Balast suyu Armatöre pahalıya patlayacak
Birkaç yıldır pek kazanamayan gemi sahiplerinin gelecek yıl da para kazanamayacaklarına dair görüşler çok fazla. Para kazanmak bir yana gemi sahiplerine gelecek dönemde yeni maliyetler de yüklenecek. Bunlardan biri de Ballast Water Treatment System.
2004 yılından beri Uluslararası Denizcilik Örgütü’nün gündeminde olan Balast suyu konvanasiyonu denizcilik idaremizin de çok aktif olduğu bir konu. Hatta Türkiye, IMO tarafından yürütülen Globallast Partnership projesinin Akdeniz bölgesi için lider ülkesi konumunda. Akdeniz ülkeleri tarafından oluşturulan Bölgesel Görev Gücü’nün oturum başkanlığını Türkiye yapıyor ve bu kapsamda Akdeniz ülkeleri için çalıştaylar ve eğitimler düzenliyor.
Peki nedir bu ballast suyu ve denizler için tehlikesi nedir ve en önemlisi bu konvansiyonun armatörlere getireceği maliyet ne kadar olacak?
Gemiler dengelerini sağlamak için sadece bu amaçla ayrılmış tanklarına balast suyu olarak adlandırılan temiz deniz suyunu alırlar. Taşınan balast suyu yaklaşık geminin taşıma kapasitesinin yüzde 30‐35’ini oluşturuyor. İşte tanklardaki bu deniz suyuyla binlerce mikro organizma bir ekosistemden bir başkasına taşınabiliyor. Yılda yaklaşık 7 milyon ton balast suyunun gemiler tarafından taşındığı tahmin ediliyor. Bu da 7 binden farklı türün gemilerin balast suyu tanklarında her gün farklı limanlar arasında taşınması demek.
Balast suyu sözleşmesi henüz yürürlüğe girmedi çünkü kabul edilebilmesi için dünya ticaret filosunun tonaj olarak yüzde 35’inin onaylamış olması gerekiyor. Bugün itibariyle Türkiye’nin de içinde olduğu 36 ülkenin onayladı fakat tonaj olarak henüz yüzde 29 seviyesinde. Konvansyionun gelecek üç yıl içinde kesin olarak yürürlüğe girmesi bekleniyor. 2013 Aralık ayından sonra kızağa konulacak her gemi balast arıtım cihazlarını takmak zorunda. Mevcut gemilerin ise 2016 yılına kadar aynı cihazları taktırmak zorunda. Uluslararası Deniz Ticaret Odası (ICS), IMO Deniz Çevresini Koruma Komitesi’ne sunduğu önergesinde, mevcut gemilerin konvansiyon yürürlüğe girmeden önce inşa edilen gemiler olarak tanımlanmasını ve uyarlamanın sonraki beş yıllık incelemeye kadar talep edilmemesini önerdi. Ayrıca armatörlerin pahalı yeni donanımı tesis etmekte isteksiz olduklarını vurguladı.
Şu da bir gerçek ki bu konvansiyon Avrupalı ekipman üreticileri için yeni bir pazar yaratacak. Gemilerin taşıdıkları sular içindeki tüm canlıları arıtmasını sağlayan bu cihazların maliyeti beklenildiği kadar çok ucuz olmayacak. 200 civarında gemi işleten Danimarka merkezli Norden, 2015 yılına kadar balast suyu sistemini filosuna uyarlamayı planlıyor. Norden’in yaptığı çalışma, bu sistemin her gemi başına maliyetin yaklaşık 1 milyon dolar civarında olacağını gösteriyor.
Küresel deniz ticaret filosunda 300 GRT üstü 50 bin civarında gemi olduğunu düşünürseniz ortaya çıkacak pazarın büyüklüğünü görmek mümkün: 50 MİLYAR DOLAR.