Denizciye destek üzerine destek
Kuşkusuz 2008 krizinden en çok etkilenen sektörlerin başında denizcilik geldi. Denizciler en son Ekim ayı başında sıkıntılarını Başbakan Erdoğan’a Tuzla’daki gemi indirme töreninde ilettiler. Başbakan Erdoğan ise denizcilere “Ticaret inişi çıkışı olan bir yolculuktur. Her zaman tırmanamazsınız” diye konuştu ve destek için umut vermedi.
Ancak denizciler Bakanlar Kurulu’nun son kararları ile adeta boğulmaktan kurtuldu. Daha önce fondan yararlanmak için gemi inşaatının yüzde 15’inin tamamlanması koşulu kaldırıldı. Garantiden yararlanacak gemilerin tonajı da 700’den 500 gros tona indirildi. Destek verilecek tersaneler için Ulaştırma Bakanlığı onayı da aranmayacak.
Hükümetten denizcilik sektörüne Hazine garantili büyük destek geldi. Ekonomik kriz döneminde zorluğa düşen KOBİ’ler için çıkarılan Hazine Garantili Kredi Garanti Fonu (KGF) kapsamına, tüm sektörler içinden sadece denizcilik sektörünü alan hükümet, sektörün “şartların kendileri için daha da esnetilmesi” yönündeki talebini karşıladı.
Önceki hafta yönetmelikte değişiklik yapan hükümet, KGF olanaklarının daha küçük tekne ve gemiler için de kullanılmasına imkan tanırken, fondan destek alabilmek için aranan “gemi inşaatının yüzde 15’inin tamamlanması” koşulunu kaldırdı. Ayrıca tersanelere verilecek destek için Ulaştırma Bakanlığı onayına ilişkin zorunluluk da ortadan kaldırıldı. Böylece denizcilik sektörü artık inşaatına hiç başlamadığı gemiler için de kolay kredi desteği alabilecek.
700 gros tonluk gemiler için verilecek destek de 500 grostonluk gemilere kadar indirilirken, böylece sektöre 200 gros tonluk da jest yapılmış oldu.
Sektörün talepleri doğrultusunda çalışan hükümet, sonunda önceki hafta 11 Kasım tarihi itibarıyla KGF yönetmeliğini değiştirdi. Değişiklikle KGF’nin yarım kalan gemilerin tamamlanması için ilgili şirketlere işletme ve/veya yatırım kredisi sağlanmasına teminat vermesini düzenleyen hükmünü değiştirerek, inşaatına hiç başlanmamış gemilere de kredi verilmesinin önü açıldı. Ayrıca tersaneler için sağlanacak destekler için “tersane” tanımı değiştirilerek, tersanenin Ulaştırma Bakanlığı’ndan onay alması zorunluluğu da kaldırıldı.
Ayrıca en önemli değişikliklerden biri de KGF’den yararlanma koşulu olarak yönetmelikte yeralan, “Kullanım amacı ne olursa olsun 1.500 DWT veya 700 GT’nin üzerindeki her türlü tekneyi” ifadesi, “...1000 DWT veya 500 GT üzerindeki gemiler ile tonilatosuna bakılmaksızın römorkörleri” şeklinde değiştirildi. Böylece KGF olanaklarından yararlanacak gemiler açısından denizcilik sektörüne 200 grostonluk jest yapılmış oldu. Aynı jest kapsamında KGF kapsamında olmayan römorkörlerin de kapsama alınmasına olanak tanınmış oldu.
Ayrıca KGF olanaklarından yararlanacak olan “tersanelerin” tanımı da değiştirildi. Buna göre, “Ulaştırma Bakanlığı tarafından her cins ve boyutlarda gemi ve su araçlarının inşası, bakım-onarım ve tadilatlarından biri ya da birkaçının yapılmasına imkan sağlayan teknik ve sosyal altyapıya sahip olduğu ve gemi inşa kapasitesi onaylanan Türkiye Cumhuriyeti sınırları dahilindeki kıyı tesisini” şeklinde ifade edilen tanımdan “Ulaştırma Bakanlığı onayının aranması” cümlesi çıkarıldı. Yeni tanım, “Her cins ve boyutlarda gemi ve su araçlarının inşası, bakım-onarım ve tadilatlarından biri ya da birkaçının yapılmasına imkan sağlayan teknik ve sosyal altyapıya sahip Türkiye Cumhuriyeti sınırları dahilindeki kıyı tesisini” haline getirildi. Böylece KGF’den yararlanacak tersanelerin Ulaştırma Bakanlığı’ndan onay alması şartı da kaldırıldı.
KGF’nin, “asgari yüzde 15’i tamamlanan gemilerin” bitirilebilmesi için ilgili şirketlere işletme veya yatırım kredisi teminatı vermesi ilkesi de kaldırıldı. Sektörün “yüzde 15 koşulu kalksın” isteği doğrultusunda denizcilik sektörü işletme ve yatırım kredileri tanımlarındaki, “en az yüzde 15’i inşa edilmiş gemilerin” ifadesi, “en az yüzde 15’i inşa edilmiş veya harcamaları yapılmış gemilerin” şeklinde değiştirildi.
Tam 7 kez görüştüler fırça da yediler ama istediklerini aldılar
Ekonomik kriz sürerken denizciler tam 7 kez Başbakan Erdoğan ile görüşüp sorunlarına çare bulunmasını istedi.
Mayıs ayında Dolmabahçe’deki çalışma ofisinde Başbakan Erdoğan ve 5 bakanla görüşen denizciler sektörü kredi garanti fonu kapsamına aldırmayı başardı. Ancak tedbirler sektöre yeterli desteği vermeyince şikayetler yine arttı.
Son olarak Ekim ayı başında Tuzla’da Kaptan Arif Bayraktar adlı 58 bin DWT’lik geminin denize indirilişi sırasında sektör temsilcileri şikayetlerini dile getirip 170 bin kişinin işsiz kaldığına dikkat çektiler. Türkiye Gemi İnşa Sanayicileri Birliği Konseyi Başkanı Kenan Torlar ve Deniz Ticaret Odası Yönetim Kurulu Başkanı Metin Kalkavan’ın şikayetlerini dinleyen Erdoğan kürsüye çıktığında sektörün serzenişlerine prim tanımayıp, ”Ticaret inişi çıkışı olan bir yolculuktur. Her zaman tırmanamazsınız. Ticaretin bir özelliği vardır. Kârıyla zararıyla ortaktır. Ben ekonomistim. Ben bu hayatın içinden geldim. Devamlı olarak tırmanmak diye bir şey yok bu hayatın içinde. Yaşam ve ölümde bir aradadır. Olayı birde böyle değerlendirelim ve motivasyonumuzu kaybederek bu iş yapılmaz” demişti.
Ana Sayfa
Foto Galeri
Denizciye destek üzerine destek