Suriye açıklarındaki Uçak gemileri
Fransa ve ABD'nin uçak gemilerini Suriye açıklarına konuşlandırması akıllara "Müdahale mi olacak" sorusunu getiriyor. Yaşanan bu gelişmeyi konunun uzmanları şöyle değerlendirdi:
Prof. Dr. İlter Turan (İstanbul Bilgi Üniversitesi Uluslararası İlişkiler Profesörü):
Şu anda Batı ittifakı üyelerinin Suriye'ye müdahale niyetleri yok. Buna karşılık Rusya ve Çin gibi ülkeler dış destek verilmesini istemiyorlar.
Suriye'nin kitle imha silahlarını kullanmasına imkan vermeyecek önlemler alınıyor.
Rusya, Esad rejimini desteklemekle birlikte batılı rakipleri ile bir çatışma içerisine girme arzusundan değil. Rusya Esad'ın sürdürülemeyecek liderlik iddiasında bulunduğunun farkında.
Prof. Dr. Mesut Hakkı Caşın (Yeditepe Üniversitesi Siyaset Bilimi ve Uluslararası İlişkiler Profesörü):
Fransa ve Amerika'nın gemileri İkinci Dünya Savaşı'nda kullanılan gemiler. Bu uçak gemileri 120 uçaklık bir hava gücü taşıyabiliyor dolayısıyla caydırıcı kuvvet.
Rusya'nın Ege Denizi'nde bekleyen füze atar gemileri çok ciddi savaş ve taaruz gemileri.
Rusya'dan yapılan açıklamada bekleme kararı var. Rusya gemileri Akdeniz'e inmeyebilir. Rusya daha önce çıkarma gemisi göndermişti şimdi Ege'de bekleyen füze atar gemi.
Rusya Suriye'ye sırtını dönmüş değil. Putin Türkiye'ye geldikten sonra acaba Rusya pozisyon mu değiştiriyor fikri ortaya çıkmıştı. Ama iki taraftan da resmi bir açıklama gelmedi ve durum netlik kazanmadı.
Yavrov'un dünkü açıklaması böyle bir pozisyon değişikliği olmadığını, Rusya'nın Batılı müttefiklerimiz diye bahsettiği ülkelerle Esad konusunda pazarlık içinde olmadığını gösteriyor.
ADB ve Rusya arasında ise Suriye'de bir geçiş hükümeti kurulana kadar Esad kalsın mu gitsin mi pazarlığı devam ediyor.
Esad'ın Venezüella'ya kaçması ihtimali güçlü. 500 kişilik Esat ailesi ve bazı Baas partisi üyeleri ile beraber, Yemen modelinde olduğu gibi Güney Amerika'ya kaçma ihtimali çok yüksek. Ancak Esad savaşın ilk dönemlerinde kaçmayacağını ve Suriye'de öleceğini söylemişti. Dolayısıyla bunun tersi de olabilir.
Fransa'nın Suriye'deki durumu Libya'da olduğu gibi bir yön alma çabası.
Rusya ve Çin'in ikna edilmesi lazım. Rusya Suriye'nin Tartus Limanı'ndaki statükosunun muhafazası için ve kurulacak geçiş hükümetinde yer alabilmek için uğraşıyor.
Türkiye'nin de üstlendiği misyon dolayısıyla gerginlik Türkiye'ye sıçrayabilir.
Özetle:
Gemiler operatif olabilir mi yani bir müdahale için kullanılabilir mi? Birleşmiş Milletler kararı olmadan böyle birşey yapılamaz. Gemiler caydırıcı unsur.
1.ABD ve Rusya arasında diplomatik pazarlık sürüyor.
2.Türkiye ve NATO da dahil olabilir.
3.Rusya pozisyonunu tekrar gözden geçiriyor.
4.BM Güvenlik Konseyinden yeni bir karar çıkabilir.
5.Uzlaşma olmadığı takdirde farklı bölgesel çatışmalar olabilir. İsrail'in de katılacağı Suriye'nin güney sınırlarını kapsayan bölgesel çatışmalar.