Denizde sınır tanımıyoruz
Dünyada ilk defa bir denizcilik fakültesinin başına geçen kadın ünvanını taşıyan Prof. Dr. Güldem Cerit, "Mezunlarımız dünyanın dört bir yanındaki gemi ve limanlarda çalışıyor. Kimi dev denizcilik şirketlerinin filolarında kaptanlık yapıyor, kimi liman kentlerinde kendi şirketini kurdu" diyor
Dünyada "ilk defa bir denizcilik fakültesinin başına geçen kadın" ünvanını taşıyan Prof. Dr. Güldem Cerit, Dokuz Eylül Üniversitesi Denizcilik Fakültesi'nde verdiği kaliteli eğitim ile İzmir'in deniz kenti haline gelmesinde büyük rol oynuyor. Denizcilik işletmeleri yönetimi bölümünden 870, uzak yol kaptanı yetiştiren deniz ulaştırma işletme bölümünden ise 422 mezun verdiklerini belirten Cerit, "Mezunlarımız New York'tan Hong Kong'a, Dubai'den Latin Amerika'ya kadar dünyanın dört bir yanındaki gemi ve limanlarda çalışıyor. Kimi dev denizcilik şirketlerinin filolarında kaptanlık yapıyor, kimi liman kentlerinde kendi şirketlerini kurdu. Kimi de Türkiye'nin denizcilik politikalarını belirliyor. Denizde sınırları yok. Mezunlarımız da sınır tanımıyor" diyor.
KIZININ ADI: MARTI
Denizi 1978 doğumlu kızının adını Martı koyacak kadar seven Güldem Cerit, denizciliğin artık erkek işi bir meslek olmadığını belirtiyor ve şöyle konuşuyor: "Denizcilikte artık kadın-erkek ayrımı yok. Bu iş fizik gücüyle değil beyinle yapılıyor. Şu an sadece 10 kız öğrenci mezun ettik. Bu sayı daha da artacak" şeklinde konuşuyor.
-Denizciliğe nasıl adım attınız?
-1993'te Yaşar Holding'te çalışırken Dokuz Eylül Üniversitesi İşletme Bölümü'nde yüksek lisans yaptım. Ardından doktoroya devam ettim. O zaman Dekan Prof. Dr. Ömer Baybars Tek, 'Seni buraya alalım' dedi. Ben de çıktım geldim. Okulun ilk kadrolu öğretim üyesiyim. Ardından burada işletmede yüksek lisans yaptım. Doktoraya başladım. Okul fakülte olduğunda da dünyada ilk defa bir denizcilik fakültesinin dekanı oldum. Benden sonra İstanbul Üniversitesi Denizcilik Fakültesi dekanı da bir bayan oldu.
-Verdiğiniz eğitimin içeriği hakkında bilgi verebilir misiniz?
-Şu an 7 yüksek lisans, bir doktora programımız var. Denizcilik dışında lojistikte 3, deniz turizminde 2, deniz güvenliğinde 1, lojistik mühendisliğinde bir programımız var. Deniz Ulaştırma İşletme Mühendisliği bölümümüz uzakyol kaptanlığı eğitimi, Gemi Makineleri İşletme Mühendisliği bölümü ise uzakyol baş mühendisliği eğitimi veriyor. Denizcilik İşletmeleri Yönetimi bölümü de karadaki işletmelere ve devletin denizcilik idaresine lojistik ve dış ticaret uzmanı yetiştiriyor. Pek çok ilde liman başkanları artık bizim mezunlarımız.
UZAKYOL KAPTANLARI
-Şu ana kadar kaç mezun verdiniz?
-Denizcilik İşletmeleri Yönetimi bölümümüz, 1993'den bu yana 870 mezun verdi. Deniz Ulaştırması İşletme Mühendisliği bölümümüzde mezun sayısı 422 oldu. Mezunların büyük bölümü denizlerde görev yapıyor. Hatırı sayılır bölümü uzakyol kaptanlığını aldı. 2005'ten itibaren uzakyol kaptanlarımızı görmeye başladık. Bir bölümü büyük denizcilik firmalarında filo yöneticisi oldu. Bir bölümü yurtdışı denizcilik işletmelerinde kaptanlık yapıyorlar. Uluslararası bir meslek bizimki. Mezunlarımız arasında New York, Dubai, Hong Kong gibi dünyanın bir ucunda kendi işini kuran arkadaşlarımız var. Biz onları bu vizyonla yetiştirdik. Burada da Hong Kong'da da iş yapsa dünya ile iş yapmış oluyorlar. Lojistik de denizcilik de sınır tanımaz hale geldi. Biz de sınır tanımıyoruz.
