Baoğazda yaşanan gemi kazası ile ilgili yorumlar
Seyir halindeyken makine arızası nedeniyle sürüklenmeye başlayan Malta bandıralı Vitaspirit gemisi, Fatih Sultan Mehmet Köprüsü'nün altında bulunan Hekimbaşı Salih Efendi yalısına çarptı. Geçtiğimiz cumartesi günü yaşanan kazada tarihi yalı ağır hasar gördü. Kazayı değerlendiren Prof. Dr. Aydın Şalcı, "Makine sisteminin arıza yapması tüm sistemin işlemez duruma gelmesi neticesinde olmuş. Kazadan yaklaşık 15 dakika önce makine devre dışı kalıyor, gemi kontrolden çıkıyor. Motorlar devre dışı olduğu için dümen de kumandayı dinlememeye başlıyor" diye konuştu.
İstanbul Boğazı'nda geçtiğimiz cumartesi günü yaşanan gemi kazasına ilişkin değerlendirmede bulunan Altınbaş Üniversitesi Makine Mühendisliği Bölümü Öğretim Üyesi Prof. Dr. Aydın Şalcı, acil müdahale römorkörlerinin önemine dikkat çekti. 'Acil müdahale römorkörü olsaydı kaza daha hafif atlatılabilirdi' diyen Şalcı, "Bu tür kazalar Türk Boğazları'ndan geçişlerde konulacak kurallarla kontrol altına alınabilir" dedi.
"KAPTAN DEMİR ATMAKTAN ÇEKİNDİ"
Kaptanın demir atmaktan çekindiğini belirten Prof. Dr. Aydın Şalcı, bunun nedenlerini şöyle açıkladı:
"Demir atılması konusu hep konuşuluyor. Gemide kılavuz kaptan da var. Kılavuz kaptan demir atılmasını söylemiş fakat kaptan dinlememiş. Bu konuşmalarda da var. Son anda atma teşebbüsü var ama onun bir faydası yok. Demir atmadan çekinmelerinin de sebebi, deniz tabanında elektrik vs. sualtı kabloları var. Onların da kopması problemi nedeniyle de bundan çekinilmiş olabilir. Son anda atılması düşünülüyor. Geminin düdüğü bile ötmüyor o bile devre dışı kalmış."
"KAZA HAFİF ATLATILABİLİRDİ"
"Kazayı engellemek mümkün değildi, fakat 'acil müdahale römorkörleri' ile hafif atlatılabilirdi" diyen Prof. Dr. Aydın Şalcı, "Makine arızası her yerde olabilir açık denizde de olabilir. Acil müdahale römorkörleri olsaydı gemide belki kaza daha hafif atlatılabilirdi, kıyıya çarpması engellenebilirdi. Fakat bunu biz Türk tarafı olarak boğazlar yönetimi olarak yapmaya kalksak bile geminin kaptanı ve sahibi bunu istemeyebilir. Bunun ancak uluslararası Türk Boğazları'ndan geçişlerle ilgili kurallarda konulabilecek yeni maddeler ile kontrol altına alınabilir. Tamamen olmasa da kaza daha hafif atlatılabilirdi" diye konuştu.
"TEDBİR BOĞAZ’A GİRİŞTEN İTİBAREN ALINMALI"
Gemide manevra yapmanın kolay olmadığına dikkat çeken Prof. Dr. Aydın Şalcı, "Dümen de pervaneyi dinlemediği zaman manevra güçleşiyor. Manevra da belli bir hızdan sonra daha performanslı hale gelen bir olay. Hız da düştükçe manevra imkanı da git gide azalıyor gemilerde. Önlenmesi de zor bir kaza, ancak tedbirlerin Boğaz’a girişten başlayarak alınması gerekiyor. Bu bir kıyı emniyetinin tamamen kendi inisiyatifiyle de olacak bir durum değil. Kılavuz kaptanın ve kıyı emniyeti teşkilatının hiçbir hatası da bana göre yok. Bizim tarafımızda bir kabahat görmüyorum" ifadelerini kullandı.
KARİNESİ YIRTILSAYDI
Kazayı değerlendiren Türk Kılavuz Kaptanları Derneği Başkanı ve Bahçeşehir Üniversitesi Türk Boğazları Uygulama ve Araştırma Merkezi Müdürü Saim Oğuzülgen, “Kaza çok hafif atlatıldı. Şayet geminin karinesi yarılıp yakıtı denize aksaydı bugün İstanbul Boğazı’nda ciddi bir çevre kirliliğinden söz ediyor olacaktık” dedi. Kaza konusunda kimsenin yapabilecek bir şeyi olmadığını söyleyen Oğuzülgen şöyle konuştu: “Geminin 12 mil civarı sürati var, 20 kilometreye denk gelir. 50 bin tona yakın yükünün olduğunu da düşündüğümüzde bu gücü tutabilecek bir güç o mesafede pek yok. ‘Demir atsa tutardı’ gibi tartışmalar yapılıyor ama bence öyle bir ortamda hiçbir gemi kaptanı o demiri atma cesaretini gösteremez. Çünkü arkasından gelen akıntı var ve demir attığı zaman akıntıyla dönecek, bu kez geminin kıç tarafı sahile çarpacaktı. Gemilerin bu alanlarında makine dairesinin, yakıt tanklarının olduğu daha boş alanlar vardır. Bu daha büyük komplikasyonlara yol açabilirdi.”
YALIYA ÇARPAN GEMİNİN SAHİBİ ŞİRKETTEN İLK AÇIKLAMA
İstanbul Boğazı’nda dümeni kilitlenince sürüklenerek Beylerbeyi tarafında bulunan Hekimbaşı Salih Efendi Yalısı'na çarpan Malta bandıralı “Vitaspirit” yük gemisinin sahibi görünen “Vita Managment” şirketi konuyla ilgili açıklama yayınladı.
Geminin sahibi “Vita Managment” şirketi kaza için üzüntüsünü dile getirdi ve Türk makamlarına teşekkür etti.
“Vita Management”in açıklamasında şöyle denildi:
“Vitaspirit’in işletmeciliğinden sorumlu Vitamanagment firması, geminin ana makinasında çıkan sorun nediniyle rotasından çıkıp tarihi bir binaya zarar vermesiyle meydana talihsiz kazadan derin üzürnütüsü dile getiriyor. Kazada ölen ya da yaralanan olmamasının ve deniz kirliliğinin meydana gelmemesi teselli kaynağıdır. “Yardımları için Türk makamlarına teşekkür ederiz. Şirketimiz, kazanın nedenlerini derinlemesine araştıracaktır”.