Tersaneler kriz öncesine dönmeye çalışıyor
Küresel ekonomik kriz sonrası ihracatı tepetaklak olan gemi inşa sektörü, 2008 yılı öncesindeki eski günlerine dönmeye çalışıyor.
Kriz öncesi ihracat hacmi 3,8 milyar dolara kadar çıkan sektör, 2008’den 2011 yılına kadar ağır kayıplar yaşadı. Son 4 yıldaki çıkışla beraber sektör 2014 yılında 1,27 milyar dolarlık doğrudan ihracat yaptı. Gemi bakım ve tamiratından da elde edilen 600-700 milyon dolar gelirle beraber sektör hacmi geçtiğimiz yıl yaklaşık 2 milyar dolar olarak gerçekleşti. Sektör 2015 yılına mevcut 93 adet faal Tersaneye ilaveten 54 yeni tersane yatırımı ile girdi.
Kriz sonrası dönemde birçok tersane yatırımından vazgeçilmesi mevcut tahsis edilen alanların da faal olarak kullanılmamasına sebep oluyor. Türkiye Gemi İnşa Sanayicileri Birliği (GİSBİR) Başkanı Murat Kıran, Türkiye’de tersanelere tahsis edilen 7,5 milyon metrekarelik alanın sadece yüzde 52’sinin faal olarak kullanıldığı bilgisini verdi. Karadeniz Ereğli’sinde atıl halde bulunan tersaneler hakkındaki bir soruya cevap veren GİSBİR Başkanı, Karadeniz Bölgesi’nin tersanecilik anlamında en son gündeme gelen ve en son yatırım alan bölge olduğu için duraklamanın da en çok bu bölgede hissedildiğini söyledi. 2008’de 60 bin kişinin istihdam edildiği gemi inşa sektöründe çalışan sayısının bir ara 15 bine kadar düştüğünü söyleyen Kıran, şu an ise yaklaşık 26 bin kişinin istihdam edildiği bilgisini verdi. İşçilerin 15 bini Tuzla, 9 bini Yalova ve 2 bini ise diğer yerlerdeki tersanelerde çalışıyor.
Deniz üstü petrol arama ve gaz çıkarma gemileri olarak da bilinen ‘offshore platform’ işinde milyar dolarlık imkânlar olduğunu belirten Murat Kıran, son zamanlarda özellikle savunma sanayiine yapılan gemilerle Türk tersanelerinin dünyanın ilgisini çekmeyi başardığını ve ‘offshore platform’ konusunda da gerekli hamleleri yapabilecek kabiliyette olduğunu aktardı.
Kamuoyunda genellikle ölümlerle gündeme gelen tersanelerin başka sektörlere göre oldukça güvenli olduğunu belirten Kıran, işçi güvenliği yasası çıkmadan evvel de sektörün gerekli tedbirleri aldığını kaydetti. Türkiye’de 2002-2012 yılları arasında 16 bin 801 ölümlü iş kazası gerçekleştiğini hatırlatan Kıran, bunun 44’ünün gemi inşa sektöründe yaşandığına dikkat çekti. 1985 yılından beri ise sektördeki ölümlü kaza sayısının 117 olduğu bilgisini paylaştı.
Gemi inşa sanayii üretiminde bir gemi 2 bin otomobile denk geliyor. Türkiye’de yapılacak 250 geminin milli gelire katkısı, otomotiv sektörünün sağladığı katma değere eş. 2016 yılında yeni siparişlerle birlikte sektörde çalışan sayısının 30 bine ulaşması hedefleniyor. Gemi inşa sanayii, son yıllarda global krizden çıkış stratejileri arasında farklı uzmanlıklar gerektiren petrol platformlarına hizmet eden destek gemileri ya da özel maksatlı römorkörlerin imalatı, araştırma gemileri, askerî gemiler, enerji platformu gemileri gibi yeni alanlara yöneldi. Tonaj itibarıyla büyük oranda orta ölçekli gemiler inşa edilen Türkiye’de, Çin, Güney Kore, Vietnam, Japonya önemli rakipler olarak öne çıkıyor.
Yapılan basın gezisi çerçevesinde Tuzla’da bulunan TK Tuzla Tersanesi ve Yalova’da konumlanan Cemre ve Özata tersaneleri ziyaret edildi. Tuzla Tersanesi, yılda 100 gemiye bakım onarım hizmeti verebilecek kapasiteye sahip. Cemre Tersanesi ise 2010 yılında Türkiye İhracatçılar Meclisi tarafından açıklanan en çok ihracat yapan firmalar listesinde 230. sıraya kadar yükselen bir şirket. Özata Tersanesi de Türkiye’de bir ilke imza atarak karbon fiber gövdeli katamaran tipindeki feribotları imal etmekte.
Ana Sayfa
Foto Galeri
Tersaneler kriz öncesine dönmeye çalışıyor