Gemi sanayi 5 yıl içinde bitebilir !
Deniz Ticaret Odası (DTO) Yönetim Kurulu Başkanı Metin Kalkavan, devletin gerekli önlemleri almaması halinde Türkiye'de gemi inşa sanayinin beş yıla kalmadan tamamen yok olma riskiyle karşı karşıya bulunduğu uyarısını yaptı. Kalkavan, Türkiye'de mevcut tersane kapasitesine göre yılda 300 gemi inşa edilebileceğini, ancak şu anda ellerinde yaklaşık 20 gemi yapım projesi bulunduğunu belirterek, "Türkiye'de mevcut durumda 72 tersane bulunuyor. Biraz küçük çaplıları da sayarsak bu sayı 96'ya kadar çıkıyor. Elimizdeki 20 siparişle koskocaman bir sanayi kolunun ayakta kalması mümkün değil. Bizim devletten istediğimiz denizciliği bir devlet politikası haline dönüştürmesi ve sektörü dünyadaki rakip ülkelerle eşit koşullara getirecek şekilde teşvik etmesidir. Devlet topa artık girmek zorundadır. Bizim özel sektör olarak rakiplerimizin olduğu devletlerle tek başımıza rekabet etmemiz söz konusu olamaz" dedi.
Kalkavan, "Türkiye'de gemi inşa, tamir ve bakım sanayine önemli boyutta yatırım yapıldı. Özel sektör bu konuda çok güçlü bir altyapıya ve know-how'a sahip. Nerden baksanız yatırım rakamı 5 milyar dolara yakın. Şu anda dünya piyasaları için projesi olan her türlü gemiyi inşa edebilecek bir altyapıya ve insan gücü kaynağına sahibiz. Yat üretiminde de çok iyi bir noktadayız.Türkiye'de gemicilik sanayi vazgeçilmez bir iş koludur" diye konuştu.
Sektörle ilgili değerlendirmelerde bulunan DTO Başkanı Kalkavan, gemi inşa sanayinin tamamen durma noktasına geldiğini, römorkör gemiler hariç tutulursa 2013 için ellerinde bulunan siparişin sadece 5 adet olduğunu vurgulayarak, "Ana iş kolumuz olan ticari gemilerde bu yıl teslim etmek üzere özel sektör tersanelerinde 51 proje bulunuyor. Ancak bu sayının önemli bir kısmı 2010 ve 2011 yıllarında alınan siparişlerden geliyor. Dolayısıyla bu sayı gerçekçi değil. Halihazırda 2014 ve 2015 teslimi bir sipariş de yok elimizde. Üzülerek söylemeliyim ki tablo çok açık şekilde böyle. Bir dönem en iddialı olduğumuz ticari gemi inşasında işin tamamen dışında kaldık. Aslında büyük projeleri de üreten zaten 3-5 büyük tersane var. Bu tersaneler işin yüzde 75'ini üretiyor. Geriye kalan birçok tersanede üretim fiilen durmuş durumda.Bakım ve onarım projeleriyle kapasitelerini kullanmaya çalışıyorlar" dedi.
DEVLETİN İŞ VERMESİYLE VE SADECE YURT İÇİ İLE OLMAZ
DTO Başkanı Kalkavan, Savunma Sanayi Müsteşarlığı tarafından verilen projelerin şu anda sektör açısından önemli bir katkı yaptığını belirterek şu görüşleri ifade etti:
"Devletimizin tabi ki iş vermesini isteriz. Ancak sadece devletin iş vermesiyle veya yurtiçi piyasadan gelen taleple ayakta kalamayız. Dünyada büyük bir pasta var. Biz de bu pastadan daha büyük pay almak durumundayız. Devlet bu hedefi dikkate alarak ya tamam ya da devam demek durumunda. Bu bir ekonomik savaş. Şimdi biz de devletimizden bu ekonomik savaşa uygun koşulları bizim için yaratmasını bekliyoruz. Sayın Başbakanımız da bu konuda büyük bir inanç var. İlk kez denizcilik, bir bakanlığın adına girdi Ulaştırma ve Denizcilik Bakanlığı oldu. Şimdi biz bu inancın eyleme dönüşmesini bekliyoruz. Eğer eşit şartlar yaratılırsa, Türkiye olarak Çin ile onların yüzde 5'lik işgücü maliyeti avantajına rağmen rahatlıkla rekabet edebileceğimizi iddia ediyorum. Bu iddiayı çok az sektör ortaya koyabilir."
