Hazine taşınmazlarının yeni tersane, tekne imal ve çekek yeri yatırımlarına tahsisi
Hazine taşınmazları üzerinde yeni tersane, tekne imal ve çekek yeri yapılmak amacıyla irtifak hakkı tesis edilmesi veya kullanma izni verilmesine ilişkin esaslar belirlendi. Buna göre Hazine taşınmazları üzerinde ön izin sözleşmesi devam edenlere belli şartları yerine getirmesi halinde toplam yıllık hasılatın binde 1'i hasılat payı üzerinden bedelsiz irtifak hakkı tesis edilecek veya kullanma izni verilecek. -Hazine taşınmazları üzerinde yeni tersane, tekne imal yeri ve çekek yerinden herhangi biri veya birkaçını yapmak isteyen yatırımcılar öncelikle avan projeyle birlikte Ulaştırma, Denizcilik ve Haberleşme Bakanlığı Tersaneler ve Kıyı Yapıları Genel Müdürlüğü'ne başvuracak. İdare, yatırımcıların talepleri olmadan da yeni tesis yapılmasında yarar gördüğü Hazine taşınmazlarını kendisi de belirleyebilecek.
-Katılım payı bedelleri; yüzölçümleri 5 bin metrekareden az olan alanlar için 100 bin TL, 5 bin 1 ile 10 bin metrekare arası olan alanlar için 200 bin TL, 10 bin 1 ile 20 bin metrekare arası olan alanlar için 300 bin TL, 20 bin 1 ile 100 bin metrekare arası olan alanlar için 400 bin TL, 100 bin 1 metrekare üstü olan alanlar için 500 bin TL olacak. Tekne imal ve çekek yerlerine ilişkin katılım payı bedelleri yüzde 50 indirimli olarak belirlenecek.
-İrtifak hakkı tesisine, kullanma iznine konu taşınmazın veya yerin hak sahibine, izin sahibine veya temsilcisine tesliminden itibaren 1 yıl içinde inşaat ruhsatı alınarak inşaata başlanacak. Bir yıldan sonraki inşaat ile ilgili yatırım süresi ise termin planına uygun olarak 2 yıl içinde tesis yatırımı bitirilecek. Bu süreler, mücbir sebeplerin varlığı halinde İdarenin görüşü alınmak suretiyle Bakanlık tarafından bir yıla kadar uzatılabilecek.
Maliye Bakanlığı, Hazine taşınmazları üzerinde yat çekek yeri hariç, yeni tersane, tekne imal ve çekek yeri yapılmak amacıyla irtifak hakkı tesis edilmesi veya kullanma izni verilmesine ilişkin esasları belirledi. Buna göre Hazine taşınmazları üzerinde ön izin sözleşmesi devam edenlere; mevcut sözleşmelerinden doğan borçlarının olmaması, ön izne konu taşınmaza ilişkin Bakanlık aleyhine açılmış davalardan feragat edilmesi ve yükümlülüklerin yerine getirilmesi şartıyla toplam yıllık hasılatın binde 1'i hasılat payı üzerinden bedelsiz irtifak hakkı tesis edilecek veya kullanma izni verilecek.
Maliye Bakanlığı'nın Hazine Taşınmazlarının Tersane, Tekne İmal ve Çekek Yeri Yatırımlarına Tahsisine İlişkin Yönetmelik Resmi Gazete'de yayınlanarak yürürlüğe girdi. Maliye ile Ulaştırma, Denizcilik ve Haberleşme Bakanı tarafından birlikte yürütülecek yönetmelik, yat çekek yerleri hariç olmak üzere, Hazinenin özel mülkiyetindeki taşınmazlar veya devletin hüküm ve tasarrufu altındaki yerler üzerinde ön izin verilen, irtifak hakkı tesis edilen veya kullanma izni verilen, tersane, tekne imal ve çekek yerleri ile bu alanlar üzerinde mevcut veya yeni yapılacak olan tersane, tekne imal ve çekek yerlerini kapsıyor.
