Türkiye’nin en talihsiz limanı
Türkiye’nin ihracat ve ithalat yükünün büyük bölümünü üstlenen, ancak devletin bugüne kadar tek kuruş bile yatırım yapmadığı Derince Limanı’nın ilk özelleştirme süreci 2007 tarihinde işletilmiş, ihaleyi Danıştay iptal etmişti. Derince Limanı şimdi ikinci kez özelleştirme ihalesine hazırlanıyor. İzmit Körfezi’ndeki özel iskeleler en modern sistemleri kurarak adeta para basarken, Derince Limanı iptidai yöntemlerle yoluna devam ediyor.
Osmanlı döneminde, 1904 yılında 419 bin metrekarelik alanda kurulan Derince Limanı, devletin klasik ve hantal işletme anlayışıyla bugüne kadar geldi. İzmit Körfezi’ndeki özel liman ve iskeleler her türlü teknolojiyi kullanırken, Derince Limanı adeta yerinde saydı. Halen Devlet Demiryolları tarafından işletilen Derince Limanı’nda 290 işçi, 100 memur olmak üzere 390 personel bulunuyor. 2012 yılında 36 yıllığına özelleştirilmesi planlanan liman, özelleştirilirse mevcut personel DDY bünyesine alınacak, emekliliği gelenler emekli edilecek.
AYDA 110 GEMİ YANAŞIYOR
17 Ağustos 1999 depreminde ciddi biçimde hasar gören Derince Limanı’na devlet bugüne kadar 13 milyon TL yatırım yaptı. İzmit Körfezi’ndeki diğer liman ve iskelelerde müthiş bir gelişme sağlanırken, Türkiye’nin en eski limanlarından olan Derince Limanı’na yeterli yatırımın yapılmaması, özelleştirme yolunu da açtı.
Aynı anda 10 geminin yaşanıp indirme bindirme yaptığı Derince Limanı’nda ayda 90-110 gemi yükleme boşaltma yapıyor. Ağırlıklı olarak (%50) otomobil ihracat ve ithalatının gerçekleştirildiği limanda 2010 yılında 293 bin adet otomobil yüklendi, boşaltıldı.
ÖZEL RAY SİSTEMİ VAR
Derince Limanı’nın en önemli özelliklerinden biri de Ukrayna gemileri için uygun olması. Çünkü Ukrayna gemilerinde Rum modeli, farklı ray açıklığında vagonlar bulunuyor ve bu vagonlar Derince Limanı’nda kullanılabiliyor. Böylece Derince Limanı’ndan yüklenen vagonlar Ukrayna, Rusya, Kazakistan, Sibirya ve Orta Asya devletlerine hiç indirme yapılmadan gönderilebiliyor. Derince Limanı’nda tahıl ürünleri dökme olarak yükleniyor.
Marmaray projesi kapsamında demiryolunun İstanbul Boğazı’ndan geçişinde Derince Limanı önemli rol oynayacak. Tekirdağ Muratlı’ya döşenen 30 kilometrelik demiryolu hattı ile Tekirdağ Limanı’ndan Derince Limanı’na demiryolu feribotu(railferry) ile vagon taşınacak. Bunun için altyapı hazırlıklarının tamamlandığı bildiriliyor.
KONTEYNER TERMİNALİ GEREKİYOR
Derince Limanı’nın bugüne kadar gelişme sağlayamamasının en büyük nedeni, yükleme-boşaltma işlemlerinin eski sistemle gerçekleştiriliyor olması. Hemen yakındaki Evyap ve Yılport Limanlarında konteyner terminali kurulurken, 107 yıllık Derince Limanı’nda hala konteyner terminali kurulamadı. Oysa dünyada artık konteyner taşımacılığı ön plana çıktı. Konteyner gemileri sadece konteyner terminali olan limanlara yanaşıyor. Bunun için de özel vinçler ve ekipman gerekiyor.
Derince Limanı, 2012 yılında özelleştirilirse, ihaleyi alanların limanı baştan sona yenilemeleri gerekecek.