Kıbrıs'ta limanlar ve denizcilik
Kıbrıs'ta limanlar ne durumda, denizcilik faaliyetleri yeterli mi? KKTC ve Güney Kıbrıs limanları ve işletmeleri arasında ne tür farklar var? İşte Ramazan Gündoğdu'nun aktardığı dikkat çeken o veriler...
Güney Kıbrıs, kayıtlı gemi tonajı bakımından dünyada ilk 10 sırada bulunmaktadır. Bu tonajın Kıbrıslı Rum armatörlere ait kısmı ise %4 civarındadır. Gemi kaydından ve yönetim ofislerinden yılda 400 milyon dolar gelir elde ettikleri tahmin edilmektedir. Güney Kıbrıs’a kayıtlı gemilerin tamir ve bakımlarının yaklaşık %20’sinin Türkiye tersanelerinde yapıldığını söyleyebiliriz.
Öte yandan; Güney Kıbrıs’ın iki ana limanı bulunmakta olup; bunlardan Limasol Limanı uluslararası çapta hizmet vermektedir. Bu liman aynı zamanda büyük kruvaziyer gemilerin yanaşmasına da uygundur. (Limasol Limanı, son yıllarda yüklerin Mersin ve İskenderiye Limanları’na doğrudan gelmeye başlamasıyla ana aktarma limanı olma özelliğini kaybetmiştir.)
Larnaka Limanı’nda ise son yıllarda ciddi bir limancılık faaliyeti yapılmamaktadır.
Ayrıca ülke kıyılarında bir de özel liman bulunmaktadır.
Güney Kıbrıs’ın iki adet büyük marina yatırımı mevcut olup, daha eski olan Larnaka Marina yaklaşık 800 yat bağlama kapasitelidir.
Yabancı yatırımcılar tarafından gerçekleştirilen Limasol Marinası ise içerisinde yapay adacıklar üzerinde oluşturulan yaşam bölgeleri (villalar ve aparman ) ve yat bağlama imkanları nedeniyle dünyada söz sahibi bir yatırım konumundadır.
Ülkede bu yatırımların dışında irili ufaklı yirmiden fazla tekne bağlama yerleri ve balıkçı barınakları mevcuttur.
ÜLKEMİZDE DENİZCİLİK (KKTC)
Ülkemizde Gazimağusa Ticaret Limanı ile Girne Turizm Limanı bulunmaktadır. Bu limanların dışında ayrıca Teknecik ve Kalecik deniz bölgelerinde yakıt tahliye terminalleri ile bir adet çimento fabrikasına ait yükleme iskelesi faaliyettedir.
Gemi olarak ise birkaç tane ufak tonajlı yük gemisi(koster) ile Türkiye-KKTC arasında çalışan birkaç tane yolcu ve ro-ro gemisi ile 2-3 tane deniz otobüsü mevcuttur. KKTC bayraklı gemilerin uluslararası tanınırlık numaraları (ımo nr) Türkiye tarafından verilmiş olan bir sayı bandı üzerinden sağlanmaktadır.
Yine ülkemizde 3 adet marina bulunmaktadır. Bunlardan iki tanesi özel sektöre ait, bir tanesi ise devlet tarafından işletilmektedir. Marinaların toplam bağlama kapasiteleri 800’dür.
Ülke genelinde bir balık çiftliği ve 14 tane balıkçı barınağı mevcut olup, yakın denizlerde küçük ölçekli balıkçılık yapılmaktadır.
KKTC’de 1 adet tersane faaliyettedir. Tersane Gazimağusa Limanı’nın bir bölümünde ulusal ve uluslararası gemilere hizmet vermektedir. Ayrıca Girne Antik Limanı’nın bir kenarında bir küçük çekek yeri bulunmaktadır.
GAZİMAĞUSA LİMANI
Gazimağusa Limanı 1980’li yıllara kadar büyük bir liman özelliğindeyken, bugün ise fiziki yapısı itibari ile iddialı bir liman olmaktan uzaktır. Ancak anakara Türkiye’ye ve bölgedeki diğer ülkelere yakınlığı nedeniyle önemini korumaktadır.
Gazimağusa Limanı geçen yıllar içinde şehir içinde kalmış olup, limana gelen dökme yükler kirlilik yaratmaktadır. Dökme yükler, sanayi tesisleri ve tersanenin Kalecik bölgesinde çimento fabrikasının devamındaki bölgeye alt yapı yatırımları tamamlanarak taşınması gerektiği kanısındayız.
Dökme yükler ve diğer tesislerin taşınma işlemi gerçekleştikten sonra iç limanın yatlara tahsis edilip şehirle bütünleşmesi sağlanmalı, dış limanın ise konteyner ve ro-ro gemileri ile limana uygun boyutlarda yolcu ve turistik gemilere veya tamamen turizme ayrılması gerekmektedir.
GİRNE TURİZM LİMANI
Girne Turizm Limanı Türkiye’ye yakınlığı nedeniyle cazip bir konumda bulunmaktadır, halen limanda ro-ro ve yolcu gemilerine hizmet verilmekte ve kısmen de marinacılık yapılmaktadır.
Limanın kara tarafında kalan bölgenin tamamen yatlara ayrılması ve bölgedeki talebin karşılanması gerekmektedir. (Ör. İstanbul Pendik Marina’da yolcu ve araç gemileri ile marinacılık faaliyetleri konsepti).
TERSANECİLİK
Gazimağusa Tersanesi halen tüm uluslararası sertifikalara sahip olup, ambargolara rağmen 20 bin tona kadar ulusal ve uluslararası gemilere hizmet vermektedir. Tersanenin faaliyette olduğu bölgenin şehir içinde kalmaya başlaması nedeniyle yeni ve büyük bir yere ihtiyaç vardır.
Olası bir çözümde Güney Kıbrıs’a kayıtlı gemi tonajlarına ve Suveyş Kanalı’ndan geçen gemilere hitap edebilecek boyutta bir yatırım yapılması düşünülebilir.
Ülkedeki bu yatırımlar finansmana erişimdeki zorluklar nedeniyle yapılamadığından kısmı hibeli uzun vadeli bir kredi modeli oluşturulmasında yarar olacaktır diye düşünüyoruz.
Ana Sayfa
Foto Galeri
Kıbrıs'ta limanlar ve denizcilik