Kanal, Montrö kapsamında değil
Kanal İstanbul Projesi, boğazlardan geçişi düzenleyen Montrö Boğazlar Sözleşmesi'ni yeniden gündeme getirdi.'Çılgın proje'nin 1936'da imzalanan ve boğazlardan gemi geçişini düzenleyen sözleşmeyi nasıl etkileyeceği merak edilirken, uluslararası hukuk uzmanları, boğazların coğrafi anlamda doğal özelliklerinden dolayı deniz hukukunda insan yapısı olan kanallardan ayrıldığının altını çizdi. Bu nedenle Montrö'nün Kanal İstanbul'u etkilemeyeceğini bildiren uzmanlar, kanal üzerindeki tüm egemenliğin Türkiye'nin elinde olacağını vurguladı. Uzmanlar, projenin Türkiye'nin elini güçlendireceğini düşünüyor.
USAK Deniz ve Su Hukuku Araştırmaları Merkezi Başkanı Dr. Yücel Acer, Kanal İstanbul'da bütün kontrolün Türkiye'de olacağını ve gemilerden ücret alabileceğini söyledi. Türkiye'nin, Montrö'ye göre boğazlardan geçme hakkı olan gemilerin farklı bir güzergâh izlemesi için yönlendirme yapma hakkı bulunmuyor. Uluslararası hukuk uzmanı Doç. Dr. İbrahim Kaya ise Boğaz trafiğinin yoğun olmasından dolayı bazı gemilerin Kumkapı açıklarında beklemek zorunda kaldığını hatırlatarak, "Kanal, İstanbul Boğazı'ndan geçme hakkı olan gemiler için de otoban hizmeti görecek." dedi. Kaya, Kumkapı'da zaman kaybetmek istemeyen tankerlerin Kanal'ı ücretli olarak kullanıp Boğaz'ı geçmeyi tercih edeceğini de dile getirdi.
Montrö Sözleşmesi, boğazlardan geçecek askerî ve savaş gemilerine belirli sınırlamalar getirdiğinden, Türkiye bazı şartlar dışında gemilerin geçişine müdahale edemiyor.