''Elverişli bayraklara'' savaş ilan edildi !
Rusya, Japonya, Kore Cumhuriyeti ve Tayvan denizciler sendikaları “elverişli bayraklar” ile mücadelede ortak çaba harcıyorlar. 9 ile 13 Temmuz tarihlerinde bu ülkelerin limanlarında tüm yabancı gemiler denetlenecek. . Bu etkinliğin amacı,“elverişli bayrak” kullanan gemi sahiplerini ilgili sendikalar ile toplu iş sözleşmeleri bağlamaya mecbur etmektir. Bu sayede denizciler dünyanın her limanında haklarını savunabilecekler.
“Elverişli bayraklar”, hukuksal terimdir. Bu terim, her hangi bir ülkenin vatandaşı olan gemi sahibinin, ticari yarar düşüncesiyle gemisinin kaydını başka bir ülkede yaptırmayı tercih ettiğini ifade ediyor. Deniz hukuku Merkezinden profesör Vasiliy Gutsulyak “Rusya’nın Sesi” radyosuna verdiği demeçte bu hususta şunları söyledi:
Yurt bayrağı altında kayıtlı geminin sahibi pekçok finansal problemlerle karşyı karşıya geliyor. Söz konusu, vergiler, gemide çalışanlara ödenen maaş, geminin iyi durumda bulundurulmasına yapılan masraflar, milli yasalarda öngörülen sendikal haklar vs. Bunun için gemi sahipleri “elverişli bayraklar”ı tercih ediyorlar. Gerçekte oldukça küçük bir tutar paraya karşılık olarak diğer ülkelerden gemi sahiplerinin kendi bayraklarını kullanmaları olanağını sağlayan ülkeler vardır. Böyle ülkeler için bu, başlıca gelir kaynaklarından biridir. Doğaldır ki böyle durum, gemi sahiplerinin çıkarlarına uygun geliyor. Ama gemi çalışanları gerçekte sosyal bakımdan korunmasız kalıyorlar.
Bu durum 100 yıldan fazladır devam ediyor. Fakat son zamanlarda “elverişli bayraklar” kullanmanın boyutu rekor düzeye ulaştı. Bugün dünyada ticaret gemilerinin yarısından fazlası “elverişli bayraklar” taşıyor. Neticede geminin ve gemi çalışanlarının vicdansız gemi sahiplerinin rehinelerine dönüştükleri olaylar sıklaştı. Geçenlerde Sicilya’da, içinde 6 Rusyalı denizcinin de olduğu gemi, çalışanları ile birlikte alıkonuldu. Az tanınan bir devlet olan Sent-Vinsent ve Grenadin’in “elverişli bayrağı”nı taşıyan gemi, tamirat işleri için Sicilya’daki limanda demir attı. Tamiratın tamamlanmasından sonra gemi sahibi ilgili masrafları ödemek istemedi. Birkaç aydır gemi çalışanlarına maaş ödenmiyor ve Rusya Konsolosluğu yardım gösterdiği halde Rusyalı denizciler gemiden ayrılamıyorlar. Kendiliğinden anlaşıldığına göre Sent-Vinsent ve Grenadin devleti taraf ından gemi çalışanlarına yardım yapılmıyor.
Çoğu zaman yabancı gemilere “elverişli bayraklar”, kendi ticaret gemileri ve deniz seyrüseferine ilişkin yasaları olmıyan küçük fakir ülkeler tarafından sağlanıyor. Bu ülkelerin yabancı gemilerin kaydını yaptırması yasaklanamaz, Fakat gemi çalışanlarını savunmak mümkündür. Rusya denizciler sendikası başkan yardımcısı Nikolay Suhanov, “Rusya’nın Sesi” radyosuna verdiği demeçte bununla ilgili olarak şunları söyledi:
2006-da Uluslararası çalışma örgütünün Cenevre koferansında Uluslararası ulaştırma çalışanları federasyonu tarafından kabul edilen sözleşmede taşıdığı bayrağa bakmaksızın her gemide uluslararası kuralların uygulanması yani gemi çalışanlarına azgari maaş ödenmesi ve normal çalışma koşullarının sağlanması öngörüldü. 2006 tarihli sözleşme 28 devlet tarafından onaylandı. Sözleşmenin yürürlüğe girmesi için bu belgenin 30 devlet tarafından onaylanması şarttır.
Gemi çalışanları sözleşmenin 2013 Yazında yürürlüğe gireceğini umuyorlar. O zaman onlar “elverişli bayrakların” rehineleri olmaktan kurtulacaklar.