Yeni filo ile Akdeniz Türk gölü olacak
Türkiye dünya denizlerinde bayrağımızı dalgalandıran 800 adet yük gemisini yeniliyor. Bu sayede şu an için yüzde 30 kapasite ile çalışan tersanelere 5 milyar dolarlık iş potansiyeli doğacak. Proje kapsamında 30 bin kişinin istihdam edilmesi öngörülürken, Bakan Faruk Özlü’ye göre; Türk koster filosu yenilenirse, yük taşımacılığında Akdeniz ve Karadeniz Türk gölü hâline gelecek.
Dünyanın uluslararası ticarette koridoru olan Türkiye, denizlerdeki varlığını güçlendirecek yeni hamleler yapıyor. 2023 yılında filosunu tonaj bazında 50 milyon detveyte çıkarmayı hedefleyen ülkemiz, bu amaçla dünya denizlerinde Türk bayrağını dalgalandıran koster gemilerinin tamamını yenileyecek. 3,5 milyar dolarlık hacme sahip proje ile ilk yıl 20, program kapsamında 100 adet olmak üzere, toplamda 800 adet koster gemisi, son teknoloji ile yurt içi imkânlarla yeniden inşa edilecek. Koster Filosu Yenileme Projesi’nin detaylarını gazetemize açıklayan Bilim, Sanayi ve Teknoloji Bakanı Faruk Özlü, çalışma sayesinde Türk tersanelerine 15 yılda 5 milyar dolarlık iş potansiyeli doğacağını söyledi.
TERSHANELER TAM KAPASİTE
Gemi inşa tershanelerinin şu anda yüzde 30 kapasite ile çalıştığını belirten Özlü “Akdeniz ve Karadeniz’de faaliyet gösteren Türk sahipli 796 tane koster var. Bu gemiler, 12 bin detveyt tona kadar kuru ve sıvı yük taşıyabiliyor. Şimdi bizim yük gemileri yaşlı. Koster filomuzun ortalama yaşı 26. Bizim bazı kosterleri çevreyi kirletiyor diye Avrupalılar limanlara sokmuyor. Türk koster filosunu yenilersek, yük taşımacılığında Akdeniz ve Karadeniz, Türk gölü hâline gelecek” dedi.
30 BİN KİŞİLİK İSTİHDAM
İlk etapta 20 gemiyi yenileyeceklerini anlatan Faruk Özlü “Program toplamda ilk 100 gemiyi kapsıyor. Ardından 800 adet kosteri yenileyeceğiz. Bölgemizdeki 2 bin gemiden de bahsediyoruz. Belarus’un gemileri de yaşlı, Ukrayna’nın ki de. Bu proje ile 30 bin kişiyi istihdam edeceğiz” diye konuştu.
ÜÇ AYRI TİPTE GEMİ YAPILACAK
Bakan Özlü, İstanbul Ticaret Odası (İTO) ve Deniz Ticaret Odası (DTO) ile ortak çalıştıklarını ifade ederek “Bir şirket kurduk. Yüzde 49’a kadar ortağıyız. Devlet olarak bu işe 150 milyon lira koyduk. 151 milyon lira da DTO yani gemiciler para koyacak. Bir gemi yaklaşık 7,5 milyon dolar. 3 tipte gemi yapacağız. Bunlar 3 bin 500 detveyt, 5 bin detveyt ve daha üstü tonajlarda olacak” şeklinde konuştu.
PROJEYE YÜZDE 15 NAKİT DESTEĞİ
Bakan Faruk Özlü, koster gemilerinin yenilenmesi ile ilgili maliyet paylaşımını da şöyle aktardı: Bir geminin maliyetinin 7,5 milyon dolar olduğunu düşünürsek, 100 koster 750 milyon dolar eder. Filonun yenilenmesi için Proje Bazlı Teşvik Sistemi var. Ayrıca Ulaştırma Bakanlığı hurda teşviki veriyor. Paranın yüzde 51’ini özel sektör koyuyor. Eski gemiyi getiriyorsun yüzde 5 hurda değeri biçiyoruz. Gemi sahibi yüzde 10 katıyor. Yüzde 15’ini de bu kurduğumuz şirket üzerinden nakit olarak biz sağlıyoruz. G. Kore, Almanya, Çin gibi ülkelerin eximbankları çok düşük maliyetli kredi veriyor. İlk 100 gemi için söylüyorum yerlilik oranı yüzde 65, ithal oranı ise yüzde 35 olacak. Bu sıraladığım ülkeler yüzde 35’in iki katı, yani yüzde 70 kadar kredi verecek. Bir geminin yapımı 14 ila 18 ay sürüyor. Yeni kosteri teslim ederken eski gemiyi alacağız. Yeni gemiler 10 yılda borcunu ödeyecek.