19 Mayıs törenlerle kutlandı
Cumhuriyetin Kurucusu, Büyük Önder Atatürk'ün Yurdu ve Milleti kurtarmak, Kurtuluş Savaşımızı başlatmak üzere Samsun'da Anadolu'ya ayak bastığı günün 85.yıldönümü, günün anlamı ve önemine yaraşır biçimde kutlanıyor.
19 mayıs 1881 de doğan Mustafa Kemal ATATÜRK, 38 yıl sonra yine bir 19 Mayıs günü ikinci kez doğarak, ülkemizi ve Türk milletini esaretten kurtaracak ilk adımları atmıştır.
Tarihe Bakış
Mustafa Kemal Atatürk, 19 Mayıs 1919'da Samsun'a çıkarak, kurtuluş mücadelesinin meşalesini yaktı.
Mustafa Kemal, Mondros Mütarekesi'nin 30 Ekim 1918'de imzalanmasından sonra Yıldırım Orduları Grup Komutanlığı'ndan 3 Kasım 1918'de İstanbul'a döndü. Samsun'a gidinceye kadar 6 ay İstanbul'da kalan Mustafa Kemal, çeşitli temaslarda bulundu. Anılarında anlattığına göre, kendisini İstanbul'dan uzaklaştırmak ve ''Anadolu dağlarında çürütmek'' isteyenlerce, 9. Ordu Müfettişliği ile görevlendirildi.
Ancak, Mustafa Kemal, müfettişliği kabul ederken, görevinin geniş yetkilerle donatılmasını sağladı. Öyle ki, Ankara'nın doğusunda kalan her yerden sorumlu hükümet yetkilisi konumundaydı.
Mustafa Kemal, 14 Mayıs'ta, Damat Ferit Paşa'nın Nişantaşı'ndaki evindeki akşam yemeğinde yeni görevi konusunda görüşmelerde bulundu. Sadrazam'ın yanından ayrıldıktan sonra, Cevat (Çobanlı) Paşa ile arasında şu konuşma geçti: ''- Bir şey mi yapacaksın Kemal? - Evet Paşam, bir şey yapacağım. - Allah muvaffak etsin. - Mutlaka muvaffak olacağız.''
İzmir'in işgal edildiği 15 Mayıs günü ise Mustafa Kemal Paşa, Genelkurmay Başkanlığı'nda Cevat (Çobanlı) ve Fevzi (Çakmak) paşalara, sonra da Babıali'de bazı hükümet üyelerine veda etti. Aynı gün, Yıldız Sarayı'nda Padişah Vahdettin tarafından kabul edilen Mustafa Kemal, daha sonra Bandırma Vapuru'nun kaptanı İsmail Hakkı (Durusu) Bey'i, Şişli'deki evine çağırarak yolculukla ilgili bilgi aldı.
Mustafa Kemal, 16 Mayıs'ta, sandallarla gidilen Bandırma Vapuru'nda, Kız Kulesi açıklarında İtilaf Devletleri denetim görevlilerince silah ve kaçak malzeme arandı. Arama sürerken, ''kaptan yerinde'' bulunan Mustafa Kemal'in kararlılığını göstermek amacıyla hareket hazırlıklarını çabuklaştırmasını söylediği yirmi yedi yıllık ihtiyar kaptan, demir aldırmaya başladı. Subayların gemiyi terk etmelerinin ardından Karadeniz'e yönelen Bandırma'nın güvertesinde Mustafa Kemal Paşa, yanındakilere şunları söyleyecekti:
''Bunlar işte böyle yalnız demire, çeliğe, silah kuvvetine dayanırlar. Bildikleri şey yalnız madde! Bunlar hürriyet uğruna ölmeye karar verenlerin kuvvetini anlayamazlar. Biz, Anadolu'ya ne silah, ne cephane götürüyoruz; biz ideali ve imanı götürüyoruz.''
SAMSUN'A AYAK BASANLAR
Mustafa Kemal Paşa, Boğaz'dan Karadeniz'e çıkarken, kaptana tehlike ihtimallerini anlattığında, İsmail Hakkı Bey, ''Ne aksi, bu denizi pek iyi tanımam, pusulamız da bozuk...'' cevabını vermişti.
Güç koşullar altında süren yolculuktan sonra 19 Mayıs 1919 sabahı Samsun'a ulaşan Mustafa Kemal ve beraberindekiler, askeri bando eşliğinde halk tarafından sevgiyle karşılandı.
Mustafa Kemal ile Samsun'a ayak basan ''9. Ordu Kıtaatı Müfettişliği'' karargahında, şu kişiler bulunuyordu:
3. Kolordu Komutanı Kurmay Albay Refet (Bele), Kurmay Albay Kazım (Dirik), Müfettişlik Kurmay Başkanı Kurmay Yarbay Mehmet Arif (Ayıcı), Kurmay Başkan Yardımcısı Kurmay Binbaşı Hüsrev (Gerede), Birinci Şube Müdürü Binbaşı Kemal (Doğan), Müfettişlik Topçu Kumandanı Dr. Albay İbrahim Tali (Öngören), Ordu Sıhhiye Başkanı Dr. Binbaşı Refik (Saydam), Sıhhiye Başkan Yardımcısı Yüzbaşı Cevat Abbas (Gürer), Müfettişlik Başyaveri Üsteğmen Muzaffer (Kılıç), Müfettişlik İkinci Yaveri Yüzbaşı Ali Şevket (Öndersev), Müfettişlik Emir Subayı Üsteğmen Hayati, Kurmay Başkanı Emir Subayı Yüzbaşı Mümtaz (Tünay) Yüzbaşı İsmail Hakkı Yüzbaşı Mustafa (Süsoy), Karargah Komutanı Üsteğmen Abdullah, İaşe Subayı Birinci Sınıf Katip Faik (Aybars), Şifre Katibi Dördüncü Sınıf Katip Memduh, Şifre Katibi Yardımcısı Üsteğmen Hikmet (Gerçekçi) Refet Bey'in Yaveri.
Mustafa Kemal bu günü "NUTUK"ta şöyle anlatıyordu:
"Osmanlı devletinin dahil bulunduğu grup, harbi umumide mağlup olmuş. Osmanlı ordusu her tarafta zedelenmiş, şartları ağır bir anlaşma imzalamış. Büyük harbin uzun seneleri zarfında, millet yorgun ve fakir halde. Millet ve memleketi harbi umumiye sevk edenler, kendi hayatları endişesine düşerek, memleketten firar etmişler. Saltanat ve Hilafet makamını işgal eden Vahdettin, soysuzlaşmış, şahsını ve yalnız tahtını temin edebileceğini düşünerek alçakca tedbirler araştırmada. Damat Ferit Paşa'nın idaresindeki kabine, aciz, hassasiyetsiz, zalim, yalnız padişahın iradesine tabi ve onunla beraber sahıslarını koruyabilecek herhangi bir vaziyete razı. Ordunun elinden silahı ve cephanesi alınmış ve alınmakta."
Mustafa Kemal 19 Mayıs 1919'da Samsun'a çıktığı zaman, kafasında kuracağı devletin temellerini atmıştı. Bu kuracağı devletini içinde ne Padişah'a ne de Halife'ye yer vardı. Modern, cağdaş bir devlet kuracaktı.
KURDU da.
Ana Sayfa
Foto Galeri
19 Mayıs törenlerle kutlandı