Binali Yıldırım: 3.Köprü bizim için leblebi çekirdek
Ulaştırma, Denizcilik ve Haberleşme Bakanı Binali Yıldırım, İstanbul'da 3. Köprü projesi için, Çok ciddi uzmanlığımız var. Bu, 3 yıl içindeki bir olay. 3 yılda 3 milyar TL'lik yatırım, bizim için leblebi çekirdek diye konuştu. Dünya'da yer alan haberde köprüye ilişkin yatırım planında değişiklik yapılabileceğini söyleyen Yıldırım, Öncelikleri değiştirirsiniz, mevcut ödenekler içerisinde olayı çözersiniz veya bütçe dışı kaynaklarla yaparsınız dedi.
* 3.Köprü ihalesine teklif gelmedi, siz de şartları revize ettiniz. İhale 5 Nisan'da yapılacak
İlk ihalede köprü artı yolların tamamı için 6 milyar dolara yakın bir proje tutarı vardı. Bunu iki parçaya ayırdık. Köprüden Avrupa ve Asya yakasına bir miktar yol ve toplam bağlantı yolları ile 95 km artı köprü YİD modeliyle çıkılacak. Eş zamanlı olarak kalan yolları biz kendimizi yapacağız. Bu konuda mevzuatın değişmesine gerek yok, çok ciddi uzmanlığımız var. Bu, 3 yıl içindeki bir olay. 3 yılda 3 milyar TL'lik yatırım, bizim için leblebi çekirdek. Her zaman yatırımda değişiklik yapılabilir. Öncelikleri değiştirirsiniz, mevcut ödenekler içerisinde olayı çözersiniz, YPK kararı alırsınız. Başka kurumların kullanmadığı ödenekleri kullanarak yaparsınız veya bütçe dışı kaynaklarla yaparsınız. Bu projede söz konusu değil artık. Çeşitli çözümler var. Kararı alırken Başbakan, Ekonomiden Sorumlu bakan, Maliye Bakanı ve bu kararı beraber aldık. Dolayısıyla bir görüş farkı yok. Biz de para hiçbir zaman sorun olmaz.
* Köprü konusunda ısrarlıyız diyorsunuz...
3.köprü 20 seneye yakın Türkiye'nin gündeminde. Israrla ilgili şahsi bir durum yok. Çok daha büyük projeleri gerçekleştiriyoruz. Köprüyü yapamayan Türkiye görüntüsü vermek iyi bir şey değil. Bu, İzmir-İzmir köprüsünden daha büyük bir proje değil ki. Bunları krizin en şiddetli olduğu zamanda yaptık. 3. Köprü ihalesinde biraz iş kazası oldu. Onun ötesinde bir şey aramaya gerek yok.
* Şu ana kadar ihaleyle ilgilendiği kulağınıza gelen yerli yabancı şirket var mı?
İlgi iyi ama gerçek ilgiyi 5 Nisan'da göreceğiz. Kehanette bulunamam ama teklif çıkacağı konusunda ben rahatım. Bir sorun yaşayacağımızı düşünmüyorum.
* Herşeyi hazır olan ve yatırımcısına anında para kazandırmaya başlayacak elektrik dağıtım özelleştirmelerindedahi şirketler finansman bulamazken 3. Köprü gibi meşakkatli bir projeyi cazip kılabilecek bir enstrüman olacak mı?
Her işin heyecanı farklı. İstanbul'a bir köprü yapmanın, gerdanlık takmanın heyecanı daha farklı. Elektrik dağıtımda kafalarında bir takım soru işaretleri vardı. O işle ilgili, uygulamada yaşanabilecek sorunlar var. Daha doğrusu herhangi bir işi kamu kaynağı dışında yaptırdığınız zaman, öyle bir hazırlık yapmanız lazım ki kendinizi iki tarafın yerine koymanız lazım. Yatırımcı olsam ne isterim, kamu tarafında olsam ne isterim diye. Bu bakış açısını geliştiremezsiniz, o proje başarıya ulaşmaz. YİD modelinin en önemli özelliği budur.
Maalesef,'kamu daha çok kazansın' mantığıyla hareket ediliyor bazen. O zaman da proje gerçekleşmiyor. Cimri davranmaya lüzum yok. Ben daha az trafik garantisi vereyim de 20 sene yerine 30 sene işlesin gibi bir anlayışla bu sistem işlemiyor. Çünkü dünyada finansmanın yapılabilirliği, Türkiye'nin finansman yapabilirlik süresi ve bunların maliyetleri bellidir. O bakımdan makul sürelerde olması lazım. Hatta ne kadar erken olursa daha iyi olur. Hem kamuya maliyeti azalıyor hem de kamu o kaynağı tekrar alıyor. Bu sefer tekrar değerlendiriyor.