-MEVCUT TESİSLER-
Hazine taşınmazları üzerinde tesis yapılmak amacıyla 18 Nisan 2013 tarihinden önce lehlerine irtifak hakkı tesis edilen veya adlarına kullanma izni verilen yatırımcılar tarafından; Maliye Bakanlığı'na başvuruda bulunulması, sözleşmeden doğan ve varsa ödenmeyen irtifak hakkı veya kullanma izni bedelleri, hasılat payları ile varsa bunların gecikme zamlarının tamamının ödenmesi, irtifak hakkı veya kullanma izni verilmiş taşınmaza ilişkin olarak, hak lehtarı veya kullanma izni sahibi tarafından Bakanlık aleyhine açılmış varsa davalardan tüm yargılama giderleri üstlenilerek kayıtsız ve şartsız feragat edilmesi koşullarıyla mevcuz sözleşmelerde gerekli değişiklikler yapılacak. Mevcut sözleşmelerde değişiklikler, irtifak hakkı veya kullanma izni sözleşmelerinin devri dahil 18 Nisan 2013 tarihinden geçerli olmak üzere sözleşme değişikliğinin yapıldığı tarihe kadar olan süre için tahsil edilen irtifak hakkı veya kullanma izni bedelleri ile hasılat payına ilişkin gerekli mahsup ve iade işlemleri yapılmak suretiyle mevcut sözleşmelerinde hasılat payı alınacağına ve oranına ilişkin hüküm bulunsun veya bulunmasın bu hükümler, toplam yıllık hasılatın binde 1'i oranında hasılat payı alınacağı ve ayrıca irtifak hakkı ve kullanma izni bedeli alınmayacağı yönünde düzenlemeler gerçekleştirilerek yapılacak.
Bu çerçevede yapılacak işlemlerde, 18 Nisan 2013 tarihinden önceki döneme ilişkin irtifak hakkı veya kullanma izni bedelleri ile hasılat paylarının iadesi ve mahsup edilmesi yönünde herhangi bir işlem yapılmayacak.
-ÖN İZİN SÖZLEŞMESİ DEVAM EDENLER-
Hazine taşınmazları üzerinde ön izin sözleşmesi devam edenlere; mevcut sözleşmelerinden doğan borçlarının olmaması, ön izne konu taşınmaza ilişkin olarak varsa Bakanlık aleyhine açılmış davalardan tüm yargılama giderleri üstlenilerek kayıtsız ve şartsız feragat edilmesi ve ön izin yükümlülüklerinin yerine getirilmesi şartıyla toplam yıllık hasılatın binde 1'i oranında hasılat payı üzerinden bedelsiz irtifak hakkı tesis edilecek veya kullanma izni verilecek. Yatırımcılar lehine irtifak hakkı tesis edilen veya kullanma izni verilen alanlar ile proje bütünlüğü bulunan, birlikte kullanılması zorunlu olan ve müstakil kullanımı mümkün olmayan ek alanlar üzerinde hak lehdarı tarafından irtifak hakkı tesisi veya kullanma izni verilmesinin talep edilmesi ve bu talebin İdarece uygun görülmesi halinde; talep edilen ek alanın yüzölçümü de dikkate alınarak belirlenecek katılım payı tahsil edilerek ek alan için hak lehtarı lehine Bakanlık tarafından irtifak hakkı tesis edilecek veya kullanma izni verilecek.
-SÖZLEŞMELERİN TEK BİR SÖZLEŞMEYE DÖNÜŞTÜRÜLMESİ-
Hazine taşınmazları üzerinde tesis yapılması amacıyla lehlerine irtifak hakkı tesis edilen veya kullanma izni verilen yatırımcılar tarafından talep edilmesi halinde, asıl alanın ve asıl alana ilave verilen alanların irtifak hakkı veya kullanma izni sözleşmeleri; yeni sözleşme tarihine kadar, mevcut sözleşmelerden doğan ve varsa ödenmeyen irtifak hakkı veya kullanma izni bedelleri, hasılat payları, varsa bunların gecikme zamlarının tamamının ödenmesi kaydıyla, irtifak hakkı veya kullanma izni bedeli alınmadan, sözleşmelerinde hasılat payı alınacağına ve oranına ilişkin hüküm bulunsun veya bulunmasın, toplam yıllık hasılattan alınacak binde bir oranındaki pay üzerinden Bakanlık tarafından tek bir sözleşmeye dönüştürülebilecek.
