Gemi inşacılara 'stopaj' müjdesi
Gemi inşacılar, hükümetten üst üste gelen güzel haberlerle 2018’e umutlu başladı. Uzun süredir gemi inşasındaki yüzde 3 stopaj uygulamasının kaldırılması talep ediliyordu. Bakanlık bu talebe olumlu yanıt verdi. GYİB Başkanı Başaran Bayrak, 16 Şubat’ta Ankara’da yapılan ve 6 bakanın katıldığı İhracatçı Birlikleri İstişare Toplantısı’nda Maliye Bakanı Naci Ağbal’ın yüzde 3 stopaj uygulamasını 2-3 ay içerisinde kaldırılacağının sözünün verdiğini aktardı. Peki bu ne anlama geliyor? Maliye tarafından gemi inşa sektörüne yönelik tıpkı inşaatlarda olduğu yıllara sarih işlerde yüzde 3 stopaj vergi uygulaması yapılıyor. Gemi bedelinin yüzde 3’ünü peşin vergi olarak kesiyorlar. Yüzde 7 ile yüzde 10 kar marjları ile çalışan sektör için cironun yüzde 3’ü ciddi bir bedel. Her ne kadar bu ödenen stopajı daha sonra mahsup edebiliyor olsanız da en çok finansmana ihtiyaç duyulan bu dönemde önemli bir bedel. Bayrak, “Umarım söz verildiği gibi kaldırılır” dedi.
Ünvana eklenen ‘hizmet’ neden önemli?
Tersaneciler için diğer sevindirici haber de unvanla ilgili değişiklik. Geçtiğimiz haftalarda Gemi ve Yat İhracatçıları Birliği’nin (GYİB) Unvanının Değiştirilmesine İlişkin Tebliğ, Resmi Gazete’de yayımlandı, böylece Gemi ve Yat İhracatçıları Birliği’nin unvanı ‘Gemi, Yat ve Hizmetleri İhracatçıları Birliği’ olarak değiştirildi. Unvana eklenen ‘hizmet’ kelimesi gemi inşacılar için çok büyük anlam ifade ediyor. Çünkü her yıl 1 milyar TL’nin üzerinde ihracat yapan sektör, bunun yarısı kadar da yabancı gemilere tamir ve bakım hizmeti veriyor. Döviz kazandırıcı bir hizmet olmasına rağmen bakım- onarım ihracat rakamlarına dahil edilmiyordu. Yeni unvanla birlikte bakım onarım da ihracat rakamlarına eklenecek.
GYİB Başkanı Başaran Bayrak, Ekonomi Bakanlığı’nın Hizmet İhracatçıları Birliği adı altında hizmetlerin de artık ihracat kapsamında değerlendirme kararı aldığını hatırlatarak, gemi inşa tamir-bakım hizmetlerinin ise Gemi ve Yat İhracatçıları Birliği kapsamına alındığını söyledi. Tersaneciler olarak bunu özellikle istediklerini ve bakanlığın bu talebe olumlu yanıt verdiğini ifade eden Bayrak, bu güzel gelişmeyi şu şekilde değerlendirdi: “Üyemiz olan çoğu tersane hem gemi ihraç ediyor hem de tamir bakım yapıyor. Biz faaliyetlerimizin birinin başka alanda diğerinin başka alanda olmasını doğru bulmuyorduk. Bunu açıkladık ve netice aldık. Böylece yat veya gemi ile ilgili bakım-onarım hizmetleri de birliğimize tahsis edildi. Bizim ihracatımız sadece yaptığımız gemi ihracatı üzerinden değerlendiriliyordu ancak yıllık yaklaşık 500 milyon TL de bakım-onarımdan elde ettiğimiz gelir var. Bu da artık ihracata eklenecek. Bu da bizi çok daha güçlü bir ihracatçı birliği yapacak. Tamir bakım yapan üyelerimiz ihracatçılara sunulan kredi gibi bir takım avantajlardan da daha rahat yararlanabilecek.”
Yaklaşık 2.5 ay önce ilk kez Tuzla’daki tersaneleri gezme fırsatı bulan Ekonomi Bakanı Nihat Zeybekci, “İlk defa bir tersane geziyorum. İlk defa gemi inşayı yerinde görüyorum. Bugüne kadar bu değeri ıskaladığımın da farkındayım. Ben bir hazineyi ihmal ettiğimizin farkındayım” diyerek sektöre daha fazla önem vereceklerini söylemişti. Son haftalarda yaşanan bu iki gelişmeyi hükümetin gemi inşacıların sesini duymaya başladığının bir göstergesi olarak değerlendirebilir miyiz? Fakat, bana göre gemi inşa ve denizcilik sektörünün en acil ihtiyacı, her yıl ölümlü kazalara neden olan yaşlı koster filosunun yenilenmesi. Proje yıllardır gündemde, yasa da çıktı ancak eksik ayakları yüzünden bir türlü hayata geçirilemiyor. Gemi inşacılar 2018 bitmeden bu projesinin de hayata geçmesini istiyor!