Gemak tersanesi köprü projelerine çelik tabliyeler yapıyor
Gemak Proje Müdürü Kaya Yaşar; “Gemak Grup olarak Osmangazi Köprüsü`nde, kulelerin deniz içinde kalan çelik şaftlarını yapıp Japon yüklenici IHI firmasına teslim ettik. Yavuz Sultan Selim Köprüsü`nde de Asya`yı Avrupa`ya bağlayan çelik tabliyelerin tamamının imalatını yaparak Güney Koreli yüklenici konsorsiyum firma HDSK`ya teslim ettik” diyerek Gemak`ın köprü projelerine yönelik çalışmalarını anlattı.
Ana işi gemi inşası ve tadilatı olan Gemak, Avrupa Birliği Standardına uygun EXC4 sınıfı çelik yapı üretimi yapabilen bir imalatçı olarak Türkiye’deki belli başlı köprü projelerine hizmet sunuyor. Gemi inşa ve tadilatına yönelik bölümlerine Endüstri Projeleri bölümünü de ekleyen Gemak, oluşturulmuş ve köprü projelerine ilave olarak çelik konstrüksiyon ağırlıklı benzer projelerin (havaalanı, fabrika, viyadük, gökdelen, stadyum, vb.) inşasına hizmet verecek şekilde çalışıyor. Bu kapsamda Gemak TGE Tersanesi, Avrupa Birliği Standardına uygun olarak EXC4 sınıfı çelik yapı üretimi yapabilen bir imalatçı olarak CE belgesi alan Gemak üzerine Proje Müdürü Kaya Yaşar ile görüştük.
Ağırlıklı olarak gemi inşa ve tadilat işleriyle uğraşan Gemak’ın köprü projelerine yönelik yapılanması hakkında bizleri bilgilendirir misiniz?
Bildiğiniz gibi ülkemizde son yıllarda Osmangazi Köprüsü (İzmit Körfez Geçiş Köprüsü), Yavuz Sultan Selim Köprüsü (3. Boğaz Köprüsü) ve Çanakkale Boğazı’na yapılması planlanan Çanakkale Boğazı Köprüsü ile mega ölçekli diyebileceğimiz köprü inşaatı sektöründe ciddi bir hareketlilik mevcut. Devletimiz tarafından yap-işlet-devret modeliyle hayata geçirilen bu projelerin mümkün mertebe yerli imalatçılar tarafından yapılması, hem projelerin inşa maliyetine sağlayacağı pozitif etki hem de yerli çelik imalat sektörüne getireceği bilgi birikimi sebebiyle oldukça önemli. Gemak Grup olarak Osmangazi Köprüsü’nde, kulelerin deniz içinde kalan çelik şaftlarını yapıp Japon yüklenici IHI firmasına teslim ettik. Yavuz Sultan Selim Köprüsü’nde de Asya’yı Avrupa’ya bağlayan çelik tabliyelerin tamamının imalatını yaparak Güney Koreli yüklenici konsorsiyum firma HDSK’ya teslim ettik.Bu projeler için, Gemak Grup çatısı altında halihazırda hizmet veren (i) Yeni Gemi ve Offshore Yapıları İnşa ve (ii) Gemi ve Offshore Yapıları Bakım Onarım sektörel bölümlerine ilave olarak (iii) Endüstri Projeleri bölümü oluşturulmuş ve köprü projelerine ilave olarak çelik konstrüksiyon ağırlıklı benzer projelerin (havaalanı, fabrika, viyadük, gökdelen, stadyum, vb.) inşasına hizmet verecek şekilde organize edilmiştir. Bu kapsamda Gemak TGE Tersanesi, Avrupa Birliği Standardına uygun olarak EXC4 sınıfı çelik yapı üretimi yapabilen bir imalatçı olarak CE belgesi almıştır.
İzmit Geçiş Köprüsü projesine sunduğunuz hizmetin detaylarını sizden alabilir miyiz?