Ayrıca, tesis yatırımı kapsamında asıl alana ilave olarak irtifak hakkı tesis edilen veya kullanma izni verilen alanlar ile proje bütünlüğü açısından henüz sözleşme yapılmaksızın birlikte kullanılan, ilgili kuruluşlarca onaylı imar planı ve uygulama projesi bulunan ve İdarece muhafazası uygun görülen mevcut alanlar da, yeni sözleşme tarihine kadar varsa ödenmeyen ecrimisil bedellerinin gecikme zamları ile birlikte ödenmesi suretiyle bu alanın yüzölçümü de dikkate alınarak belirlenecek katılım payı tahsil edilerek düzenlenecek yeni sözleşmeye dahil edilecek.
-YENİ TESİS ALANLARI-
Hazine taşınmazları üzerinde yeni tesis yatırımı yapmak isteyen yatırımcılar öncelikle avan projeyle (tesis yatırımına ilişkin ekonomik, teknik, mali ve hukuki hususları içeren ayrıntılı fizibilite raporu) birlikte Ulaştırma, Denizcilik ve Haberleşme Bakanlığı Tersaneler ve Kıyı Yapıları Genel Müdürlüğü'ne başvuracak. İdare, yatırımcıların talepleri olmadan da yeni tesis yapılmasında yarar gördüğü Hazine taşınmazlarını kendisi de belirleyebilecek. İdare, belirlediği veya yatırımcılar tarafından talep edilen alanları, yeni tesis yapılması amacıyla tüm isteklilere ilan yoluyla duyuracak. İdare, ilana çıkmadan önce Maliye Bakanlığı'ndan bu alanla ilgili tesis amaçlı yatırım izni verilmesini talep edecek. Bakanlık, değerlendirilmesinde ve üzerinde yeni tesis yapılmasında sakınca bulmadığı yerler hakkında uygun görüşünü İdareye bildirecek. Sözleşme süresinin sona ermesi veya sözleşmenin iptal edilmesi nedeniyle sözleşmesi gereğince Hazineye intikal eden tesisler yeni tesis olarak değerlendirilerek işlem yapılacak.
-İLANA ÇIKILACAK-
İdare tarafından; Hazine taşınmazları üzerinde yeni tesis yapılması amacıyla Bakanlıkça irtifak hakkı tesis edilmesine veya kullanma izni verilmesine esas olmak üzere, avan projelerin sunulması için ilana çıkılacak. İlan, Resmî Gazete'de veya Türkiye genelinde dağıtımı yapılan ve günlük tirajı yüz binin üzerinde olan gazetelerin birinde beş gün ara ile iki kez yapılacak. İlanda; yatırımın yapılacağı taşınmazın bulunduğu il, ilçe, mahalle, köy, mevkii, pafta, ada, parsel numarası ve yüzölçümü ile katılım payı bedeli ve varsa alınacak muhdesat bedeli, taşınmazın imar durumu, yapılacak yatırımla ilgili asgari teknik bilgiler, yatırımcılardan istenecek bilgi ve belgelerin neler olduğu, başvuruların hangi tarih ve saate kadar ve nereye yapılacağı, tesis edilecek irtifak hakkının ve/veya verilecek kullanma izninin süresi belirtilecek.
-TALEPLERİN DEĞERLENDİRİLMESİ-
Yatırımcıdan istenilen bilgi ve belgelerin yer aldığı ve İdareye teslim edilen dosya İdare tarafından incelenecek. Dosya üzerinden yapılan bu incelemede, avan proje, yatırım ve istihdam durumu, teknoloji kullanımı, yenilikçi yatırımlar, finansman modeli gibi işin niteliğine esas olan hususlar dikkate alınarak Ulaştırma, Denizcilik ve Haberleşme Bakanlığını (Tersaneler ve Kıyı Yapıları Genel Müdürlüğü'nce belirlenecek usul ve esaslar kapsamında teklifler değerlendirilecek. Bu değerlendirme sonucunda Genel Müdürlük tarafından uygun bulunan bir veya birden fazla yatırımcı, tüm bilgi ve belgelerle birlikte irtifak hakkı tesis edilmesi veya kullanma izni verilmesine yönelik katılım payı üzerinden artırma ihalesi yapılmak üzere Bakanlığa bildirilecek.
