‘Ertuğrul Fırkateyni’nin çekimleri aralıkta
124 yıl önce Japonya’da batan ve 500’den fazla denizcinin şehit olduğu Ertuğrul firkateynini anlatan filmin çekimleri başlıyor.
Cumhurbaşkanı Erdoğan’ın Marmaray’ın açılışında gündeme getirdiği, 124 yıl önce Japonya açıklarında batması sonucu 500’ü aşkın denizcinin şehit olduğu Ertuğrul firkateyni faciasını anlatan “Ertuğrul” filminin çekimleri aralık ayında başlayacak
1800’lerin sonları yaklaşırken Osmanlı zor durumdadır. 1877-78 Osmanlı-Rus Savaşı hezimetle sonuçlanmış, İngiliz Donanması İstanbul Boğazı’nda Rusların İstanbul’u da almasını engellemek için beklemektedir. Zamanın padişahı II. Abdülhamid’e bu kara günlerde Japonya’dan bir dostluk eli uzanır: Japon İmparatoru’nun yeğeni Prens Komatsu, İstanbul’a resmi bir ziyaret için gelir ve bir imparatorluk nişanı getirir. Buna karşılık, II. Abdülhamid de Japonya’ya iade-i ziyaret için bir gemi göndermeye karar verir. Gemi Japon İmparatoru’na mücevherli imtiyaz nişanı götürecektir. 14 Temmuz 1889’da başlayan yolculuk, Türk denizcilik tarihinin en acı hatıralarından biri olarak tarihe geçer.
İlk kez Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan’ın Marmaray’ın açılış töreninde dile getirdiği “Ertuğrul” filminin çekimleri, aralık ayında başlayacak. Kültür ve Turizm Bakanlığı’nın da destek verdiği, Türk-Japon ortak yapımı filmin bütçesinin 10 ila 20 milyon dolar olması öngörülüyor. Japon yönetmen Tanaka Mitsutoshi’nin çekeceği filmin senaristi ise Eriko Komatsu.
Ertuğrul filminin koordinatörü Halit Mızraklı, filmde Türk ve Japon oyuncuların yer alacağını söyledi. Mızraklı, “Prodüksiyonu Türkiye’den Böcek Yapım, Japonya’dan ise Cretators’ Union üstlendi. Cumhurbaşkanı Erdoğan’ın bu filme büyük önem verdiğini biliyoruz. Ocak ayında Sayın Erdoğan’ın Japonya’ya yaptığı ziyarette Türkiye ve Japonya arasında ticari ve kültürel alanlarda mutabakata varıldı. Mutabakatta yer alan maddelerden biri de Ertuğrul filmiydi’’ dedi. Çekimlerin Japonya ve Türkiye’de gerçekleşeceğini, 2 ay süreceğini dile getiren Halit Mızraklı, oyuncu kadrosunun henüz belirlenmediğini söyledi. Firkateynin batma sahnelerinin büyük bir havuzda gerçekleşeceğini ifade eden Mızraklı, “İhtiyacımız olan büyüklükteki havuzlar Romanya ve Malta’da var. ‘Ertuğrul’, ‘Titanic’ gibi bir film olmayacak. Filmin 2015 yılının sonunda vizyona girmesi planlanıyor. 2015, Türkiye ile Japonya arasındaki diplomatik ilişkilerin 90’ncı, Ertuğrul faciasının ise 125’nci yılı’’ diye konuştu.
FIRTINADA KAYALARA ÇARPARAK BATTI
Gemi yola çıktıktan yaklaşık 11 ay sonra, 7 Haziran 1890 tarihinde Japonya’nın Yokohama Limanı’na demir atar. Burada imparatora armağanlar verilir, görüşmeler yapılır. Ancak bu sırada kolera nedeniyle biri subay 12 denizci hayatını kaybeder. Gemi temizlenir ancak tersanede tamirat isteği Japon yetkililerce kibarca reddedilir. Japon yetkililerin “Denize açılmayın” uyarıları yaptığı Ertuğrul, bu kırgınlıkla 15 Eylül 1890 Pazartesi günü Yokohama’dan ayrılır. Kısa süre sonra fırtınaya yakalanan firkateyn, 18 Eylül Perşembe akşamı Oşima Adası civarında kayalıklara çarparak batar. Kazada 500’ü aşkın denizci şehit olurken, 69 kişi kurtulur.