-Okuldan mezun olmak yetiyor mu?
-Elbette yetmiyor. Bizim meslek özel bilgilere sahip olmayı gerektiriyor. O nedenle önemli stajlar var. Deniz Ulaştırma İşletme Mühendisliği öğrencileri, bütün tahsilleri boyunca 12 aylarını denizde geçiriyorlar. Gemi makine işletme mühendisliği öğrencileri ise 6 ay denize açılıyorlar.
-Denizcilik Fakültesi gerçekten iş garantili okul mu?
-Evet gerçekten de iş garantili eğitim veriyoruz. Artık devlet iş vermiyor. Bizim mezunlarımız ise özel sektör şirketlerinde ücretli başlayıp, sonra bilgi birikimini geliştiriyorlar. Ardından kendi işlerini kuruyorlar. Biz gençleri memur olmaya değil, kendi işlerini kurmaya davet ediyoruz.
-Okulunuzda Türk vatandaşları değil, çok sayıda ülkeden yabancı öğrenci de var? Uluslararası bir eğitim merkezi mi oluyorsunuz?
-Gururla söylemeliyim ki okulumuzda Ukraynalı, Rus, Yunan, Arap, İranlı, Azeri, Bulgar öğrencilerimiz var. Hatta küçük Afrika ülkesi Cibuti'den bile öğrenci var. Yüksek lisans programına katılmak için gelip Türkçe öğrendiler. Şu an 20 yabancı öğrencimiz var. Uzakyol kaptanı ve baş mühendis yetiştiren bölümlerimizde Türkiye Cumhuriyeti vatandaşı olma zorunluluğuna rağmen bu sayıya ulaştık.
KADIN ELİ DEĞDİ
-Hem bayan öğrenci hem mezun sayısınız giderek artıyor. Artık denizciliğe de kadın eli değdi diyebilir miyiz?
-Denizcilik teknik konu. Gereklerini yerine getirdiğiniz zaman kadın veya erkek olmanız fark etmez. Bu sektöre ilk girdiğimde kadın istihdamı artacak deniyordu. Bu öngörü doğru çıktı. Denizcilikte insan faktörü çok önemli. Personel müdürlerinin gemi adamlarıyla ilgilenen bölümünde erkekler vardır ama muhakkak o bölümde kadınlar da yer alır. İnsan, müşteri ilişkisi önemli. O konuda bayanlar çok yetenekli. Dolayısıyla denizcilik kadın-erkek ayrımı yapılacak bir meslek değil. Uzakyol kaptanı yetiştiren Deniz Ulaştırma İşletme Mühendisliği Bölümü'nden 10 bayan mezun ettik. Gemi Makineleri İşletme Mühendisliği'nde 6 bayan öğrencimiz var. Bu sayılar başlangıç için çok iyi.
-Eğitim kalitesini artırma yönünde yeni çalışmalarınız var mı?
-Öğrencilerimize müjdemiz var. ABD'deki 7 denizcilik akademisinden biri olan Maine Denizcilik Akademisi ile anlaşma yaptık. Gelecek yıl 3 bölümümüzde çift diploma programlarını başlatıyoruz. Artık öğrencilerimiz 2 yıl burada, 2 yıl Amerika'da okuyacak. İki okulun da diplomasını alacaklar. Öte yandan yan dal eğitimi başlatıyoruz. Örneğin hukuk fakültesinde okuyan öğrenci, denizcilik bölümünde okuyup sertifika alabilecek. Çünkü denizci olmak için çok sayıda taleple karşılaşıyoruz. Türkiye, yüksek öğretim yeterlilikler çerçevesini oluşturuyor. Ulaştırma alanında yapılacak çalışmalar için bir komisyon kuruldu. Burada ben de varım.
-Sizce Türk toplumunun denizcilikle ilgili bilgisi ne düzeyde?
-Bizim denizcilik eğitimimiz uluslararası standartların bile ötesinde. Ancak toplum yeterince bilgili değil. Bana göre ilkokullarda deniz, deniz ticareti dersleri konmalı. Liman kentiyiz ama çocuklarımız liman nedir bilmiyor. Sadece dünyanın dörtte üçünün suyla kaplı olduğunu, Türkiye'nin üç tarafının denizle çevrili olduğunu biliyorlar. Ama denizden balık dışında ne elde edilir? Bunu anlatmıyoruz.