-KATILIM PAYI-
Katılım payı bedelleri; yüzölçümleri 5 bin metrekareden az olan alanlar için 100 bin TL, 5 bin 1 ile 10 bin metrekare arası olan alanlar için 200 bin TL, 10 bin 1 ile 20 bin metrekare arası olan alanlar için 300 bin TL, 20 bin 1 ile 100 bin metrekare arası olan alanlar için 400 bin TL, 100 bin 1 metrekare üstü olan alanlar için 500 bin TL olacak.
Değerler her yıl Türkiye İstatistik Kurumu'nca (TÜİK) yayımlanan yıllık Yurt İçi Üretici Fiyat Endeksi (Yİ-ÜFE) oranında arttırılarak güncellenecek.
Tekne imal ve çekek yerlerine ilişkin katılım payı bedelleri yüzde 50 indirimli olarak belirlenecek.
Sözleşmesinin sona ermesi veya feshedilmesi nedeniyle sözleşmeleri gereğince Hazineye intikal eden tesislerin yer aldığı taşınmazların üzerinde irtifak hakkı tesis edilmesine veya kullanma izni verilmesine ilişkin yapılacak arttırma ihalesinde oluşan katılım payı bedeli muhdesat bedeli de eklenmek suretiyle peşin olarak tahsil edilecek.
-KOMİSYONCA YAPILACAK İŞLEMLER-
Genel Müdürlük tarafından başvurusu uygun bulunan bir veya birden fazla yatırımcının bilgi ve belgeleri Bakanlığa gönderilecek. Bakanlıkça bu bilgi ve belgeler Hazine taşınmazının bulunduğu yerdeki valiliğe (defterdarlık) iletilecek.
İllerde oluşturulan komisyonca katılım payı üzerinden artırım ihalesinin yapılacağı yer, gün ve saati, yüzde üç oranındaki geçici teminatın yatırılacağı yer, başvurusu uygun bulunan yatırımcıların adreslerine tebliğ edilecek.
-İRTİFAK HAKKI TESİS EDİLMESİ VEYA KULLANMA İZNİ VERİLMESİ-
Üzerine ihale kalan ve ihalesi onaylanan yatırımcı lehine Hazine taşınmazları üzerinde tesis yapılması amacıyla 30 yıla kadar irtifak hakkı veya kullanma izni verilecek. Gerekmesi halinde, fiili kullanım olmaksızın taşınmazın tescil, ifraz, tevhit, terk ve benzeri işlemlerin yapılması veya imar planının yaptırılması, değiştirilmesi ya da uygulama projelerinin hazırlanması, onaylatılması ve ilgili kamu idarelerinden gerekli izin ve ruhsatların alınması amacıyla, üzerinde ihale kalan yatırımcıya Hazine Taşınmazlarının İdaresi Hakkında Yönetmeliğe göre ön izin verilecek ve bu süre İdarenin uygun görüşü ile uzatılabilecek.
Ön izin verilmesi gereken hallerde, ön izin dönemi için ayrıca bedel alınmayacak. Ön izin yükümlülüklerinin yerine getirilmemesi ve süresi sona ermeden hak lehtarının taahhüdünden vazgeçmesi nedenleriyle ön iznin feshedilmesi halinde katılım payı iade edilmeyecek. Ön izin süresi içinde yükümlülüklerin ilgilinin kusuru dışında yerine getirilmesinin mümkün olamayacağının anlaşılması halinde İdarenin görüşü de alınmak suretiyle ön izin sözleşmesi Bakanlıkça feshedilecek ve tahsil edilen katılım payı faizsiz olarak iade edilecek.
