Gereken desteğin verilememesi AB taahhütlerinden kaynaklanıyor
Ekonomi Bakanı Zafer Çağlayan, "Bu sektörde (gemicilik) teşvik konusunda size gereken desteği verememenin yolu AB taahhütlerimizden geçiyor" dedi.
Ekonomi Bakanı Zafer Çağlayan, Ada Denizcilik ve Tersane İşletmeciliği tarafından Norveçli Fiskerstrand BLRT AS firması için inşa edilen M/F Lovund isimli geminin Tuzla'da denize indirilmesi dolayısıyla düzenlene törene katıldı.
Bakan Çağlayan, törende yaptığı konuşmada, Türkiye gemicilik sektöründe 2011 yılında 1,3 milyar dolar olan ihracat, geçen yıl dünyadaki ekonomik daralmadan dolayı bir milyar doların altına düşmüş olsa da sektörün gerekli destekler verildiği ve dünyada uygun piyasanın oluştuğu takdirde milyar dolarlarla ihracat yapacağına inandığını ifade etti.
2023 yılındaki 500 milyar dolarlık ihracat hedefi içinde sektörün kendisine koyduğu 10 milyar dolarlık ihracat hedefine ulaşmak için yıllık yüzde 9,6 büyümesi gerektiğine işaret eden Çağlayan, gemiciliğin aynı zamanda bir çok sektör için lokomotif sektör konumunda bulunduğunu dile getirdi.
Çağlayan, "Bugün 3,6 milyon dwt inşa kapasitemiz, 15 milyon dwt'in üzerindeki tamir kapasitemiz ve yılda 650 bin tondan fazla çelik kullanan ve verdiği iş imkanı dolayısıyla bu sektörü seviyorum. Bundan dolayı Ekonomi Bakanlığı olarak sektöre gereken desteği her alanda veriyoruz. Bu sektöre inandığım, güvendiğim ve tersanelerin adeta bir istihdam deposu olmasından dolayı da bu destekler devam edecektir" diye konuştu.
Türkiye'nin uluslararası taahhütlerinin bazı imkansızlıkları karşılarına çıkardıklarını belirten Çağlayan, şöyle devam etti:
"Türkiye'nin Cumhuriyet tarihinin en önemli kilometre taşı olan teşvik sistemlerinden birini 20 Haziran 2012'de yayınladık. Bu teşvik sistemini yaparken tüm sektörlerde uluslararası taahhütlerimize mutlak surette bağlı kalmak, ancak bunlar içinde yapabileceklerimizin de en azamisini yapmak üzere çalışma yaptık. Yapabildiğimiz şey gemi inşaat sektöründe tersane modernizasyonunda gümrük, KDV istisnası ve SSK işveren payı uygulamasını yapıyoruz. Bu teşvik sisteminin mimarı olan biri olarak elimizin kolumuzun bağlı olduğu alanlarda başka türlü kendimize çıkış yolu bulmak için başka mekanizmalar icat etmeye çalıştık.
Yaptığımız en büyük mekanizmalardan biri de Türkiye'de üretilen veya satılan yük ve yolcu taşımaya yönelik gemi yatırımları için 5. bölge desteğini vermemizdir. Verdiğimiz az bir teşvik değil. Öncelikli teşvikler kapsamında bu teşviki koyduk. Türkiye'nin gerek gemi taşımacılığı kabiliyetinin artırılması gerek yük ve yolcu taşımacılığında Allah'ın bize bahşettiği denizlerimizi en iyi şekilde kullanmak ve sektörü motive etmek için bugün Adıyaman'da, Kahramanmaraş'ta, Tunceli'de yatırım yapan bir yatırımcı teşviklerden ne alıyorsa bu yatırımları yapan yatırımcıya da aynı teşvikleri sağlayan bir imkan getirdik. Bu yatırımı yapan yatırımcıya, 'Devlete ödeyeceğin verginin yüzde 40'ını sana bırakıyoruz' dedik. Bunu yarısını da yatırıma geçtiği an kullanabilme imkanı getirirken diğer taraftan yatırımcının yanında çalıştıracağı işçinin SSK işveren payının 7 yıl boyunca devlet tarafından ödeneceği bir imkan getirdik. Yine bu imkanla beraber yatırımcının yatırımında kullanacağı finansmanın faizinin de 700 bin lirasına kadar devlet tarafından karşılanacağı bir mekanizma getirdik. Yapabildiğimiz bu. Uluslararası taahhütler çerçevesinde ortaya çıkan ancak bu."
"Gayri ahlaki çalışan bankaları ahlaki çalışmaya davet ediyorum"
"Bankacılık sektörü finansman desteğini sizin sektöre yapmayacak da kime yapacak?" diyen Çağlayan, Türkiye'de bankacılık sektörünün çeşitli masraflar adı altında kolay para kazanmanın yolunu bulduğunu, sanayiciye ve ihracatçıya gereken desteği vermediğini ifade etti.
Çağlayan, "Gözümüz yok. Allah daha çok pazar kazandırsın, daha çok vergi ödesinler. Ancak gayri ahlaki çalışan bankaları ahlaki çalışmaya davet ediyorum. Bilhassa gayri nakdi kredilerde teminat mektubu konusundaki taleplerin en azından üretim ve istihdamların yüzü suyu hürmetine, yapılan yatırımları, teslimatları, ihracatları dikkate alarak biraz vicdana ve insafa gelerek yapmalarını bekliyorum. Bu noktada bankacılık sistemine herhangi bir müdahalede bulunma imkanına sahip değiliz. Ancak Bankalar Birliği ve BDDK'nın bu konuda mutlaka bankacılık sistemini yönlendirici tavsiyelerine ihtiyaç var" değerlendirmesinde bulundu.
Gemi inşaat sektörünün birim ihracat kilogram fiyatının geçen yılki ortalamasının 5,19 dolar olduğunu bilgisini veren Çağlayan, "Önemli bir fiyat. Güney Kore ve Japonya'nın üstündeyiz. Gemi inşaat sektörümüzde markamızı, dizaynımızı, tasarımımızı ve donanımımızı yaptığımız müddetçe bu fiyatı neden 10-15 dolara çıkarmayalım? Bunları yapabilecek kapasiteye ve ve zekaya sahibiz" diye konuştu.
Törende, Türkiye İhracatçılar Meclisi (TİM) Başkanı Mehmet Büyükekşi, Ada Denizcilik ve Tersane İşletmeciliği Yönetim Kurulu Başkanı Adil Erkoç, Fiskerstrand BLRT AS Üst Yöneticisi Rolf Fiskerstrand, İstanbul ve Marmara, Ege, Akdeniz ve Karadeniz Bölgeleri (İMEAK) Deniz Ticaret Odası Yönetim Kurulu Başkanı Metin Kalkavan da bulundu.
Plaket takdiminden sonra, dünya Kuran'ı Kerim okuma şampiyonu Selman Okumuş kuran tilavetinde bulunduğu törende, Pamuk Hoca adıyla da bilinen 105 yaşındaki Ali Yıldırım da dua etti. Ardından, M/F Lovund gemisi kurdele kesimiyle denize indirildi.