KÖPRÜ FİYAKALI BİR PROJE
* 3.Köprü Türkiye'ye neler kazandıracak?
3.köprü fiyakalı bir proje. Aleyhte ve lehte konuşan var. Bu gayet doğal. Çünkü ilk köprüyü yaparken de bu tartışmalar olmuştu. Köprü bakıma alınacak, kapanacak diye de büyük tartışmalar oluyor. Bu bir ihtiyaç. Burada bir sorun yok çünkü iki köprü şu anda kapasite üstü çalışıyor. Bunları rahatlatıp, bakımları esnasında trafiğin bir şekilde çekilmesi lazım.
İstanbul'da 1 yılda köprülerden geçiş için sabah akşam beklemekten dolayı yakılan fazla yakıtın miktarı, 2.5 milyar TL. 1 milyar TL'lik de işgücü kaybı var. Toplam 3.5 milyar TL'lik doğrudan bir kayıp var. Havaya verilen karbondioksiti ve diğer sosyoekonomik kayıpları saymıyorum. Bunlar sayılabilen şeyler değil. Türkiye'de ekonomi büyüyor. Motorlu araç sayısı artmaya devam ediyor. Bir şekilde buraya bir çözüm üretmemiz lazım. Buradan ağırlıklı olarak, ağır taşıtlar gidecek. Bugün Fatih Sultan Mehmet köprüsünden gidiyor. Ağır taşıtlar oradaki toplam trafiğin yüzde 35'i kadar. Yani bu günde 65 bin tane ağır vasıta demek. Otomobil eşdeğeri 200 binin üzerinde. Köprünün trafiği şimdiden hazır.
KANAL İSTANBUL HAKKINDA
* Kanal İstanbul'da, fizibilite çalışmalarının 4 yıl içinde tamamlanacağını açıkladınız...
Kanal İstanbul projesinde, 4 yıllık sürede bir noktaya gelmiş oluruz. Bu projenin ne zaman başlayacağına dair net tarihler veremem. Gemi trafik sistemini devreye sokacağız.
* Deniz ulaşımı konusundaki çalışmalar hangi aşamada. Deniz ulaşımında bakanlığınızın hedefleri nedir?
Denizcilikte bu yıl devreye girecek bir projemiz var. İzmit, İzmir, Gemlik ve İskenderun Körfezi'nde gemi trafik sistemini devreye sokacağız. Gemiler radarlarla, kameralarla uyduyla takibi yapılacak. Trafiğin denetlenmesi, can ve mal emniyetine yönelik arama kurtarma faaliyetleri, yangınla mücadelenin koordine edileceği bir altyapıyı devreye sokacağız. Bu, Gemi Seyrüsefer Sisteminin Modernizasyonu Projesi. Boğazlardan sonra kritik su yollarında sistemi devreye alacağız. Denizcilikte yat limanları, balıkçı barınaklarımız, liman inşaatlarımız var. Bunlar devam ediyor.
KAMU İHALE KANUNU DEĞİŞECEK
* Kamu ihalelerindeki aşırı düşük tekliflere nasıl bakıyorsunuz?
Bu zor bir mesele. Kamu çalışanı, aksi yüzde yüz görülmedikçe, ispat edilmedikçe pahalı bir teklife ihaleyi vermez. Bana göre vermesi lazım. Kimse niye böyle yaptın, aferin iyi yaptın demiyor. Kamuyu bu kadar zarara uğratmanın ispatı olmuyor. Kağıt üzerinde her şey tamam ama olmaz diye karar veremiyorsunuz.
Buna cesaret edemiyorsunuz. Kötü olan bu. Ama verip olmadığında zaman kaybı oluyor. Bundan kamu çok kaybetti. Kimse Niye böyle yaptın,inisiyatif kullanmadın,kamu bu kadar zarar etti diyen yok. Ama verdiğin zaman 'Vay şu kadar fark var, kamuyu bu kadar zarara uğrattın denebiliyor kolayca. Deneyerek zararı gördüğün için, denemeden sezip gördüğün zaman başına gelmeyen kalmaz. En temel problem bu. Kamu İhale Kanunu'nda mutlaka bir değişiklik ihtiyacı doğuyor. Bu konuda bir çalışma da yapıldı. Uygun bir zamanda Meclis gündemine gelecek.