Denizcilik sektöründe güncel sorunlar ve trendler
Küresel ticaretin yaklaşık 80’i deniz yoluyla yapılmaktadır. Geçmişten günümüze denizcilik sektörü bir çok sorunla karşı karşıya kalmış olup, gelecekte de birçok zorluklar yaşaması beklenmektedir. Günümüzde denizcilik sektöründeki başlıca sorunlar; mega gemiler için liman altyapı yatırım gereksinimleri, konteyner taşımacılığında arz talep dengesizliği, zabitan sınıfı, diğer gemi adamı ve gemi inşa sektöründe yetişmiş eleman açığının olması, çevreye ilişkin yeni düzenlemeler, güvenlik riskleri, yakıt fiyatları ve operasyon maliyetlerinin artmasıdır [1].
Uluslararası Denizcilik Örgütü (IMO)’nun kükürt emisyonlarını azaltmaya yönelik düzenlemelerinin denizcilik sektörüne getireceği yeni uygulamalar maliyetleri artıracak olup, deniz yoluyla taşımacılığın diğer taşıma sistemleri ile rekabetini azaltacaktır. Son on yıldır denizcilik sektörü çevre düzenlemelerine ilişkin uygulamalar nedeniyle %45 gelir kaybına uğramıştır [2]. 1 Ocak 2020 yılında 1 Ocak 2012 tarihinden itibaren uygulanan gemide kullanılan %3.50 m/m düzeyindeki gemilerde kullanılan yakıt içerisindeki kükürt (S) oranının 1 Ocak 2020 yılından itibaren %0.50 m/m küresel kükürt üst sınırının uygulanması kararlaştırılmıştır [3]. Ancak söz konusu uygulamalar uzun dönemde çevre ve insan sağlığı açısından büyük faydalara sağlayacak olup, kısa dönemde egzoz gazı temizleme sistemi ekipmanları hem armatörler için hem de gemi yakıt ikmal firmaları için ilave maliyet getirecektir.
Denizcilik sektöründeki başlıca gelişmeler ve trendler; Çin ekonomisinin yeniden yapılanması, siber güvenlik nedeniyle düşük ham petrol fiyatları, charter pazarındaki birleşmeler, mega konteyner gemileri konuları, deniz güvenliği ve IMO’nun 1 Temmuz 2016 tarihinde yürürlüğe giren (IMO) Denizde Can Emniyeti Uluslararası Sözleşmesi'nin (SOLAS) VI. Bölümünün A Kısmının 2. Kural (Ek-1) eklenen gemilere yüklenecek dolu konteynerlerin brüt ağırlıklarına ilişkin Kural’dır. Söz konusu Kural insan hayatının emniyetini sağlamak, kazalar önlemek ve yüklerin zararını azaltmak için yürürlüğe konmuştur [2,4,5].
Son yıllarda kuru yük taşımacılığında telebin azalması nedeniyle navlun miktarlarında yavaşlama olmasına karşın tanker taşımacılığı artmış olup, kısa dönemde artışın devam etmesi beklenmektedir. MSI Danışmanlık Şirketi, beş yıllık dökme yük ?fiyatlarının 2016 ve 2017 yıllık ortalamaları kıyaslanırsa ortalama % 5 oranında artacağını öngörmektedir [5,6]. İran’a yaptırımların kaldırılmasının denizcilik sektörünü özellikle tanker taşımacılığı ve ticaretini pozitif etkileceği düşünülmektedir [3].
IHS Danışmanlık Şirketi küresel petrol talebindeki büyümenin 2040 yılına kadar %0,6 oranında büyüyeceğini öngörmektedir [2,4]. J.P. Morgan'ın kıdemli sermaye araştırma analisti Parquette LNG sektörü pazarının 2017 yılında artacağını ve ücretlerin yükseleceğini tahmin etmiştir [5,6,7].
Çin’nin dünya ticaret hacmine yaptığı katkı büyük olup, Çin ekonomisinde yaşanan yavaşlama denizcilik sektörünün büyümesinde azalmaya neden olmaktadır. Asya’daki tersaneler durağanlığını korurken özellikle kuru yük küçük ve açık deniz gemileri inşa eden tersanelerin söz konusu yavaşlamaktan etkileneceği öngörülmektedir [2,5]. MSI tüm sektörlerdeki yeni inşaa fiyatlarının 2017'de düşmeye devam edeceğini tahmin etmiştir [6,7].
Denizcik sektöründeki çalışanların denizciliğe ilişkin veri ile pazar ve fiyatlandırma eğilimleri hakkında fikir veren veri analizi ve tahminlerinden daha fazla yararlanacağı tahmin edilmektedir [2,5]. Otomatik Tanımlama Sistemi (Automated Identification System (AIS))’in konşimento gibi daha fazla bilgileri içeren veri tabanı ile entegre olması beklenmektedir. Denizcilik alanında riskleri azaltmak ve zorlukları fırsatlara çevirmek için veri analizlerine ağırlık verileceği düşünülmektedir [2, 5]. Deniz adamlarının ve tersanede çalışanların yeni beceriler kazanması ve yeni teknolojiye entegre olması önem kazanmaktadır [4].