Yeni tesis yapılması amacıyla birden fazla tesisin bulunacağı kooperatif veya ortak şirket yapısında olan yatırımcılar lehine irtifak hakkı tesis edilecek veya adına kullanma izni verilecek alanların toplamı en az yüzbin metrekarenin üzerinde ise, bu alanların en az yüzde onluk bir kısmını Ar-Ge merkezi, eğitim merkezi, acil müdahale merkezi, tersane faaliyetleri için ortak kullanım alanı veya benzeri kullanım amaçları için Genel Müdürlüğe bırakılacağı yönünde kooperatiflerin veya ortak şirketlerin irtifak hakkı veya kullanma izni sözleşmelerine özel hüküm konulacak. Yüzde 10'luk alanın konumu Genel Müdürlük tarafından belirlenecek ve bu alanın tasarruf hakkı Genel Müdürlüğü bırakılacak. Bu alana isabet eden katılım payı yatırımcılardan tahsil edilecek katılım payından düşülecek.
-YATIRIMA BAŞLAMA VE BİTİRME SÜRESİ-
İrtifak hakkı tesisine, kullanma iznine konu taşınmazın veya yerin hak sahibine, izin sahibine veya temsilcisine tesliminden itibaren 1 yıl içinde inşaat ruhsatı alınarak inşaata başlanacak. Bir yıldan sonraki inşaat ile ilgili yatırım süresi ise termin planına uygun olarak 2 yıl içinde tesis yatırımı bitirilecek. Bu süreler, mücbir sebeplerin varlığı halinde İdarenin görüşü alınmak suretiyle Bakanlık tarafından bir yıla kadar uzatılabilecek.
-SÖZLEŞMENİN SONA ERMESİ VE FESHİ-
İrtifak hakkı veya kullanma izni, sözleşme süresinin bitimi ile sona erecek. Ancak, sözleşme süresi sona eren irtifak hakkı veya kullanma izni lehtarı yatırımcılar tarafından talep edilmesi ve Bakanlıkça belirlenecek koşulların bu yatırımcılar tarafından itiraz ve dava edilmeksizin kabul edilmesi halinde, sözleşmeye konu Hazine taşınmazları üzerinde bu yatırımcılar lehine doğrudan irtifak hakkı tesis edilebilecek veya kullanma izni verilebilecek. Yapılacak kontrol ve denetimler sonucunda; tesisin amacı dışında faaliyette bulunduğunun ve diğer hata veya noksanlıkların tespit edilmesi halinde, Genel Müdürlüğü'n de görüşü alınmak suretiyle Bakanlıkça belirlenecek süre içerisinde yatırımcı tarafından bu aykırılık, hata ve noksanlıkların giderilmesi zorunlu olacak. Bu zorunluluğa uyulmaması durumunda sözleşme, Genel Müdürlüğün talebi üzerine Bakanlık tarafından feshedilecek.
İrtifak hakkı veya kullanma izni sözleşmesinin sona ermesi veya feshedilmesi halinde; diğer kanunlardaki özel hükümler saklı kalmak kaydıyla, Hazine taşınmazı üzerindeki taşınır nitelikte olanlar hariç tüm yapı ve tesisler sağlam ve işler durumda, tazminat veya bedel ödenmeksizin Hazineye intikal eder ve bundan dolayı lehine irtifak hakkı tesis edilen veya adına kullanma izni verilen yatırımcı veya üçüncü kişiler tarafından herhangi bir hak ve tazminat talep edilemeyecek.
-İSTİSNALAR-
"Mevcut tesisler" ve "Sözleşmelerin tek bir sözleşmeye dönüştürülmesi" ile ilgili 5. ve 6. maddeler kapsamında kalan işlemler, Harçlar Kanunu kapsamında alınan harçlardan müstesna olacak.
Yatırımcı proje gereğince yaptığı veya yapacağı tesis ile ilgili her türlü izinleri yetkili mercilerden almak ve yürürlükteki mevzuat hükümlerine uymak zorunda olacak.
