Üye girişi

Menü

İçerik

Konteynerin Hikayesi
Malcolm Mc Lean GLOBAL KUTU (KONTEYNER)
Globalleşmenin simgelerinden 'konteyner'in yaratıcısı Malcolm McLean, günlük hayatta kullandığımız herşeyin bize ulaşmasını sağlayan bir kamyon sürücüsü. McLean'in sihirli kutusu 50 yaşında

Büyük seramik amforalar, milattan önce 1500 yılından milattan sonra 500 yılına kadar Akdeniz'de şarap ve bir çok gıda maddesi taşımak üzere antik Yunan ve Roma İmparatorluğu arasında kullanıldı. Bugün dünya denizlerinde amforaların yerini artık çelik kutular aldı. Konteyner adı verilen çelik kutuları, bu kadar önemli kılan her türlü ürünü değişik taşıma modlarına uyumlu hale getirmesi ve stoklama kolaylığı sağlaması. 1956 yılında başlayarak 50'nci yaşına giren bu icadın sahibi ise sıradan ama hayal edebilen bir kamyon şoförü.

Dünya ticaretinde devrim

İskoç kökenli Amerikalı Malcolm McLean, dünya ticaretinde devrim yarattı. Ancak adına çok az kaynakta rastlanıyor. Taşımacılıkta yeni bir çığır açan McLean sayesinde, günlük yaşamımızda kullandığımız birçok şey bize ulaşıyor. Günümüzde dünya ticaretinin yüzde 60'ı konteynerlerle yapılıyor. Tüm mallar tonajına bakılmadan dünyanın her yerine taşınıyor. McLean'in hikayesi genç yaşta para biriktirerek aldığı ikinci el bir kamyonetle başlıyor. Malcolm McLean 1937'de pamuk balyaları yüklü kamyonunun Hoboken New Jersey'de boşal-tılması için bir tam gün harcadı. Beklemesinin sebebi paletlerin liman işçileri tarafından tek tek boşaltılması, yine tek tek bir askıyla güverteye çıkartılması ve ardından gemi ambarına indirilerek sabitlenmeleriydi. O günlerde yavaş işleyen yükleme ve boşaltma, iş kazaları, çalınma riski, hız, maliyet ve güvenlik riskini beraberinde getiriyordu. Ayrıca bir gemi dolusu malı olmayan ihracatçı yükünü taşıyamıyordu. "Neden bu yükleri gemiden karaya ve karadan gemiye aktarırken bu kadar zaman harcıyoruz?" sorusunun cevabı konteyneri yarattı.

20 yıl süren rüya

McLean 1937'de kurduğu rüyayı gerçekleştirmek için 20 yıl bekledi. Çiftçiler için çeşitli yükler taşıyarak başlattığı işi, 1955'te 6 milyon dolarlık bir şirkete dönüşmüştü. McLean, bin 776 kamyonluk şirketini satarak Pan Atlantic Tanker Company'i kurdu. Sea - Land adını verdiği yeni şirketinde 20 yıldır hayalini kurduğu fikrini geliştirmek için çalışmalara başladı.

McLean'ın, Sea - Land firmasında bir petrol tankeri olan Ideal X konteyner gemisine dönüştürüldü. Ideal X, 58 konteyneri taşıyacak bir güverte yapısına kavuşturuldu. Dünyanın ilk konteyner gemisi 26 Nisan 1956'da New Jersey'deki Newark limanından Meksika Körfezi'ne oradan da Houston'a ulaştı. İlk transatlantik konteyner yüklemesi ise 1966'da gerçekleşti. Konteynerle, taşıma, zarar ve çalınma ihtimali minimuma indi. İşçilik maliyeti düştü, limandaki işlem süresi kısaldı. McLean daha sonra 1968'de, sahip olduğu dünyanın en büyük konteyner taşıma şirketindeki hisselerini 160 milyon dolara sattı.

İlk konteyner terminali

Liman işletmeleri kısa süre içinde yüklerin konteynerlerle taşınmasındaki potansiyeli gördü. Konteyner gemilerinin yükleme ve boşaltma için özel ekipman ve tesislere gereksinimi vardı. 1960 yılında New York Liman İşletmesi ilk konteyner terminali olan Port Elizabeth Marine terminalinin inşaatını tamamladı. 1966'da Rotterdam, 1972'de Singapur hizmete girdi. Günümüzde dünya deniz ticaret filosunda 3 bini aşkın konteyner gemisi 15 milyon konteyneri yedi kıta arasında taşıyor. Bir kamyon şoförünün 50 yıl önce kurduğu rüyanın taşıyıcıları artık 10 bin konteynerlik devasa gemilerle yükleri dünyanın tüm limanlarına ulaştırıyor.