Yola çıkmadan uyarılmıştı
Firkateyn yola çıkmadan önce başçarkçısı Albay Hardy, makine ve kazanın bu uzun geziye dayanacak durumda olmadığına dair bir rapor verir. Ancak zamanın Bahriye Nazırı kendisini görevden alıp İstanbul-Adalar arasında çalışan yandan çarklı bir vapura çarkçıbaşı olarak atar. Zaten geminin kaptanı Osman Bey de nazırın damadıdır. Firkateyn, 26 Temmuz 1889’da Süveyş Kanalı’na girer; bir gün sonra kuma oturur. 28 Temmuz’da tekrar yüzdürülen geminin dümeni, rüzgâr ve akıntı nedeniyle kırılır. Ertuğrul ancak 23 Eylül’de Süveyş’ten Kızıldeniz’e açılabilir. Haftalar sonra nüfusunun yarısı Müslüman olan Hindistan’ın Bombay kentine ulaştığında, Osmanlı firkateynini binlerce kişi beklemektedir. Müslüman halkın yoğun ilgisi adeta İngiltere’ye karşı bir gövde gösterisine dönüşür. Zira İngilizler o dönemde Osmanlı’nın hilafeti çaldığını söyleyip Arapları kışkırtmaktadır.
Farelere karşı un ve alçı kullanıldı
Firkateyn kışı tamiratlar için Singapur’da geçirir, ancak bu sefer de para sıkıntısı baş gösterir. Sıkıntı, Banker Ohannes Aşiyan Efendi’nin Singapur’a gönderdiği 2 bin İngiliz altınıyla aşılır. Ertuğrul’un sonraki uğrak noktaları Çin’in Saygon Limanı ve Hong Kong’dur. Bu arada başına bir de fare belası çıkar. Farelere karşı tarihte ilk kez un ve alçı karışımı kullanılır. Karışımı yiyen ve su içen farelerin midesi betonlaşır. Nihai çözümse, fareleri farelere kırdıran Çinlilerden gelir: 10-15 fare kafese kapatılır ve aç bırakılır. Diğerlerini yiyerek sağ kalan birkaçı, fareyle beslenen yamyamlara dönüşür. Sorun çözülür ama kolera başlar.
114 YIL SONRA SU ALTINDA ERTUĞRUL’U GÖRÜNTÜLEDİ
2004’te Japonya’ya gidip Ertuğrul’un ilk fotoğraflarını çeken Bodrum Sualtı Arkeoloji Entitüsü Başkanı Tufan Turanlı’nın batığa ilişkin ilk izlenimleri şöyleydi: “Parçaları 11-25 metre derinlikte geniş bir alana yayılmış. Çünkü gemi çok fırtınalı bir bölgede kayalıklara çarpar çarpmaz parçalanmış, ahşap olduğu için dağılmış. Yine de cephanelikleri, bazı bakır ve demir aksamları, silah, top, çapa ve çeşitli malzemeler görülebiliyor.” Turanlı’ya göre, tarihte “Ertuğrul faciası” diye anılan olaya “Ertuğrul zaferi” de denilebilir; 526 şehitle 130 milyon Japon’un kalplerinin fethi!
Sultan Abdülaziz döneminde yaptırılan Ertuğrul firkateyni, 19 Ekim 1863’te denize indirilmişti. Firkateynin mürettebatının kaç kişi olduğu konusunda tarihçiler kesin bir sayıda anlaşamıyor.
Ana Sayfa
Foto Galeri
‘Ertuğrul Fırkateyni’nin çekimleri aralıkta
