Üye girişi

Menü

İçerik

Küresel Isınma ve Denizlere Etkisi (1)
Hava ve Uzay

 Bulutlar içerisinde küçük su damlacıkları veya buz kristalleri bulundurur.
 Dünya, Güneş sisteminde üzerinde su bulunan tek gezegendir.
 Diğer gezgenler farklı yüzeylere sahiptirler.
 Jüpiter katı bir yüzeye sahip değildir, aksine yüzeyi büyük bir gaz kütlesinden oluşur.
 Mars, kraterler ve yanardağlardan oluşur, kızıl renklidir ve tozludur.
 Venüste bulutlar çok hızlı hareket ederler ve burada yalnızca asit yağmurları yağar.
 Dünyanın atmosferi 5 katmandan oluşur.
 En alt tabakada hava %21 oranında oksijen içerir.
 Geri kalan kısmın çoğu azottur.
 Atmosferde yukarı çıktıkça oksijen miktarı azalır.
 Hava seyrelerek belli bir mesafede yok olur.
 Su en alt tabakada bulunur, ve bu en alt tabakadaki olaylar hava durumunu oluşturur.
 Sıcak hava yükselir, soğuk hava ise alçalır.
 Bunun nedeni ısınan havanın genişlemesi ve soğuyan havanın da yoğunlaşmasıdır.
Güneş dünyanın her yerine ışın yayar ve ısı verir. Ancak farklı zemin yapıları ve farklı güneş ışını açıları sebebiyle ısınan hava veya soğuyan havanın oranları farklılık gösterir. Örneğin güneş ışınlarıyla ısınan bir hava kütlesi genişleyerek yükselecektir. Bu genişleme yüzünden hava yükseğe çıkacaktır ve bu durum o havanın bulunduğu yere olan basıncını azaltacaktır. Sonuçta azalan basınç yüzünden bu bölgede alçak basınç merkezi oluşacaktır. Basıncı daha fazla olan yerlerden bu alçak basınç merkezine hava akacaktır. İşte bu akışlara da rüzgar diyoruz. Bu durumun amacı da basıncın yüzeyde dengelenmesidir. Hava dünya yüzeyinde basıncı dengelemek amacıyla yüksek basınç merkezlerinden alçak basınç merkezlerine doğru hareket eder. Esen rüzgarların hızı ise basınç farkına göre artar veya azalır. Basınç farkı çok ise rüzgar da şiddetli olur aksi durumda da şiddetinde bir azalma olur.
 Hava kütleleri oluştukları merkezin özelliklerini taşırlar.
 Hava kütleleri kıtalardan daha büyük olurlar genellikle. Dünya coğrafyasında dolaşırken de temas kurdukları diğer hava kütleleri ile bir denge kurmaya çalışırlar. Dengeye gelinceye kadar geçen süreçte rüzgar, yağmur, fırtına, kasırga, kar, sis vb. olaylar oluşur.
 Kümülominbus adı denizcilere fırtınayı hatırlatır. Özellikle tepelerinde buz kristalleri örs şeklinde ise, tepeleri güneş tarafından aydınlatılıyorsa, tepeleri turuncumsu sarı ya da beyaz olarak görünüyorsa.
 Bulut içindeki su damlacıkları ve buz kristalleri hava akımıyla sürtünürler ve statik
elektriklenirler. Bu elektriklenme sonucu artı yüklü damla ve kristaller bulutun üst kısmında, eksi yüklü olanlar ise alt kısmında toplanırlar. Sonunda oluşan elektrik yükü farklılığı bulutun taşıyamayacağı noktaya gelir ve direncin az olduğu yol izlenerek dev bir kıvılcım yer üzerinde zıt yüklü noktaya doğru fırlar (yaklaşık 100 milyon volt). Bu öncü çakmaya yerden yükselen ve buluta ulaşan ikinci bir elektrik akımı karşılık verir. Yıldırım dediğimiz şey bu ikinci çakmadır.
 Bir şimşek 40 dan fazla çakıştan oluşabilir. Bu çakışlar çok hızlı hareket ederler ve bizler onları bir kerede olmuş gibi görürüz.
 Kısa bilgi: Bir fırtınadan kaç kilometre uzakta olduğunuzu anlamak için
şimşekle gök gürültüsü arasındaki saniyeleri saymanız ve saydığınız saniyeleri üçe bölmeniz yeterli.

Hortum: Hortum bir dönen rüzgardır. Ağır ve yoğun fırtına bulutlarından aşağıya doğru uzanırlar. Sıcak havanın hızla yükselmeye zorlandığı fırtınalı bölgelerde hortumları görebiliriz. Yerde serbest duran cisimleri veya canlıları hızla yükseğe çekebilirler. Bazı durumlarda gökten kurbağa yağdı veya balık yağdı gibi hikayeler duyulur, olaylar görülür. Bunların sebebi hortumlardır. Hortumlar yüzünden göğe yükselmişler ve tekrar yeryüzüne düşmüşlerdir.