Küresel demografik hareketlerin, nüfus büyüme oranlarının ve gelişmekte olan ülkelerde uzun dönemli ekonomik büyümenin önümüdeki on yıllık süreçte denizcilik sektörüne yansımalarının olacağı öngörülmektedir. Gelişmekte olan piyasalarda tüketici harcamalarının artması uzun dönemde konteyner gemilerine talebi arttıracaktır. Ancak daha büyük mega konteyner gemileri bunlara hizmet verecek limanlarda altyapı ve üstyapı yatırım ihtiyacı gerektirmekte olup, teknoloji ve liman hizmetlerine de daha fazla yatırım ihtiyacı olacaktır.
Global araştırma ajansı Moody's, 2017 yılında konteyner gemisi şirketlerinin arz fazlası ile karşı karşıya kalmaya devam edeceğini ve bunker yakıt fiyatlarının artmasının karlılığı azaltacağını öngörmektedir [2,6,7]. 2018'de navlun oranlarının yükseleceği ve ikinci el fiyatlarının da artacağı tahmin edilmektedir [5,6].
Gemilerin güvenli seyri küresel ekonominin işleyişi açısından çok önemlidir. Deniz haydutluğu saldırıları hala denizcilik sektörüne önemli bir tehdit oluşturmaktadır. Güney Doğu Asya özellikle Endonezya ve Batı Afrika’da deniz haydutluğu olayları artmıştır. Deniz haydutluğu saldırılarına karşı alınan önlemler dışında daha fazla modern teknolojilerin kullanılması söz konusu tehditleri azaltacaktır [4].
Yakıt fiyatlarının artması operasyon maliyetlerini de arttırmakta olup, denizcilik sektörünü olumsuz yönde etkilemektedir. Sektördeki arz talep dengesizliğinin devam etmesi beklenmektedir. Gemi brokerliği sektörünün ise 2017'de daha iyi durumda olması beklenmektedir [5, 6].
Dünyanın en büyük ve sektörde %73,1 pazar payına sahip 14 denizcilik şirketi Temmuz 2016’da ittifak oluşturmuştur. Söz konusu ittifaklar 2M Alliance (Maersk and MSC), Ocean Three Alliance (MA CGM, UASC, China?Shipping), G6 Alliance (NYK Line, OOCL, APL, MOL, Hapag-Lloyd, HMM) ve CKYHE Alliance (K Line, COSCO, HANJIN, Evergreen, Yang Ming)’dir. OCEAN ALLIANCE, CMA CGM Group, COSCO Container Lines, Evergreen Line ve Orient Overseas Container Line?denizcilik şirketleri de dünyada geniş bir coğrafyada hizmet ağlarını oluşturmak için ittifak oluşturdular. Global Araştırma Ajansı Moody's, 2017 yılında da konteyner taşımacılığında konsolidasyonun devam edeceğini öngörmektedir [5, 6, 8].
Denizcilik sektöründe dünyadaki gelişmeler ve trendler dikkate alınarak gerekli çalışmaların yapılması, mevcut çalışmalar ve yatırımların ivedilikle tamamlanması, ticareti kolaylaştıracak gerekli düzenlemelerin yapılması, denizcilikte AR-GE ve inovasyona daha fazla ağırlık verilmesi, daha fazla gemi adamı, zabitan vb ile sektörde ara eleman yetiştirilmesinin sektörde rekabet şansımızı arttıracağı, ekonomi ve istihdama olumlu yansımaları olacağı düşünülmektedir.
Kaynaklar:
1. Chiem, Linda “5 Challenges Facing The Maritime Industry”, https://www.law360.com/articles/769019/5-challenges-facing-the-maritime-industryh
2. http://fairplay.ihs.com/commerce/article/4257156/commentary-top-five-trends-in-2016-that-will-shape-the-global-maritime-industry-for.
3. http://www.denizticaretodasi.org.tr/Sayfalar/sirkulerdetay.aspx?duyuru=9368
4. http://www.imo.org/en/MediaCentre/HotTopics/container/Pages/default.aspx
5. https://www.ihs.com/pdf/Global-Trends-Impacting-the-Maritime-Industry_235788110915583632.pdf.
6. http://www.kaptanhaber.com/haber/45023/2017-denizcilik-piyasalarina-neler-getirecek.html
7. Jiang, Jason, "Mixed bag good for brokers" http://splash247.com/mixed-bag-good-brokers/
8. http://www.icontainers.com/us/2016/08/11/new-alliances-shipping-line-mergers/
Ana Sayfa
Foto Galeri
Denizcilik sektöründe güncel sorunlar ve trendler