Dışişleri'nde Gülşah krizi
Estonya Büyükelçiliği 3. Katibi Gülşah Şengün; M/V Feride gemisinin mürettebatına karaya çıkmak için yardım edince başına neler geldi neler...
Türkiye ile Estonya arasında ilişkileri krizin eşiğine getiren gelişmeler, DENAK Denizcilik'e ait Türk bayraklı M/V Feride adlı yük gemisinin 15 Haziran'da Estonya'nın Tallin Muuga Limanı'na yanaşmasıyla başladı. Çin'e götüreceği kargoyu almak için limana yanaşan geminin mürettebatının karaya çıkmasına Estonyalı görevliler izin vermedi. Buna gerekçe olarak gemicilerin kimlik belgelerinin geçerli olmadığını öne sürdüler. Türkiye'nin Estonya Büyükelçisi Ömer Altuğ'un yıllık izinde olduğu sırada meydana gelen olayı çözmek için, elçilikte üçüncü katip olarak görevli Gülşah Şengün devreye girdi ve Estonya makamları nezdinde girişimlerde bulundu.Şengün'ün çabaları sonucu tamamı Türk vatandaşı olan 25 gemici karaya çıkabildi.
Ancak, Gülşah Şengün'ün sorunun çözümü sırasında kullandığı ifadeler Estonyalıları rahatsız etti. Estonyalılar, 'son derece ağır ve tehditkar' ifadeler kullandığı ve aynı tarihlerde Tallin'de tatil yapan ailesinin vize süresini uzatmak için Estonya İçişleri Bakanlığı'nda ağır konuşmalar yaptığı gerekçesiyle Gülşah Şengün'ü Türkiye'nin Tallin Büyükelçisi Ömer Altuğ'a şikayet etti.
Estonya Dışişleri Bakanlığı İkili Siyasi İşler Genel Müdürü Büyükelçi Ants Frosch, 22 Haziran'da izinden dönen Büyükelçi Altuğ'u arayarak, 'Söz konusu kişinin davranışları, 'Persona non grata' (İstenmeyen adam) ilan edilmesi için yeterli gerekçe oluşturmaktadır. Ancak, Türkiye ile Estonya arasındaki mevcut mükemmel ve gayet dostane ilişkiler ışığında bu davranışa ilişkin şikayetleri, bu aşamada size duyurmayı kararlaştırdık' dedi.
Konuyu Dışişleri Bakanlığı'na aktaran Büyükelçi Altuğ, 29 Haziran'da Gülşah Şengün'den konuyla ilgili yazılı savunma istedi. Şahin'in savunmasını haklı bulmayan Büyükelçi Altuğ, kınama cezası verdi. Türk Dışişleri, denizcilerin sorununu çözdüğü için ödül bekleyen Gülşah Şengün'ü merkeze çekti.
Büyükelçi: Davranışları uygun değil
Türkiye'nin Tallin Büyükelçisi Ömer Altuğ, olayın yıllık iznini kullandığı 13-21 Haziran tarihlerinde meydana geldiğini söyledi. Gülşah Şengün'ün sadece denizcilerle ilgili olaydan dolayı merkeze çekilmediğini belirten Büyükelçi Altuğ, şunları söyledi: 'Yurtdışına atanan bir diplomattan göstermesi beklenen hal ve tavırları gösteremediği için bakanlığın kararı ile merkeze çekildi. Bu olayın gerisinde ille de bir neden aramak gerekirse, bu neden bir Dışişleri mensubundan bekleneni yerine getiremeyeceğinin anlaşılmış olmasıdır. Başka bir nedeni yoktur. 'Türk gemisini kurtarmaya çalışan bir diplomatın cezalandırıldığı' gibi bir algılama doğru değil. O arkadaşımızın konuyu bu şekilde yansıtmak istediğini biliyorum. Kendisi ile ilgili yürütülen disiplin soruşturmasının bir bölümü de basına yanlış bilgiler vermekle ilgili.'
Ataşe telefonu yüzüme kapadı
Genç diplomat Gülşah Şengün, hakkında başlatılan disiplin soruşturması kapsamında 29 Haziran'da yazılı savunmasını verdi. Şengün, hakkındaki iddiaları şöyle yanıtladı:
-...Tallin limanına gelen bir Türk gemisinin mürettebatının belgeleriyle ilgili Estonya Dışişleri yetkilileri nezdinde yaptığım ve aile fertlerimin ikamet sürelerinin uzatımı için Estonya İçişleri Bakanlığı Yabancılar Dairesi ile yaptığım girişimlerde, son derece ağır ve tehditkar ifadeler kullandığım belirtilmiş, ancak bu ifadelerin neler olduğu ve ayrıntıları belirtilmemiştir.
-...hakkımda açılan disiplin soruşturmasının ve öngörülen cezanın mahiyetini bilmemem, savunmamı tam yapmama engel teşkil etmektedir.
-...Estonyalı Ataşe Gert Auvaart'ı aradım. Önce mesaim bitti diye telefonu yüzüme kapadı. Ertesi gün aradığımda 'Gerekçe sunmak zorunda değiliz' cevabını verdi.
-... Estonya'da benzer sorunlar daha önce de yaşanmıştır. Bunun en çarpıcı örneğini geçen nisan ayında yapılan uluslararası bir konferansa katılacak olan Prof. Dr. Oktay Yenal yaşamıştır. Yenal'ın giriş vizesinin vergisi konusunda Estonya makamları zorlaştırıcı tavır benimsemiştir.
Denizciler Dışişleri'ne tepkili
Denizcilik sektörü temsilcileri, Şengün'ün merkeze alınmasına tepki gösterdi:
Deniz Ticaret Odası Başkanı Erol Yücel: Dışişleri'nin Gülşah Şengün hakkında yürüttüğü soruşturma haksız ve yersiz.
Armatörler Birliği Başkanı Şadan Kalkavan: Feride isimli geminin personelinin karaya çıkartılması konusunda bürokratımızın gösterdiği diplomatik başarı, bizleri memnun etmiştir. Ancak, Dışişleri Bakanlığımız tarafından genç diplomatımıza verilen bu haksız disiplin suçunu doğru bulmuyoruz.
DENAK Denizcilik Genel Müdürü Serdar Akçalı: Gülşah Şengün'ün merkeze alınması kabul edilemez. Ödüllendirilmesi gerekirken, görevinden alınmasını anlamakta zorluk çekiyoruz. Bu yanlış uygulamanın bir an önce düzeltilmesi tüm denizcilik camiasının Dışişleri'nden beklentisidir.