2008'DE DÜNYADA İLK BEŞİN İÇİNDEYDİK, ŞİMDİ ANCAK İLK 15’E GİREBİLİYORUZ
Geçen hafta sonunda DTO olarak sektör temsilcilerinin katılımıyla Antalya'da bir arama konferansı düzenlediklerini ve burada gemi inşa sanayinin karşı karşıya bulunduğu tehdit ve fırsatları değerlendirdiklerini belirten Kalkavan, şunları söyledi:
"Fırsatlar bize göre tehditlerden, güçlü yanlarımız da zayıf yanlardan daha fazla. Ancak bu şekilde giderse gemi inşa sanayinin yok oluşu beş yıla kalmaz. Yılda 10-20 gemi üreterek sektörün ayakta kalması mümkün değil. Dünyada rakiplerimizle aramızda büyük bir haksız rekabet var. Dünyada da kriz nedeniyle neredeyse kapasitelerin ancak yüzde 40'ı kullanılıyor. Bu nedenle rakipler de fiyatları çok aşağı çekmiş durumdalar. Biz mevcut durumda bu fiyatlarla rekabet edemiyoruz. Devlet mutlaka bu işe müdahale etmeli ve bu ülkelerle aramızda eşit rekabet koşulları yaratılmalı. Şu anda işin yüzde 85-90 nerdeyse üç ülkede, Güney Kore, Çin ve Japonya'da yapılıyor. Biz 2008 krizi öncesinde tonaj ve üretim adedinde beşinci sıraya kadar yükselmiştik. Şimdi ilk 15 içinde bile zor yer alıyoruz. Çok mevzi kaybettik."
KRİZDE 5 MİLYAR DOLARLIK İŞ KAYBETTİK
Rakip ülkelerde gemi inşa sanayinin ve tersaneciliğin çok önemli sanayi kolları olarak görüldüğüne ve çok ağır teşvikler verildiğine işaret eden Kalkavan, "Örneğin Güney Kore'de gemi sanayi en büyük ihracat sektörü. Yılda 50 milyar dolara yakın ihracat gerçekleştiriliyor. İhracatın neredeyse yüzde 10'u buradan geliyor. Çin ve Japonya ise yine bir devlet politikası olarak gemi sanayini öncelikli sektörler olarak teşvik veriyor. İngiltere ise yine bir devlet politikası olarak gemi inşa sanayinden çıktı. Biz de diyoruz ki denizcilik Türkiye'nin olmazsa olmaz sektörü. Cari açık yönünden de büyük bir katma değer yaratabilir.Gemi sanayi önemli ve stratejik olduğu için devletlerce destekleniyor. Dünyada bu teşviklerin sayısı 80 başlığın üzerinde. Biz de devletimizden bu teşvikler karşısında eşit şartların yaratılmasını ve gemi sanayinin bir devlet politikası olarak benimsenmesini istiyoruz. Mevcut Hükümetimiz döneminde bu konuda çok önemli adımlar atıldı, ama sektör çok dinamik.Çok hızlı kararlar alınmayı gerektiriyor. Biz kriz sonrasında yaklaşık 5 milyar dolarlık iş kaybına uğradık. Elimizdeki projelerin önemli kısmı ya donduruldu ya da iptal edildi. Cari açık yönünden bakıldığında 5 milyar dolarlık kaybın ne kadar büyük olduğu görülecektir" dedi. Kalkavan, kriz sürecinde Türkiye'de birçok sektörün yeniden toparlandığını belirterek, "Ancak bir tek gemi sanayi henüz krizi atlatarak ayağa kalkabilmiş değil. Önemli bir mevzi kaybettik. Bu mevzileri yeniden kazanmak zorundayız" diye konuştu.
İŞGÜCÜNÜN ÜÇTE İKİSİNİ KAYBETTİK
Tersanelerdeki iş hacminin büyük oranda düşmesi nedeniyle işgücünde de önemli kayıplar yaşandığına dikkati çeken Metin Kalkavan, bu konuda şu değerlendirmede bulundu:
“Kriz öncesi dönemde yılda neredeyse 600'e yakın projenin üretimini yapıyorduk. Şu anda 10-20 gemiye düştük. Tablo bu kadar açık. Türkiye'de gemi sanayinin en büyük üstünlüğü yetişmiş insan gücü idi. Şimdi bu şansımız da azalıyor. Yetişmiş işgücümüz 40 bin düzeyinde iken son iki yılda bu sayı 12 bine kadar düştü. İstihdamın nerdeyse üçte ikisini kaybettik. İstihdamın 3-4 binini sadece askeri projeleri üreten tersanelerde çalıştığı hesaba alınırsa istihdamdaki kaybımız çok daha yüksek olduğu daha iyi anlaşılır. Şu anda öyle bir noktaya geldik ki Tuzla tersanelerinde en büyük müşterimiz askeri projeleri özel sektöre açan Savunma Sanayi Müsteşarlığı oldu. SSM'ye gerçekten çok müteşekkiriz. Ayrıca bu tersanelerde en az 3-4 bin kişiye de istihdam yaratılmış olması da çok olumlu bir durum.” Krizin etkilerinin geçmesiyle dünyada tersanelerin daha yüksek kapasitelere ulaşacağını belirten Kalkavan, "Bu aşamada olduğumuz yerde sayarsak, bize iş gelir diye beklemek anlamsız olur. İşgücü avantajımız var, ama bunu da kaybediyoruz. Kimi köyüne döndü, kimi de başka alanlara kaydı. İşler açıldığında biz nasıl hazır olacağız. İyi bir dalga geldiğinde bu dalgaya hazır olmalıyız ki yükselişten pay alabilelim" dedi.
Ana Sayfa
Foto Galeri
Gemi sanayi 5 yıl içinde bitebilir !