Kasırgalar: Deniz suyu sıcaklığı 27 santigradın üzerinde olduğu sıcak denizlerde oluşur. Bir tropikal fırtınanın kasırgaya dönüşmesi için rüzgarlarının 117 km/saatlik bir hıza ulaşması gerekir. Orta büyüklükteki bir kasırga bir nükleer patlamadan daha fazla enerji üretir. Kasırgalardaki enerjinin kaynağı su buharıdır. Su buharı yoğunlaştıkça büyük bir enerji ortaya çıkar. Bu ısı enerjisi oluşmakta olan kasırgayı besler ve daha da büyümesine sebep olur. Ortalama bir kasırga 480 km genişliğinde, 240 km/saat hızında rüzgarlara sahiptir. Ayrıca 10 gün sürer ve 20 metreye ulaşan dalgaları oluşturur. Yatları kolayca alabora eder ve büyük gemilere tehlikeler yaşatır.

İklim Değişmesi:
 Karbondioksit gazı fosil yakıtların yakılması sonucunda ortaya çıkar. Metan gazı
çöplüklerden ve çeltik tarlalarından, sığırlardan ortaya çıkan bir gazdır. Kloroflorokarbonlar soğutuculardan ve aerosol püskürtücülerden ortaya çıkar. Azot oksitler egzoz gazlarından ve tarlalarda kullanılan gübrelerden açığa çıkar. Bu gazlara sera gazları adı verilir ve ısınmayı sağlayan, ısıyı tutarlar. Ormanların yanması ve bitkilerin çürümesi sonucunda atmosferdeki sera etkisini artırır. Bu sera etkisi dünyanın sahip olduğu sıcaklık ortalamasının artmasına sebep olmaktadır. Bu artış buzulların azalmasına sebep olacak ve daha da fazla ısınmaya sebep olacak. Hem suyun ısınması hem de incelen buz tabakasının daha az güneş ışınını geri yansıtması sebebiyle erime devam edecek. Kasırgalar da ani hava değişikliğinden dolayı artacak. Bu ısı artışı kasırgaların daha da güçlü ve etkili olmasına sebep olabilir. Çünkü daha fazla bölge 27 derecenin üzerine çıkacak ve kasırganın oluşması için yeterli su buharı miktarı
hazır bulunacak.

 Dünyada sıcaklıklar artarsa deniz seviyesi iki sebeple yükselir. Birincisi ısınan suyun yoğunluğunun azalması ve genleşmesidir. Deniz suyunun sıcaklığı artarsa suyun genleşmesi sonucunda deniz seviyesi yükselir. İkincisiyse, yüksek sıcaklıklar nedeniyle Güney kutup bölgesi ile bazı dağlık bölgeler gibi sürekli buzlarla kaplı olan karalardaki buzların kısmen erimesidir. Eriyen buzlardan akan sular denize ulaşarak deniz seviyesinin yükselmesine sebep olur.

 Meteoroloji uzmanları küresel ısınmayı göz önünde bulundurarak artan sıcaklıkların iklimlere etkisini tahmin etmeye çalışıyorlar. Sıcaklıkların artması durumunda daha çok buharlaşma olacaktır ve bu da bulutların oluşum miktarını artıracaktır. Bu durumda da bulutların kapladığı alanı artıracaktır. Birçok bölge günümüzdekinden daha fazla yağış alacak. Bu bulut oluşumu ısınmayı engelleyebilir çünkü bazı bulutlar güneşten gelen ışınlarını yansıtırken bazıları da dünyadan yansıyanları soğurur. Bu durumda oluşacak olan bulut tipine bağlı olarak dünya daha da fazla ısınabilir veya soğuyabilir. Bu tamamen oluşacak bulutların tipi ile ilgili olacak.

 Bütün ısı artışları yüzünden daha çok fırtına ,kasırga ve seller bekleniyor. Çünkü ısı artışı ile 27 santigradın üzerine çıkacak olan bölgelerde de kasırga görülecektir. Fazladan ısınma ile oluşacak bulut fazlalığı neticesinde hava olayları artacaktır. Yıl içerisinde görülen fırtına miktarı ve kuvveti artacak. Amacı bir an önce dengeye gelmek olan hava olayları ve akımları sebebiyle dengeye bir an önce gelmek isteyen hava fırtına ,kasırga, yağmur, sel, dolu, kar şekillerinde aniden sertleşecek. Yıl içerisinde gerçekleşecek hava olayları etkileri artacaktır.

Devamında: Küresel ısınma ve Denizlere etkisi…