Çılgın proje 15 yılda masrafını çıkarır
Proje bittiğinde hergün 150-160 geminin geçeceği 'Kanal İstanbul' Boğaz'ın yükünü ciddi ölçüde azaltacak.Ancak Panama ve Süveyş kanallarına nazaran buradan hem tonaj hem de sayı olarak daha fazla gemi geçecek. Uluslararası deniz hukukçusu eski Kıyı Emniyeti ve Gemi Kurtarma İşletmeleri Genel Müdürü Hücum Tulgar, Boğaz'a göre gemi geçişinde yüzde 50 artış yaşanacağına dikkat çekiyor. Kanal İstanbul'un sağlayacağı ekonomik katkıya işaret eden Tulgar, "İlk etapta Süveyş ve Panama'da olduğu gibi ücret uygulayamazsınız ama 15 yıl sonra kendisini çok rahat amorti edecektir." diyor.
Panama Kanalı her gün ortalama 40 gemiye ev sahipliği yaparken yıllık ortalama getirisi de 1,5 milyar dolara kadar çıkıyor. Günde 54 geminin geçiş yaptığı Süveyş Kanalı'nın yıllık getirisi ise 4 milyar dolar civarında.
Boğazlarda bekleme sürelerinin uzun olduğunu, havanın iyi olduğu günlerde en fazla 100 gemi geçişi yapıldığını kaydeden Tulgar, "Gemilerin günlük bekleme ücreti ciddi maliyet oluşturuyor. 300-400 tonajlık bir tankerin günlük bekleme ücreti 80-90 bin dolar. Ayrıca bu gemiler 1-2 gün Karadeniz'de bekletiliyor. Bunun da bir riski var. Kanal İstanbul sayesinde geçiş saatleri belli olacak ve beklemeden daha güvenli bir geçiş olacak." dedi. Eski Kıyı Emniyeti Genel Müdürü, Montrö Antlaşması ile ilgili tartışmalara da değinirken şu görüşleri paylaşıyor: "Montrö, ticaret gemilerine zararsız geçiş hakkı tanıyor. Bu ifade, serbest geçiş anlamına gelmiyor. Türkiye'nin seyrüsefer güvenliğini sağlayacak önlemleri alma hakkı var. Türkiye, tanker ve büyük tonajlı gemileri kanal geçişini kullanmaya sevk edebilir. Zira riskli geçişlerde Boğaz kapatılabiliyor ve gemileri bekletme hakkın var. Gemiler 1-2 gün Karadeniz açıklarında bekletiliyor. Bu da gemilere ekstra bir maliyet getiriyor. Kanalın gerçek amacı İstanbul Boğazı'nı korumak, ancak fiyatı Boğaz'a göre daha pahalı bir geçiş olacaktır. Fakat gemilerin Boğaz'da kılavuz kaptan alması, bekleme ücretleri ve tek yönlü trafik nedeniyle yaşanan zaman kayıpları, kanal sayesinde ortadan kalkmış olur. 'Boğaz'ı tamamen kullandırmıyorum' diyemeyiz ama beklemeyi tamamen ortadan kaldıracağı için bu kanalı kullanacaklardır."
Süveyş Kanalı'nın temelleri Osmanlı İmparatorluğu tarafından atıldı ve Baharat Yolu'nun canlandırılması sağlandı. İngiltere tarafından da 1869'da açıldı. 163 kilometre uzunluğunda ve en dar yeri 300 metre genişliğinde. Derinliği 11-12 m. Su kesimi 10,36 m'den fazla olan gemiler kanaldan geçemiyor. 1951 yılında trafiği kolaylaştırmak amacıyla el-Kantara ile el-Firdan arasında 13,5 km'lik bir yan geçit açıldı. Süveyş'ten yılda ortalama 19 bin gemi geçiyor. Panama Kanalı ise 1914'te hizmete açıldı. 77 kilometre uzunluğundaki kanaldan her yıl 14 binden fazla gemi geçiyor. Taşınan yük miktarı 203 milyon tonu buluyor. Kanal boyunca yolculuk yaklaşık 9 saat sürüyor. Panama Kanalı deniz seviyesinden 28 metre yukarıda.