-İnsanlara denizi sevdirmek için başka neler yapılabilir?
-Su sporları çok önemli. Sadece yelken değil, yüzme, su altı sporları var. Denizin bize sunduğu nimetleri herkese anlatmalıyız. Bugün çok sayıda yelken kulübü açılıyor. Çeşme, Sığacık yeni marinalara kavuştu. Kruvaziyerlerle binlerce turist şehrimize geliyor. Bu sayede Kemeraltı çok güzelleşti. Kordon canlanıyor. Artık İzmir, Kuşadası veya Efes'e gidilecek bir aktarma merkezi değil. Başlı başına turist çekiyoruz. Odalarımızın verdiği destek ile esnafımız, halkımız gelişmelere ayak uydurdu. Gelecek açısından daha umutluyum. İlerlemenin yolu hizmet sektörünü geliştirmek. İşte okul olarak hizmet yönlü öğrenciler yetiştiriyoruz. Düşünün bir kruvaziyer gemisinde 6 bine yakın kişi var. 300 metrelik tehlikeli madde taşıyan gemi boğazlardan geçiyor. Bunu bizim yetiştirdiğimiz kaptan yapıyor.
FİLOMUZ BÜYÜYOR
-Türkiye'nin bölgesel güç olma yolunda ilerlemesi de denizciliğimizi besliyor değil mi?
-Türkiye, nüfusun yanında kıyı uzunluğu ve coğrafik konumu ile önem kazandı. Etrafımızdaki ülkeler büyüyor. Biz de büyüyoruz. Enerji koridorları üzerindeyiz. Tanker filomuz büyüyor. Limanlarımızın hepsi hareketli. Alsancak'a, Aliağa'ya bakın. Çandarlı bölgesinde yeni liman için planlama yapılıyor. Bütün bu gelişmeler, lojistik ve denizcilik sektörüne daha fazla yansıyacak. En büyük şansımız da girişimcilerimizin deniz taşımacılığını ve deniz turizmini öğrenmiş olması.
-İzmir'e dönecek olursak, ulaşımda denizi kullanabiliyor muyuz?
-Hız bir faktörse, belediye başkanımız İzmir'e katamaran alıyor. Daha hızlı gemiler hizmet verecek. Daha uzak mesafelere ulaşmak mümkün olacak. Ben İzmir'deki deniz ulaşımının talebe uygun geliştiğini düşünüyorum.
İzmir'e benzer kentler
-Siz mesleğiniz gereği dünyanın bir çok liman kentini dolaşıyorsunuz. İzmir'e en çok neresi benziyor?
-Uluslararası Denizcilik Üniversiteleri Birliği'nin 1998'den bu yana 3 dönemdir yönetiminde yer alıyorum. Her yıl bir liman kentinde toplanırız. Gelecek yıl Şili'nin başkenti Santiago'da olacağız. Afrika dışında neredeyse tüm liman kentlerini gördüm. İzmir, Lizbon ve Barselona'ya benziyor. Ama onlardan daha şanslıyız. Çünkü biri okyanus kıyısında, diğeri Avrupa'ya fazla yakın. Biz milyarlık bir nüfusun tam göbeğindeyiz. Bölgemiz zenginleşiyor. Deniz ticareti ve turizminde uluslararası merkez olmaya adayız.
"Denizcilik okulu kadar, lojistik okulu da olduk"
-Akademisyen olmanıza rağmen, denizcilik sektörüyle ilgili her toplantıya katılıyorsunuz. Sektörle bağlarınız nasıl?
-Bizim sektöre kapalı olma durumumuz olamaz. DEÜ Denizcilik Fakültesi olarak bir çok limana modelleme ve fizibilite çalışması yapıyoruz. İzmir Alsancak Limanı'nda yapılacak çalışmalar için TCDD ile de anlaşma imzaladık. Limanın büyütülmesi ve yatırımlar konusunda çalışmalar yılbaşına kadar bitirilecek. TCDD ile İtalyan Demiryolu İdaresi demiryolunun yük taşımacılığına uygun hale getirilmesi için çalışıyor. İtalyanlar bu konuda bizden destek almak istediklerini söylediler. Şimdi bu hizmeti veriyoruz. Denizcilik okulu kadar, lojistik okulu da olduk.
Ana Sayfa
Foto Galeri
Denizde sınır tanımıyoruz