Boyası zehirli gemiye Türk karasuları yasak
Denizciliğin gelişmesi amacıyla radikal adımlar atan Türkiye, gemilerde zararlı organizmaların tutunmasını önlemek için zehirli boya kullanımını yasaklıyor.
Tributilin (TBT) bileşiklerinin organik tutunma önleyici olarak kullanıldığı gemiler, AB limanlarının yanısıra artık Türkiye limanlarına da alınmayacak. Dışişleri Bakan Yardımcısı Büyükelçi Ali Naci Koru, anlaşma için, “Deniz çevresine ve deniz mahsullerinin tüketilmesi vasıtasıyla insan sağlığına verebileceği zararların önlenmesi amacıyla bazı kimyasalların kullanımı yasaklanmakta” diye konuştu. Ulaştırma ve Denizcilik Bakanlığı Müsteşar Yardımcısı Vekili Orhan Birdal, deniz hayatı ve insan sağlığının korunması için böyle bir tedbire başvurulduğunu kaydetti.
Tasarı kabul edildi
TBMM Dışişleri Komisyonu’nda, “Gemilerdeki Zararlı Organik Tuttunma Önleyici Sistemlerin Kontrolüne İlişkin Uluslararası Sözleşmeye Katılımın Uygun Bulunduğuna Dair Tasarı” kabul edildi.
Ali Naci Koru, Londra’da Uluslararası Denizcilik Örgütü çerçevesinde kabul edilen bu anlaşmanın gerekliliğini, “Gemilerin deniz suyuna maruz kalan kısımlarına istenmeyen yabancı organizmaların tutunmasını ve çoğalmasını engellemek için kullanılan sistemlerin deniz çevresine ve deniz mahsullerinin tüketilmesi vasıtasıyla insan sağlığına verebileceği zararların önlenmesi amacıyla bazı kimyasalların kullanımı yasaklanmaktadır” sözleriyle anlattı.
Yasaklanan kimyasalların uygulandığı gemilerin AB limanlarına alınmadığını dile getiren Koru, “Bu nedenle Türk gemi sicilinde bulunan gemilerimizin de sözleşmede öngörülen hususlarla uyumlu hâle getirilmesi çok önem taşımaktadır” dedi.
Orhan Birdal ise deniz hayatının korunması için bu tedbire başvurulduğunu ve uluslararası hukukta teminat altına alındığını, Türkiye’de 400 grostonun üzerinde 1667 gemi bulunduğunu, bunların 776’sının uluslararası sefer yaptığını kaydetti.
Limanlara alınmayacak
Birdal, bu kimyasal kullanımının yasaklanmasıyla birlikte zararlı organizma tutunmalarını önlemek için yeni bir yöntem önerilmediğini, denizcilikte kullanılan boyaların bu madde olmaksızın kullanılmaya devam edileceğini belirtti. Anlaşmaya göre, biyosit, özellikle tributilin (TBT) bileşiklerinin organik tutunma önleyici olarak kullanıldığı gemiler, başta AB limanları olmak üzere taraf devletlerin yanısıra artık Türkiye limanlarına da alınmayacak.
TBMM Genel Kurulu’nda yasalaştırılacak anlaşma tasarısı şu düzenlemeleri içeriyor:
SAVAŞ GEMİLERİ HARİÇ: Kimyasal yasağı her çeşit tekne, hidrofil botları, hava amortisörlü araçları, su altında kalabilir tekneler ve yüzer araçlar, sabit veya yüzer platformlar, yüzer depolama birimleri ve yüzer üretim, depolama ve yükleme birimlerini kapsıyor. Bu yasak savaş gemileri ve yardımcı savaş gemileri ile devlet hizmetindeki ticari amaçlar dışındaki gemilere uygulanmayacak.
UZMANLAR DENETLEYECEK: Gemilerin kontrolü ve denetimi taraf ülke tarafından yetkilendirilen atanmış denetim uzmanları ve kabul görmüş kuruluşları tarafından yapılacak.
GEMİYİ ALIKOYABİLECEK
Denetimlerde zararlı kimyasal kullanıldığı belirlenirse denetimi yapan taraf ülke o gemiye, “uyarma, alıkoyma, limandan çıkarma veya limanlarına girişini yasaklama” gibi tedbirleri uygulayabilecek.