Biz, Osmangazi Köprüsü’nde, denizin her iki yakasında bulunan kulelerin deniz tabanı ile bağlantısını sağlayan toplam 4 adet ve her biri 540 ton ağırlığında olan çelik şaftların imalatının yapılması işini üstlendik.Söz konusu imalatlar “EN1090-2 Çelik ve Alüminyum Yapı Uygulamaları” standardına göre EXC3 sınıfındaki çelik yapıları kapsıyor. EXC3 sınıfı, imalat kalitesi ve hassasiyeti yüksek, toplum emniyeti için üst seviyede önemi olan köprü, stadyum, vb. gibi yapılar için kullanılan bir standart. Bu standarda uygun olarak S355 kalite sacların Neta Çelik İmalat Tesisi’nde stoklanması, kesilmesi, bükülmesi, özel tasarlanmış jiglerde montaj ve kaynaklarının yapılması, en son olarak da Gemak TGE Tersanesi’nde blok ve mega blok haline getirilmesi işleri yürütülmüş, tüm şaftlar Japon yüklenici IHI firmasına zamanında teslim edilmiştir. Ayrıca şaftların üzerine, deniz altında korozyona karşı koruma sağlanması için katotik koruma sistemi de monte edilmiştir. Şaftları çok hızlı şekilde korozyona uğratacak hava ve su akışkanlarının bir arada bulunduğu su yüzeyindeki 3m’lik kısıma ise, yine korozyonu önlemek için özel alaşımlı paslanmaz çelik monte edilmiştir.
Son olarak 3. Köprünün çelik tabliyelerini tamamlayıp teslim ettiniz. Bu projeye nasıl dahil oldunuz ve teslim aşamasına kadar nasıl bir çalışma süreci geçirdiniz?
Bu projeye dahil olmamız aslında uzun bir süreci kapsıyor. Önceleri yerli imalatçılarla çalışmaya pek sıcak bakmayan yüklenici firma, daha sonra gerek devlet kanalları tarafından yönlendirilmeleri gerekse de rekabetçi fiyat ve teslim şartları sunmamız nedeniyle yerli imalatçılara sıcak bakmaya başladı. Bu kapasitede çelik imalat işi yapacak sektörlerin başında gemi inşa sektörü geldiği için ve ağır tonajlı tabliyelerin en uygun taşıma yöntemi deniz taşımacılığı olduğu için deniz kenarına kurulu olan tersaneler bu işte avantajlı duruma geçti. Hem kurulu tesislerinin imkan ve kabiliyetleri hem de yenilikçi ve çözüm odaklı dinamik kadrosu ile grubumuz bu ihalede öne çıkarak projedeki tüm çelik tabliye imalatlarını yapma işine layık görüldü. Sizin de takip ettiğiniz üzere, projenin inşa süresi çok limitli olduğundan ilk andan son tabliyenin teslimine kadar tüm süreç inanılmaz bir hız ve dinamizm ile sürdürüldü. Yüklenici ile sözleşmeyi imzaladığımız günün ertesi sabahında projenin çelik malzemesi tarafımıza teslim edildi. Projeye çok iyi hazırlandıktan sonra başlama alışkanlığımız bu projede maalesef hayata geçirilemedi ve çok kısa süren bir hazırlık döneminin ardından çok yoğun bir imalat sürecine girdik, proje devam ederken hazırlıklarımızı tamamlayabildik. Grup kadrosunun yüksek teknik altyapısı sayesinde tüm zorluklar fevkalade bir özveri gösterilerek aşıldı ve proje büyük bir başarıyla tamamlandı. Bu proje için özel olarak Gemak Grup şirketlerinde ciddi değişiklikler yapıldı, tersanelerin ve fabrikaların çehresi değiştirildi. Neta Çelik İmalat Tesisi bu projeye özel olarak tekrar tasarlandı; sac stok sahası ve sac kesim kapasitesi yaklaşık 2 katına çıkartıldı, shop primer tesisimiz kuruldu ve devreye alındı, kaynaklı ön imalat sürecine dahil edilen yüksek otomasyon içeren çözümlerle bu tesisin imkan ve kabiliyetleri köprü projesine uygun olarak organize edildi. Gemak TGE Tersanesi’nde halihazırda mevcut olan panel hattı çok ciddi bir değişiklikle köprü projeleri için de uygun hale getirildi ve yüksek otomasyon içeren yeni uygulamalar eklendi. Aynı şekilde Gemak Altınova Tersanesi de bu proje için yapılandırıldı, Türkiye’nin en büyük raspa-boya holleri kuruldu ve tüm altyapı bu projeye göre şekillendirildi.
Çelik konstrüksiyonunda iddialı bir noktaya geldiğinizi söyleyebiliriz. Çelik tabliyelerin yapımındaki tüm prosesi Gemak bünyesinde mi tamamlıyorsunuz? Dışarıdan aldığınız hizmetler nelerdir?
