Krizin yeni adresi Limancılık mı?
Bir özelleştirilememe hikayesidir İzmir Limanı. Onu, Derince takip eder. Tekirdağ’ı hiç sormayın ‘Devlet bana sattı ama hala benden çok kazanıyor’ diyerek iade edildi.
İlk olarak 2006 yılında ihaleye çıktığında yerli ve yabancı firmaların büyük ilgi gösterdiği İzmir Limanı için ‘Kızımız güzelleşti talibi arttı’ deniyordu. 1.3 milyar dolar dahi vermişlerdi bugün yarısına dahi satamazsınız. Çünkü bölgede artık yeni rakipleri var ve daha büyükleri de yolda. Petkim, 1.5 milyon teu kapsiteli bir konteyner terminali kuruyor. Devlet de dünyanın en büyük 10 limanından biri Çandarlı’yı yapıyor. Bu nedenle İzmir Limanı’nın talibi çıkmıyor. Devlet biraz süsleyecek, bölecek ve öyle satışa çıkaracak.
İzmir Limanı’na talip olacak firmalar en azından Mersin Limanı’nı alan firmadan daha şanslı olacak. Çünkü limanı alırken, hemen yanına Devletin yeni bir liman yapacağını bilmiyordu. Devlet, 775 milyon dolara sattığı Mersin Limanı’nın yanına, 12 milyon teu kapasiteli yeni bir liman kurmayı planlıyor. Ulaştırma Bakanlığı’nın pek dillendirmediği bir diğer proje ise İzmit Körfezi’nde yapılacak. Mevcut Derince Limanı’nın doğusunda dolgu alan üzerine kurulacak konteyner terminalinin kapasitesi 1 milyon teu olacak. Bu proje henüz dillendirilmiyor çünkü satılamayan Derince Limanı var. İzmir elde kaldı en azından Derince satılsın diye düşünülüyor herhalde.
Fazla liman olmasının ülke için bir sakıncası yok ama konteynerde 2015 sonrasında arz fazlalığının oluşacağını kabul etmek lazım.
Herkes gemi alıyor veya yaptırıyor biz de yaptıralım dediler, herkes tersane kuruyor bizde kuralım dediler, herkes kimyasal tanker yapıyor, biz niye bekleyelim derken, manzara ortadır. Piyasada o kadar gemi var ki, yükün artmasına rağmen gemi sahipleri kazanamıyor. Birçok tersane daha açılmadan kapıya kilit vurdu bir kısmının kapısında sadece bekçi bekliyor.
Şimdi şu limancılar krizde bile kazanıyor diye liman yapılmaya başlandı. Bu kez devlet de özel sektörle adeta yatırım yarışına girdi. Bugün Türkiye’deki tüm limanların konteyner elleçleme kapasitesi 11.7 milyon teu’dur. Elleçlenen konteyner miktarı ise geçen yıl 7.2 milyon teu oldu. Kapasite kullanımı yüzde 70′lerde. Ülkenin konteyner trafiği hızlı bir büyüme gösteriyor fakat toplam trafiğin 2015′te 9 milyon, 2020′de ise 17 milyon teu’ya çıkması bekleniyor. Fakat Bakanlığın ve özel sektörün devam eden projeleri hayata geçtiğinde 45 milyon teu’luk ilave bir kapasite girmiş olacak. 11 de elde vardı, etti 56 milyon teu. Yani bugün yüzde 70′lerde olan kapasite kullanımı, yüzde 30′a inecek.
Neden böyle oluyor derseniz, nedeni çok basit; limancılığın da bir master planı yok. Dileriz bugün armatör ve tersanelerin yaşadığı sıkıntıyı, gelecekte liman işletmeleri çekmez.
Ana Sayfa
Foto Galeri
Krizin yeni adresi Limancılık mı?