Denizde krizden çıkış sinyali
Sipariş iptalleri ve hurdaya giden gemi sayısındaki artış aşırı gemi arzını düşürdü, denizde navlun tarihi dipten döndü. Şubat'ta son 10 yılın en düşük seviyesine ulaşan navlun yüzde 100'den fazla artışla krizden çıkış sinyali verdi.
Piyasaya yeni gemi girişi durdu, bu yıl tarihi dipleri gören navlun piyasası yeniden yükselişe geçti. TOBB Denizcilik Meclis Başkanı Erol Yücel, “Denizde krize sona yaklaşılıyor” dedi.
Uluslararası denizcilik piyasalarında navlun dibe vurmuş 2 bin puanlara kadar çıktıktan sonra 2013’ün sonundan itibaren hızlı düşüşe geçen Baltık Kuru Yük Endeksi (BDI) özellikle son bir yılda yüzde 40’tan fazla düşüş göstermişti. Düşüşteki en büyük neden ise gemi arz-talep arz dengesizliği olarak gösteriliyordu. Ancak son dönemde gemi arzındaki düşüş piyasadaki dengesizliği azaltarak navlunu da yukarı çekti. Bu yıl içerinde 290’a kadar düşen endeks bu hafta 612 puanlara kadar çıktı.
Aynı zamanda Armatörler Birliği Başkan vekili olan TOBB Denizcilik Meclis Başkanı Erol Yücel, gemi siparişlerinin durma noktasına geldiğini belirterek, “ İçinde bulunduğumuz ylın çok ilginç bir yıl olacağını daha önceki demeçlerimde de belirtmiştim. Bu senenin yarısına yaklaştık sayılır. İki beklentim vardı. Bu senin çok sayıda gelecek geminin piyasaları büyük sıkıntıya sokacağını ve bunun yanı sıra hurdaya çıkışların artacağını ifade etmiştim. Sipariş iptalleri ve ertlemelerim bir denge sağlayabileceğiydi. 5 ayın değerlendirmesini yaptığımızda gemi siparişinin durduğunu görüyoruz. İptaller ve ertelemeler söz konusu. Bütün bunların sonuncunda Baltık Kuru Yük Endeksi (BDI) belli bir seviyeye yükselmiş durumda. Mesela 50 bin tonluk supramax gemilerin 21 Aralık 2015’te 4 bin 600 günlük navlun değeri vardı. 12 Şubat 2016’da 2 bin 500’e düşmüştü. Dün itibariyle 6000 binin az üzerine çıkmış vaziyette. Bu piyasadaki gelişme benim öngörümü destekliyor” şeklinde konuştu.
Gemi inşacılar kaynak bulamıyor
Son olarak Japonya’da yapılan G-7 Zirvesi’nde liderlerin büyümenin desteklenmesi kararını aldığını ifade eden Yücel, “Bizim piyasayı yönlendirenen önemli etkenlerden biri de büyüme. Biraz önce söylediklerim söylediklerim içerisinde hiç büyüme faktörü yok. Büyüme faktörü olmaksızın bu artışı söylüyorum” dedi. faktörlerden birinin de finansman sorunu olduğunu ifade eden Yücel, “Hiç kimse gemi inşası için kaynak vermiyor. Sektör kaynak sorunu yaşıyor. Şu anda Japonya Güney Kore’yi OSD’ye şikayet etti. Öbür taraftan gemi inşa Güney Kore’nin her şeyi. Dolayısıyla böyle sıkıntılı bir durum var. Sanıyorum bu bir süreç. Çin’de de tersane kapatılıyor. Tüm bu gelişmeler arz fazlası durumundaki yeni gemi girişini engelliyor” ifadelerini kullandı.
Hurdaya gitme yaşı düşüyor
Ayrıca çevresel nedenlerden kaynaklanan yeni denizcilik yasalarının da sektördeki bu gelişmeleri etkileyen bir diğer faktör olduğunu belirten Yücel, “ Karbon emisyonu ve kirli suyun denize arıtılarak aktarılması gibi konular da sektörü etkiliyor. Balas suyunun denize aktarılırken arıtılmasını sağlayan cihazları gemiye monte etme maliyeti 1.5- 2 milyon dolar arasında. Gemi fiyatları da zaten bu rakamlara düşmüş durumda. Yine karbon emisyonunu azalmak için yapacağınız masraf bu aralıklarda. Dolayısıyla bu durum önümüzdeki yıllarda daha genç gemilerin hurdaya gitmesine neden olacak. Dolayısyla daha zaman var ama denizcilikte krizin sona yaklaşmakta olduğunu, o yönde ilerlediğini düşünüyorum” diye konuştu.
Denizi bilen 5 bakan umutları artırdı
Eski Ulaştırma, Denizcilik ve Haberleşme Bakanı Binali Yıldırım’ın Başbakan olmasından denizciler olarak memnuniyet duyduklarını belirten Erol Yücel, “Başbakanımız sayın Binali Yıldırım dahil yeni hükümette denizciliği bilen beş ayrı bakanımız var. Bundan büyük mutluluk duyuyoruz. Eskiden Binali Bey’in elini kolunu bağlayan durumlar vardı. En büyük sorunumuz olan finansman konusu diğer bakanlıklara bağlıydı. Artık yetki Başbakanımızın elinde. Dolayısıyla denizcilik sektörü beklenti içerinde” dedi.
Gemi ve yat ihracatı 5 ayda yüzde 10 geriledi
Gemi ve Yat İhracatçılar Birliği (GYİB) Yönetim Kurulu Başkanı Başaran Bayrak, mayıs ayı ihracat rakamlarını açıkladı. Mayıs ayında 34 milyon dolarlık gemi ve yat ihracatı yapıldı. Geçen yıl bu rakam 148 milyon dolardı. Yılın ilk 5 ayında ise geçen yıla oranla yüzde 10'luk düşüş yaşandı. Bayrak, aylık bazlı düşüşlerin çok önemli olmadığını vurgulayarak, “Bizim için önemli olan sene sonundaki rakam. aylık iniş ve çıkışlar bizde normal. Ancak yine de sektörde düşüş var. Terör işleri düşürdü. Sene sonunda 1 milyar 200 milyon dolarlık ihracat rakamına uluşmayı umuyoruz" dedi.