'in patronu Hüsnü Özyeğin geliyor. Akfen Holding Yönetim Kurulu Başkanı Hamdi Akın ise ihaleye ikinci kez girecek. Antalya ve Bandırma limanlarını işleten Çelebi Holding Yönetim Kurulu Başkanı Can Çelebioğlu da ihaleye girecekler arasında. Antalya Limanı'nın işletilmesinde Çelebi Holding'e ortaklık eden Global Liman İşletmeleri Yönetim Kurulu Başkanı Gregory Michael Kiez de ihalede teklif verecek işadamları arasında yer alıyor. Limak Holding'in patronu Nihat Özdemir, Ceynak Lojistik Yönetim Kurulu Başkanı Ali Avcı, bünyesinde Yılport (İzmit Dilovası) Konteyner Terminali ve Liman İşletmeciliği'ni bulunduran Yıldırım Holding Yönetim Kurulu Başkanı Ali Rıza Yıldırım, Ankara-İstanbul hızlı tren projesiyle dikkat çeken IC Holding Yönetim Kurulu Başkanı İbrahim Çeçen de İskenderun Limanı'nda teklif verecek patronlar arasında bulunuyor. Ayrıca Singapurlu PSA, Limar Liman Gemi İşletmeciliği, Mersin Deniz Ticaret Odası, Mersin Uluslararası Liman İşletmeciliği, Anadolu Girişim Grubu, Özduy Uluslararası Taşıma, Albayrak Turizm Seyahat İnşaat da ihalede teklif vereceklerini açıkladı. Bu yoğun ilgiyi, "Geçen 5 yılda liman devlet politikaları sebebiyle ciddi şekilde önem kazandı." şeklinde değerlendiren sektör temsilcileri, İskenderun Limanı'nın yeniden yapılanan Irak ve vizelerin kaldırıldığı Suriye açısından büyük önem taşıdığına dikkat çekiyor.
Limanın ilk ihalesini 80 milyon dolar teklif veren PSA (Singapur)-Akfen (Türkiye) Ortak Girişim Grubu kazanmıştı. Ancak Rekabet Kurumu ihaleyi kazanan grubun Mersin Limanı'nın da işleticisi olduğu, bu sebeple bölgede tekel oluşabileceği gerekçesiyle ihaleyi iptal etmişti. Başbakanlık Özelleştirme İdaresi, 17 Mayıs'ta liman için tekrar ihaleye çıkılacağını açıkladı. İlk etapta 4 Ağustos olarak belirlenen son teklif verme tarihi 16 Eylül'e uzatıldı. Birçok yetkili ertelemeyi şirketlerin kendine partner bulma süresi olarak değerlendiriyor.
LİMANI ALACAK FİRMAYA YATIRIM ŞARTI
İskenderun Limanı için 2005-2006 yılında yaşanan hukuki sürecin tekerrür etme ihtimali var. Liman-İş Sendikası ve Kamu İşletmeciliğini Geliştirme Vakfı (KİGEM) limanın özelleştirilmemesi için iki ayrı dava açtı. Liman-İş Sendikası Başkanı Muzaffer Akpunar, hiçbir limanın özelleştirilmesini istemedikleri için dava açtıklarını söylüyor. Hatay Valisi Celalettin Lekesiz ise 2010 yılı içerisinde limanın özelleştirilmesi halinde şehirde büyük gelişmeler yaşanacağını, İskenderun'un lojistik üs yapılması için çalışmalar başlatılacağını ifade ediyor. İş dünyası, valinin söylediklerinin gerçekleşmesi için bölgede tekel oluşmamasının şart olduğunu vurguluyor. İlk ihaledeki iptal sürecine işaret eden Özelleştirme İdaresi yetkilileri, yenilenen ihalede Rekabet Kurumu'nun farklı bir duruş sergilediğini ve İskenderun Limanı'nın ihalesini kazanacak firmanın Mersin Limanı'ndakinin en az yüzde 40'ı kapasiteye sahip (400 bin TEU) konteyner elleçleme yatırımı yapmasının şart koşulduğunu vurguluyor. İhaleye girecek firmalardan Ceynak Lojistik'in Yönetim Kurulu Başkanı Ali Avcı, bunun ihaleyi kazanacak firmaya en az 100 milyon dolarlık bir yatırım yükü getirdiğini, ancak bölgede rekabet oluşması için kararı desteklediklerini söylüyor.
En çok demir-çelik, petrol ve kömür yükleniyor
İskenderun Limanı'nda 304 çalışan bulunuyor. Limana geçen sene 741, 2008'de ise 1.001 gemi yanaştı. Limanın Genel Müdür Yardımcısı Nazmi Vural, geçen yılki ani düşüşte krizin etkisinin bulunduğunu belirtiyor. Ancak tonaj olarak limanda bir düşüş olmadığının altını çiziyor. Limana geçen yıl da ondan önceki yıl da 2,5 milyon tonluk yük indirim ve bindirimi yapıldı. Buna rağmen liman 1989'dan sonra sadece ABD'nin Irak'a çıkarma yaptığı 2003 yılında kâr edebildi. 2003'te zararlarını bertaraf ederek ancak 500 bin liranın biraz üzerinde kâr sağlayabilen liman, geçen yıl 16 milyon lira, önceki yıl ise 23 milyon lira zarar etti. Genel Müdür Yardımcısı Vural, özelleştirmenin liman ve ülke için yararlı olacağı görüşünde: "Bence limanın özelleşmesinde fayda var. Çünkü hantal yapı ile gitmiyor. Yükleme boşaltmada 66 çalışanımız var. Üç vardiya-24 saat çalışma olduğu için gemi karşılama ve gemide çalıştırılacak personel çok kısıtlı. Çünkü başka alternatifimiz de yok." 1.400 metre uzunluğunda bir mendireğe sahip liman, 12 metre derinliğinde. Limana sırasıyla en çok demir-çelik, çimento-klinker, akaryakıt, feldspat, mermer getiriliyor. Limandan en çok götürülen ürünler ise sırasıyla demir cevheri, hurda demir, ham petrol ve akaryakıtlar, taş ve kok kömürü, LNG, LPG ve hububat.
Mersin Limanı'nın kapasitesi satıştan sonra yüzde 30 arttı
2007 yılında özelleştirilmesi gerçekleştirilen Mersin Limanı'nda ciddi değişimler dikkat çekiyor. Liman-İş Sendikası Başkanı Muzaffer Akpunar'ın verdiği bilgiye göre, kamudayken 800 olan Mersin Limanı çalışan sayısı özelleştikten sonra (taşeron şirket çalışanlarıyla birlikte) 1.900'e çıktı. Limanın Genel Müdür Yardımcısı Kürşat Tezkan, geçen yıl, 2007 yılından bu yana limanın kapasitesinde yüzde 30, iş hacminde yüzde 24 artış yaşandığını açıkladı. Limana 3 yılda 100 milyon dolarlık yatırım yapıldı. İki yıl önce özelleştirilen limanın ekipman sayısı üç kat arttı. Liman, yapılan son yatırımlarla Akdeniz'in en büyük konteyner limanları arasına girdi. Beton dolgu ile 120 bin metrekare genişleyen Mersin Limanı, bu sayede büyük tonajlı gemileri de alabilecek duruma geldi.
Ana Sayfa
Foto Galeri
Komşularla artan ticaret, İskenderun Limanı'nı patronların yeni gözdesi yaptı