Evet. Özellikle Yavuz Sultan Selim Köprüsü projesinden sonra bu sektörde oldukça iddialı ve avantajlı bir konumda olduğumuzu söyleyebiliriz. Bu köprü, bugüne kadar yapılmış olan köprüler arasında en karmaşık ve zor dizayna sahip köprülerden biri. Avrupa Birliği’nde Yapısal Çelik imalatları için geçerli olan EN 1090-2 standardının en hassas sınıflandırması olan EXC4 sınıfında bir köprü. Dünyada daha önce bütünüyle EXC4 sınıfında yapılmış bir köprü yok diye biliyoruz. Hem asma köprü (suspension bridge) hem de eğik gergin kablo askılı köprü (cable stayed bridge) karışımı hybrid bir köprü olması sebebiyle hem dizaynı hem de imalatı oldukça detaylı ve karmaşık. Dolayısıyla bu proje sırasında kazanılan bilgi birikimi ve tecrübe ile diğer benzer projelerin grubumuz tarafından rahatlıkla yapılabileceğini söyleyebiliriz.Bu proje için yapılan altyapı hazırlıkları sayesinde çelik tabliyelerin imalatı ile ilgili tüm prosesler Gemak Grubu bünyesinde yapılabiliyor, dışarıdan herhangi bir hizmet/servis almıyoruz.
Üçüncü köprü için hazırladığınız çelik tabliyelerin teknik özellikleri nelerdir?
Bu köprü bildiğiniz gibi birçok özelliği ile dünyada ilk. Dünyanın en geniş köprüsü, 1408m’lik ana açıklığı ile üzerinde raylı sistem bulunan en uzun asma köprü, 322m’lik kule yüksekliği ile en yüksek kuleye sahip asma köprü. Üzerinde 4 gidiş 4 geliş karayolu ve 2 şeritli raylı sistem yolu mevcut. Toplam 59 adet çelik tabliyenin herbiri yaklaşık 900 ton ağırlığında ve 58,5 x 24 x 5,5m (genişlik x boy x yükseklik) ebatlarında, yani oldukça devasa çelik yapılar. Çelik tabliyelerin tamamı ve tüm bölümleri EN1090-2 EXC4 standardlarına göre üretildi. Ağırlıklı olarak yüksek mukavemetli çelik malzemelerden oluşuyor (S460 ve S355 kalite). Köprünün iç kısmı nem alma üniteleriyle sürekli nemden arındırılacağından dolayı iç yüzeyler tek kat çinko ağırlıklı boya ile, dış yüzeyler ise deniz şartlarında uygun korumayı sağlayacak 3 katlı bir boya kombinasyonu ile boyandı. Proje kapsamında toplamda 50.000 ton çelik imalatı ve 60.000 m2 alanın boyası yapıldı.
Köprüler de gemi inşa ve tadilat gibi oldukça ağır sanayiler. Türkiye’nin son dönemdeki en büyük projelerinde yer alan Gemak’ın bu alanda projelere sunduğu katkılar, kendisini tercih edilir kılan özellikleri nelerdir?
Gemak Grubu’nun en önemli özelliği yüksek mühendislik kabiliyeti ve teknik altyapısı. Gemak TGE Tersanesi bünyesinde kurulu olan Ar-Ge Merkezi başta olmak üzere teknik kadronun karşılaşılan problemlere yaklaşımı ve üst düzey mühendislik çözüm üretme yeteneği sayesinde projeye ciddi ve kritik katkılar sağlanmıştır. Fark yaratan ve özellikle bu tür yüksek mühendislik içeren projelerde öne çıkan bu özellik, daha önce köprü inşa sektöründe ciddi tecrübe ve deneyim kazanmış yüklenici konsorsiyum tarafından da takdir edildi. Kısıtlı sürede projeyi tamamlamak için bulunan yaratıcı çözümler, özel imalat teknikleri, yüksek otomasyon uygulamaları, özel tasarlanmış panel imalat hattı, 900ton ağırlığındaki devasa yapıların milimetrik olarak hareket ettirilmesi için tasarlanmış ekipmanlar, tabliyeler için özel dinamik konumlandırmalı (DP) gemi inşa edilmesi, vb. gibi ülkemiz için bile öncü sayılabilecek mühendislik uygulamaları ile grubumuz bu kapasitesini verimli olarak kullanmıştır. Ayrıca Gemak Grubu geleneği olarak, verilmiş taahhütlerin her türlü değişen şart altında taviz verilmeden yerine getirilmesi ilkesi de bu projenin sıkıntılı zamanlarında Gemak’ın öne çıkmasını sağlayan faktörlerden biri olmuştur.
Köprü özelinde şu an gündeminizde bir proje bulunuyor mu? Yine bu alanda yeni yatırımlar düşünülüyor mu?
Yurt içi ve yurt dışında benzer projelerin ihalelerini takip ediyoruz. Bu sektördeki lider EPC firmaları ile işbirliği halindeyiz. Gelecek projelerin kapsamına ve özelliklerine göre yeni yatırımlarımız da şekillenecektir.
Ana Sayfa
Foto Galeri
Gemak tersanesi köprü projelerine çelik tabliyeler yapıyor