-20 YILA KADAR İRTİFAK HAKKI TESİS EDİLEBİLECEK-
Onaylı imar planlarında tesis olarak belirlenmiş bölgelerde 18 Nisan 2013 tarihi itibariyle en az 5 yıl süreyle tesis olarak sözleşmeye bağlı olmaksızın kullanılan ve kullanımlarının halen devam ettiği Genel Müdürlük kayıtlarında tespit edilen ve muhafazası uygun görülen mevcut tesisleri kullanan yatırımcılar tarafından 6 ay içerisinde müracaat edilmesi halinde ve sözleşme tarihine kadar varsa ödenmeyen ecrimisil bedellerinin gecikme zamları ile birlikte ödenmesi kaydıyla, bu tesislerin bulunduğu alanlar üzerinde yatırımcılar lehine doğrudan 20 yıla kadar irtifak hakkı tesis edilebilecek. Genel müdürlük kullanma izni de verilebilecek.
-TAKSİTLE DE ÖDENEBİLECEK-
Varsa ilgili tesisin, yoksa aynı bölgedeki emsal nitelikteki tesislerin öncelikle varsa kesinleşen, kesinleşen yoksa ödenen 2012 yılı, yoksa 2011 yılı ecrimisil bedellerinin, ecrimisil bedelleri yoksa 2012 yılı için kesinleşen, kesinleşen yoksa ödenen emsal irtifak hakkı veya kullanma izni bedellerinin, bunlar da yoksa aynı yıllara ilişkin rayiç irtifak hakkı veya kullanma izni bedellerinin Türkiye İstatistik Kurumu'nca yayımlanan yıllık Yurt İçi Üretici Fiyat Endeksi oranında arttırılması suretiyle güncellenerek tespit edilen bedelin 20 katı üzerinden Bakanlık tarafından ilgili yatırımcı ile yapılan arttırma ihalesi sonucunda belirlenen ve bir defaya mahsus olmak üzere alınan bedel, katılım payı olarak ilgili muhasebe birimine yatırılacak. Bu katılım payı bedeli taksitle de ödenebilecek. Taksitle ödeme halinde, katılım payı bedelinin en az dörtte biri peşin, kalanı en fazla 2 yılda ve 8 eşit taksitle kanuni faizi ile birlikte ödenecek.
-HİSSEDARLARA VE ORTAKLARA YÖNELİK UYGULAMA-
Hazine taşınmazları üzerinde tesis yapılmak amacıyla 18 Nisan 2013 tarihinden önce lehlerine irtifak hakkı tesis edilen veya adlarına kullanma izni verilen ortak şirketlerin veya kooperatiflerin ortakları ve üyelerinden gerekli koşulları, hisseleri nispetinde yerine getiren yatırımcılar tarafından, ortak şirket veya kooperatif koordinesinde Bakanlığa başvuruda bulunulması halinde; mevcut tesis tanımlaması içinde, 5. madde ve ilgili diğer maddelerdeki koşullar ve usullerle lehlerine Bakanlık'ça yeni sözleşme düzenlenecek.
-DÖNÜŞÜM İŞLEMLERİ-
Yapılacak dönüşüm işlemlerine ilişkin 1 Ocak 2012 tarihinden 18 Nisan 2013 tarihine kadar olan irtifak hakkı veya kullanma izni bedelleri; varsa 2012 yılına ilişkin olarak henüz kararı kesinleşmese de mahkemece belirlenen, bu şekilde bir mahkeme kararı yoksa diğer tesislere ilişkin mahkemelerce belirlenen emsallerinden düşük olmamak kaydıyla ödenmiş olan irtifak hakkı veya kullanma izni bedellerine TÜİK tarafından yayımlanan yıllık Yİ-ÜFE değişimi oranında artış yapılmak suretiyle hesaplanarak ilgililerden tahsil edilecek. Dönüşüm işleminde 18 Nisan 2013 tarihinden sonraki dönemlere ilişkin olarak irtifak hakkı veya kullanma izni bedellerinin ödenip ödenmediğine bakılmayacak. Yönetmelik yayımı tarihinde yürürlüğe girecek.
Bu arada, bugünkü Resmi Gazete'de yayımlanan diğer bir tebliğ ile 18 Şubat 2006 tarihli Resmî Gazete'de yayımlanan Hazine Arazilerinin Tersane Yatırımlarına Tahsisinde Uygulanacak Esas ve Usullere İlişkin Tebliğin yürürlükten kaldırıldı.
Ana Sayfa
Foto Galeri
Hazine taşınmazlarının yeni tersane, tekne imal ve çekek yeri yatırımlarına tahsisi